USTAWA O RZÄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIÄÅ»ÄCYCH ...
USTAWA O RZÄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIÄÅ»ÄCYCH ...
USTAWA O RZÄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIÄÅ»ÄCYCH ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Na podstawie tabeli można stwierdzić, iż w I połowie XVI w. w Prusach<br />
Książęcych spotykamy się z wielkim handlem produktami leśnymi,<br />
wyrażającym się olbrzymią liczbą statków i znaczną ilością eksportowanego<br />
drzewa. O dalszym rozwoju handlu w tej strefie świadczy ciągłe<br />
powiększanie się ilości środków transportu wodnego; i tak w r. 1526 było<br />
1299 statków, a w r. 1550 już 1737, zmniejszyła się natomiast liczba łodzi<br />
dla tych samych lat z 580 do 115.<br />
W XVI w. prawdopodobnie jednak nastąpił powolny proces zmieniający<br />
strukturę handlu Prus Książęcych. I tak zmniejszył się wyraźnie<br />
eksport drzewa, tzw. klepek, a także nieco drzewa opałowego, związany<br />
niewątpliwie ze znacznym wytrzebieniem lasu, a na to miejsce wchodziło<br />
coraz bardziej zboże 214 .<br />
Zboże znacznie lepiej niż drzewo wyraża, czy kraj jest bogaty i jaka<br />
jest jego rozwojowa tendencja ekonomiczna, jako podstawowy artykuł<br />
w gospodarce narodowej może być bowiem podstawą w odtworzeniu tak<br />
produkcji, jak konsumpcji i eksportu, a więc tego wszystkiego, co składa<br />
się na życie ekonomiczne społeczeństwa 215 .<br />
Nie rozporządzamy materiałem dotyczącym produkcji i konsumpcji<br />
zboża i nie możemy go zestawić, tak jak to dla terytorium całej Polski<br />
XVI w. zrobił A. Wyczański 216 . Możemy jedynie przypuszczać, że różnica<br />
między produkcją a konsumpcją mogła być wyeksportowana bez szkody<br />
dla własnego kraju. Jej wielkość wskazywałaby wyraźnie na stopień rozwoju<br />
gospodarki zbożowej w Prusach Książęcych. Obrazują ją liczby<br />
statków biorących udział w handlu, jak również ilość przewożonych<br />
towarów.<br />
214<br />
Zjawisko wytrzebienia lasów notuje dla II połowy XVI w. na Łotwie<br />
W. W. Doroszenko, Oczerki agrarnoj istorii Łatwy w XVI w., Riga 1960,<br />
s. 175—177. Spowodowało to tendencję zniżkową na eksport produktów leśnych,<br />
odwrotnie w stosunku do zboża. (W. W. Doroszenko, Eksport selskochazjastwiennoj<br />
produkcji vostocznoj Pribaltiki w 1562—1620 gg. Po danym sundskogo<br />
poszlinnogo rcgistra. Maszynopis. Artykuł ukaże się w jednym z czasopism polskich.<br />
Pragnę podziękować w tym miejscu autorowi za łaskawe udostępnienie maszynopisu).<br />
215<br />
S. Hoszowski, The revolution of prices in Poland in the 16th and 17<br />
centuries, Acta Poloniae Historica, t. 2, Warszawa 1959, s. 10, pisze tak: „Corn constituted<br />
at the time the basic article in the national economy (production, consumption,<br />
exports)".<br />
216<br />
A. Wyczański, Tentative estimate of Polish Rye Trade in the sixteenth<br />
Century, Acta Poloniae Historica, t. 4, Warszawa 1962, s. 129.<br />
Produkcja i konsumpcja zboża w Polsce w XVI w. (w łasztach)<br />
Prowincje<br />
Produkcja<br />
Konsumpcja<br />
Różnica<br />
Małopolska<br />
Mazowsze<br />
Wielkopolska<br />
Prusy Królewskie<br />
131536<br />
144 808<br />
185 995<br />
135 085<br />
147 614<br />
129 088<br />
185 940<br />
65109<br />
-16 078<br />
+ 15 720<br />
+ 15<br />
+ 69 976<br />
68
Change language