EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

P. 100
Helaas zien we een aantal ontwikkelingen in
arbeidsrelaties die ons eerder verontrusten.
Onder druk van globalisering en internationale
concurrentie is er een tendens ontstaan naar
arbeidsduurverlenging. De regels inzake beperking
van overwerk en de verplichting tot inhaalrust
zijn precies bedoeld als bescherming van
werknemers (veiligheid en gezondheid op het
werk moeten primeren) en als middel tot
arbeidsherverdeling. Dit spoor van recuperatie
wordt meer en meer verlaten. Werkgevers verkiezen
klantgerichte flexibiliteit. Overwerk
wordt daarbij eerder regel dan uitzondering. Het
gevolg is dat overwerk afgekocht wordt. De
regering vergemakkelijkt dit nog door enkele fiscaalvriendelijke
technieken, waarbij zowel
werkgever als werknemer profijt hebben. Het
gezinsvriendelijk karakter dreigt hier verdrongen
te worden door kortzichtige financiële overwegingen.
Werknemers zijn geen vrije
werkelektronen
GAVRAY, Claire
Faculteit Psychologie en Opvoedingskunde,
Université de Liège (ULg)
Onze hedendaagse maatschappij neemt nog
altijd een dubbelzinnige en a priori genderverbonden
houding aan ten opzichte van de
combinatie van arbeid en gezin, wat het moeilijk
maakt om er echt rekening mee te houden ten
voordele van de betrokken personen en gezinnen.
Jonge mannen en vrouwen lijken vandaag de
dag voor gelijkaardige persoonlijke uitdagingen
te staan. Onderzoek tracht aan te tonen dat de
ambities van beide groepen op professioneel en
privé-vlak dezelfde richting uitgaan. Vrij van
grote sociale verplichtingen, worden beiden
grotendeels beschouwd als vrij en gelijk in hun
projecten en keuzes op persoonlijk, professioneel,
gevoelsmatig en familiaal vlak. We merken
F A M I L I E S I N B E W E G I N G
dat beiden zich bewust zijn van de noodzakelijke
garantie van een autonoom en veilig
bestaan op lange termijn en bereid zijn om op
professioneel en echtelijk vlak, de eigen strategieën
en overlegcapaciteiten te benutten om de
persoonlijke projecten te verwezenlijken. Naast
het geslacht spelen ook andere variabelen, zoals
het diploma of de persoonlijke ambitie, een
beslissende rol bij de uitbouw van individuele
toekomstperspectieven en de persoonlijke
loopbaan.
Mannelijk en vrouwelijk
We problematiseren nog altijd de combinatie
van arbeid en gezin en we denken nog altijd aan
oplossingen uitgaande van de idee dat vrouwen
‘van nature’ verantwoordelijk zijn voor de kinderen
en de zorg voor anderen in het algemeen.
Deze opvatting steunt een maatschappelijke en
economische organisatie die een hiërarchisch
onderscheid blijft maken tussen mannen en
vrouwen, tussen mannelijk en vrouwelijk. In de
praktijk worden de normen voor de arbeidsfunctionering
– de arbeidscultuur, organisatie,
reglementering en praktijken – in plaats van uitgesproken
genderneutraal te zijn – nog altijd
bedacht vanuit een mannelijk model, wat de
diversificatie van de identiteit en het referentieuniversum
van mannen en vrouwen in de weg
blijft staan. Hoewel vandaag de dag de participatie
van vrouwen op de arbeidsmarkt en aan
het economisch leven niet meer als marginaal
wordt beschouwd, blijft die participatie ruimschoots
opgevat als een inhaalbeweging ten
opzichte van mannen en hun denken en doen.
Hierdoor blijft de professionele integratie van
vrouwen voorwaardelijk (op voorwaarde dat de
andere taken goed vervuld zijn), wat hen verplicht
verschillende combinatiestrategieën te
bedenken (want daar komt het altijd op neer in
het dagelijks leven), maar ook andere praktijken
zoals het uitstellen of vermijden van familiale