Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
18. INTEGRALI CURVILINEI, FORMULE DI GAUSS-GREEN 85<br />
Svolgimento. Si ha ρ(0) = ρ(2π), quindi l’equazione data definisce una curva chiusa γ nel piano cartesiano.<br />
Sia C la regione di piano circoscr<strong>it</strong>ta da tale curva. L’area di tale regione è data da:<br />
<br />
A = dx dy.<br />
Osserviamo che per le formule di Green, si ha:<br />
<br />
<br />
(P (x, y) dx + Q(x, y) dy) =<br />
γ<br />
C<br />
C<br />
∂Q<br />
∂x<br />
<br />
∂P<br />
− dxdy,<br />
∂y<br />
dove P : R 2 → R, Q : R 2 → R sono funzioni qualsiasi con derivate parziali continue in un aperto del piano<br />
contenente C.<br />
Nel nostro caso, determiniamo P , Q in modo tale che il membro di destra sia pari ad A. Una scelta possibile è<br />
porre Q(x, y) = x, P (x, y) = 0 Ricordando che in coordinate polari si ha x(θ) = ρ(θ) cos θ, y(θ) = ρ(θ) sin θ, si<br />
ha allora:<br />
<br />
A =<br />
= a 2<br />
= a 2<br />
= a 2<br />
= a 2<br />
= a2<br />
8<br />
= a2<br />
4<br />
x dy =<br />
γ<br />
2π<br />
0<br />
2π<br />
0<br />
2π<br />
0<br />
2π<br />
0<br />
2π<br />
0<br />
2π<br />
2π<br />
0<br />
<br />
ρ(θ) cos θ · ρ ′ <br />
(θ) sin θ + ρ(θ) cos θ dθ<br />
(1 + cos θ) cos θ ·<br />
(1 + cos θ) 2 cos 2 θ dθ − a 2<br />
<br />
− sin 2 <br />
θ + (1 + cos θ) cos θ dθ<br />
2π<br />
0<br />
sin 2 θ(1 + cos θ) cos θ dθ<br />
cos 2 θ + cos 4 θ + 2 cos 3 θ − (cos θ − cos 3 θ − cos 4 θ + cos 2 θ) dθ<br />
2 cos 4 θ + 3 cos 3 θ − cos θ dθ = 2a 2<br />
(e 2iθ + e −2iθ + 2) 2 dθ = a2<br />
8<br />
Pertanto l’area richiesta vale 3πa 2 /2.<br />
0<br />
(cos 4θ + 4 cos 2θ + 3) dθ = 3πa2<br />
2<br />
2π<br />
cos 4 θ dθ = 2a 2<br />
2π<br />
e iθ + e −iθ<br />
0<br />
0<br />
2π<br />
(e<br />
0<br />
4iθ + e −4iθ + 4 + 2 + 4e 2iθ + 4e −2iθ ) dθ<br />
2<br />
4<br />
dθ