EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

P. 184
tijd waarin het Burgerlijk Wetboek werd uitgewerkt,
was er al een duidelijke trend naar
gezinsvernauwing.
Het is wellicht verdedigbaar om aan te nemen
dat gezinssolidariteit primeert op staats- of
gemeentesolidariteit, ook al kunnen we de wetgever,
of op zijn minst de toepassing van de wet
op het terrein, er soms van verdenken zich de
familiale omgeving van de bijstandsvrager te
herinneren wanneer geld moet worden teruggevorderd
en hem in de kou te laten staan wanneer
hij om hulp vraagt die zijn integriteit zou vrijwaren.
Denk maar aan de tegemoetkomingen
onder voorwaarden, waarbij echtgenoten of
samenwonenden worden aangezet om uit elkaar
te gaan (“hij drinkt en slaat u, mevrouw, bent u
wel zeker dat u van hem houdt?”), of zelfs
ouders en kinderen (“de voorgestelde plaatsing
is tijdelijk, mevrouw, u kan wat tot rust komen,
ga toch akkoord”).
Ook is het een verschrikkelijke zaak om het
gezinsleven van vreemdelingen die hier illegaal
verblijven op losse schroeven te zetten via de
toekenning van maatschappelijke bijstand die
doorgaans beperkt blijft tot dringende medische
hulp. Het Arbitragehof zat wel goed verveeld
met een zeker arrest nr. 51/94 van 29 juni
1994, toen het twee totaal tegenstrijdige doelstellingen
moest verzoenen: enerzijds, de beperking
van de maatschappelijke bijstand om
sommigen aan te sporen het land te verlaten
en anderzijds het behoud van de menselijke
waardigheid die plechtig is bekrachtigd in de
organieke wet betreffende de OCMW’s. Het hof
koos helaas voor een menselijke waardigheid
met twee snelheden en legde zelf de basis voor
een eindeloze juridische, ethische en politieke
discussie, die tot vandaag op een chaotische
manier wordt voortgezet. Het grondwettelijk
hof, dat zelf in de val van de wetgever liep, heeft
immers moeten instemmen met uitzonderingen
op de uitzondering, dus de toekenning van normale
bijstand aan een aantal illegale vreemde-
F A M I L I E S I N B E W E G I N G
lingen. Eerst aan vreemdelingen die beroep
aantekenden voor de Raad van State, in naam
van het recht op een eerlijk proces 65 , vandaar
dus dat de Raad van State overladen is met
werk. Vervolgens aan de vreemdelingen die om
medische redenen onmogelijk gevolg konden
geven aan het bevel om het grondgebied te verlaten
66 en ten slotte aan de kinderen van wie de
ouders illegaal verblijven, in naam van de eerbied
voor het belang van het kind dat we moeilijk
kunnen straffen voor de administratieve
situatie van zijn ouders 67 . De aangelegenheid is
uiterst ingewikkeld geworden en het einde is
zeker nog niet in zicht 68 . Deze onmogelijke synthese
leidde tot het huidige artikel 57, § 2, van
de wet van 8 juli 1976 dat vier of vijf keer werd
gewijzigd sinds zijn afkondiging, een kenmerkend
voorbeeld van de ontkenning van de fundamentele
rechten van illegale vreemdelingen
en van het recht op eerbied voor het gezinsleven
in het bijzonder: de ouders hebben alleen recht
op dringende medische hulp, terwijl het kind,
dat hier ook illegaal verblijft, recht heeft, hou u
vast, op bijstand die onontbeerlijk is voor zijn
ontwikkeling, maar die alleen materieel kan zijn,
alsof het immateriële recht om te spelen, te leren
of zich gewoonweg niet te bevinden achter tralies
en afsluitingen in gesloten centra niet onontbeerlijk
is. Kinderbijstand wordt namelijk
exclusief verleend in een federaal opvangcentrum,
waar de ouders sinds kort met hun kind
naartoe kunnen. Dus ofwel blijft het gezin verenigd
buiten een centrum en krijgt het kind in de
praktijk niets, ofwel gaan de ouders ermee
akkoord het kind te volgen naar een centrum,
met de strop om de nek, want dit is meteen een
bekentenis van illegaal verblijf, om hun kinderen
te zien eten terwijl zij vasten, in afwachting
dat zij eventueel allemaal op een vliegtuig worden
gezet.
Merken we niettemin op dat het Arbitragehof
in heel deze oneindige controverse over de
beperkte maatschappelijke bijstand opnieuw de