EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

P. 198
DE ‘SANDWICH’GENERATIE
Wanneer vier generaties binnen een familie leven,
worden de jonge grootouders soms ‘sandwich’generatie
genoemd. Het gebeurt wel vaker dat
jonge grootouders tegelijk hulp bieden aan hun
kinderen door op hun kleinkinderen te passen en
ook zorg verlenen aan hun ouderwordende ouders.
Die jonge grootouders, en in het bijzonder de
grootmoeders, vervullen een scharnierfunctie tussen
twee generaties. Zij bieden zowel in stijgende,
als in dalende lijn hulp aan.
In de leeftijdsgroep 55 jaar en ouder zijn 14 % van
de vrouwen betrokken bij de opvang van een oudere
ouder en/of partner en zorgen ze tegelijkertijd voor
de opvang van hun kleinkinderen. Kijken we specifiek
naar de leeftijdsgroep tussen 55 en 59 jaar dan
stijgt dit percentage vrouwen tot 20 %. Meestal zorgen
de vrouwen voor de voorbereiding van de maaltijden,
de was en het poetsen van de woning. Het
toedienen van medicatie, helpen met eten en drinken
of een luisterend oor aanbieden, gebeurt zowel
door mannen als door vrouwen.
De ‘sandwichgeneratie’ vult op deze manier, minstens
gedeeltelijk, de leemtes van de maatschappij
op gebied van zorg aan de oudste ouderen en op
gebied van kinderopvang.
BRON Casman & Jamin, 2006; Hedebouw & Sannen, 2002.
ze geen uitdrukkelijke rol toegewezen in de
opbouw van begeleidingsplannen om de zorgbehoevende
te helpen (…) Daarbij komt nog de
vraag over de steun aan en de begeleiding van
deze natuurlijke helpers in hun werk. Men moet
zich ook vragen stellen over het statuut van deze
helpers en de sociale bescherming waarvan ze
kunnen genieten op de arbeidsmarkt” (Degavre
& Nyssens, 2005, p. 13). Niettegenstaande de
mogelijkheid het (bestaande of nog op te richten)
recht specifieke verloven op te nemen, is
het noodzakelijk rekening te houden met de
jaren die de naaste helper wijdde aan het bieden
van hulp en de ervaring die hij/zij hierbij heeft
opgedaan. Dit gebeurt wel al in Zwitserland.
F A M I L I E S I N B E W E G I N G
Adempauzes creëren…
Buiten de invloed op de professionele loopbaan
bij een gedeeltelijke of definitieve onderbreking
en een effect op de familiale organisatie, kan de
taak van de mantelzorger emotioneel zwaar blijken,
(schadelijke) fysieke inspanningen vereisen
en aan beide kanten vermoeidheid en
ergernis veroorzaken. Dit kan leiden tot slapeloze
nachten van de mantelzorger. Zorgbehoevende
personen hebben per definitie nood aan
hulp bij het uitvoeren van dagdagelijkse taken.
De mantelzorger is, om goede hulp te kunnen
verlenen, verplicht om binnen te dringen in het
intieme leven van de hulpbehoevende persoon
en deze laatste moet dit wel toestaan. Daarenboven
zijn de levens zodanig met elkaar verweven
dat de mantelzorger een deel van zijn
zelfstandigheid verliest. Ook zij hebben behoefte
aan tijd voor zichzelf (Van Bael & Vankriekinge,
2004). Oververmoeide personen kunnen
de hulpbehoevende persoon die zij verzorgen
schade berokkenen. In extreme gevallen kan dit
leiden tot een zenuwinzinking van de mantelzorger
of verwaarlozing of mishandeling van de
persoon waar hulp aan wordt verleend (Gilain
& Nyssens, 2001).
Om deze risico’s te voorkomen is men op zoek
naar structuren die de taak van de mantelzorger
kunnen verlichten. Dagcentra geven de mantelzorger
een adempauze en ook gastgezinnen
kunnen deze taak soms vervullen. Voor ouderen
kan dagopvang de geleidelijke overgang naar
een rusthuis betekenen. Desondanks is er meer
nood aan passende opvang voor kinderen en
volwassenen met een zware handicap. Niet
iedereen beschikt echter over de nodige en
juiste informatie over deze structuren waardoor
ze er geen gebruik van kunnen maken. Vooral
achtergestelde sociale groepen lopen deze
informatie mis.