USTAWA O RZĄDZIE (REGIMENTSNOTTEL) PRUS KSIĄŻĘCYCH ...

potwierdzić wszystkie przywileje tego kraju. Niemniej wpierw należy się
starać się o potwierdzenie Regimentsnottel. .
c) Sprawa procuratorium dla książąt dopuszczonych do lenna pruskiego
Wydział w tej sprawie doszedł do następujących wniosków 96 : według
art. 9 traktatu krakowskiego bracia księcia Albrechta — margrabiowie
Jan i Kazimierz, mieli w ciągu roku przyłączyć się do traktatu. Niestety,
do tego dotąd nie doszło, Jan zmarł w r. 1525, Kazimierz w r. 1527, tak
że ich potomkowie nie posiadają procuratorium (pełnomocnictwa) dla
objęcia władzy w Prusach po śmierci księcia Albrechta, podobnie Albrecht
nie posiada Gegenprocuratorium (pełnomocnictwa) dla objęcia
władzy w Frankonii na analogiczny wypadek.
W razie śmierci księcia zaistnieć może niebezpieczna sytuacja, a także
będzie szereg możliwości rozwiązania sprawy pruskiej, lecz czy wszystkie
będą korzystne dla tego kraju? Z tych względów należy wysłać poselstwo
do książąt dopuszczonych do lenna z prośbą, by starali się u króla o przyłączenie
ich do traktatu krakowskiego. Poza tym książęta dopuszczeni do
lenna winni nie tylko potwierdzić przywileje pruskie, lecz również je
rozszerzyć. Otrzymanie procuratorium przez margrabiów Frankonii ma
być uzależnione od otrzymania Gegenprocuratorium dla Albrechta.
W r. 1541 stany Prus Książęcych chciały dać procuratorium margrabiom
Frankonii, niestety nie otrzymały dla swego księcia Gegenprocuratorium
od stanów Frankonii. Jak wiadomo, prawo do rządów w Prusach Książęcych
ma margrabia Jerzy. Skoro pozostali margrabiowie Frankonii nie
przysyłają Gegenprocuratorium i go nie przyślą, to zdaniem stanów pruskich
należy im cofnąć procuratorium i pomyśleć o innej formie ustalenia
przyszłej władzy w kraju. Dla rozpatrzenia tych spraw należy wysłać
poselstwo do Frankonii w osobach: Jana Kreytzena — kanclerza, Jerzego
Bromserta — ze szlachty, Mikołaja Richaua — z miast lub na jego
miejsce Wawrzyńca Weydenhammera.
A więc, jak widzimy, sprawa procuratorium wiązała się bezpośrednio
ze sprawą sukcesji w lennie pruskim. Po śmierci margrabiów Jana
(1525 r.) i Kazimierza (1527 r.), którzy nie przyłączyli się do traktatu
krakowskiego, przy braku męskich potomków Albrechta, rzeczywiste
prawa do lenna miał tylko margrabia Jerzy, który objął rządy we Frankonii
po Kazimierzu.
Albrecht chciał rozszerzyć krąg ewentualnych jego sukcesorów poprzez
układy z bratankiem Albrechtem Alcybiadesem i bratem Jerzym
w r. 1529 i 1541 w Plassenburgu 97 , kiedy to stany pruskie zgadzały się
na procuratorium dla margrabiów Frankonii. Zarysowywała się także
96 Ibid., fol. 343—347.
97
H. Freiwald, op. cit., s. 154—160.
132