EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

P. 164
gaat, doorgaans de man. En als de man beslist te
vertrekken, zal de echtgenote geen cent meer
terugzien van die belastingvermindering.
Is het mogelijk te evolueren naar de individualisering
van de rechten op fiscaal vlak en naar de
afschaffing van het HQ, zoals o.a. de vrouwenverenigingen
eisen?
BJ: De overstap naar een totale individualisering
van de belastingen is logisch, ook al houdt ze
geen rekening met het lot van gezinnen met
slechts één inkomen. De sociale tegemoetkomingen
zouden dan ook moeten worden berekend
zonder rekening te houden met het inkomen van
de man of samenwonende partner. We kunnen
niet het pensioen en de werkloosheidsuitkering
berekenen op basis van de gezinssituatie, terwijl
de berekening van de belastingen op een andere
manier gebeurt. De persoon die binnen het koppel
geen beroepsactiviteit heeft, zou dan een
soort sociale uitkering moeten kunnen krijgen,
ongeacht het inkomen van de man of samenwonende
partner. Ik ben er niet van overtuigd dat
de maatschappij hiervoor openstaat. Ik blijf erbij
dat een gezamenlijke belasting verschillende
voordelen biedt. We moeten ze aanpassen en
rekening houden met de elementen die in deze
discussie aan bod kwamen. Het huishoudelijke
werk dat verricht wordt door de thuisblijvende
partner bijvoorbeeld maakt dat het koppel geen
uitgaven heeft die het anders wel zou hebben.
Sommige van deze uitgaven maken dat de
belastingplichtige in aanmerking kan komen
voor belastingverminderingen. Dan zijn er ook
de besparingen (schaalvoordeel) door samen te
wonen. Het gaat om de kosten voor de huur, verwarming,
verlichting, duurzame zaken die worden
gedeeld. We kunnen ons ook afvragen of het
belastingbedrag dat een koppel betaalt, moet
afhangen van de onderlinge verdeling van het
gezinsinkomen. In de veronderstelling van een
gezamenlijke belasting en één belastingeenheid,
F A M I L I E S I N B E W E G I N G
namelijk het huishouden, valt het HQ volledig te
rechtvaardigen.
HPP: Iedereen is gechoqueerd wanneer vrouwenbewegingen
spreken van de ‘afschaffing’
van het HQ. Deze organisaties stellen altijd een
geleidelijke schrapping van het HQ voor die op
twee manieren kan gebeuren: hetzij via een vermindering
van dit fiscaal voordeel bij de hoge
inkomens, hetzij via een afschaffing van het HQ
per leeftijdsgroep. Het is belangrijk erop te
hameren dat het woord ‘afschaffing’ samengaat
met het bijvoeglijk naamwoord ‘progressief’.
Momenteel is dit nog een politiek taboe. Zowel
in de sociale zekerheid als in het belastingwezen
schrijven sommige partijen vage algemeenheden
over individualisering neer in hun
programma, maar het is duidelijk dat dit zeker
geen deel uitmaakt van de onderhandelingen bij
de uitwerking van een regeringsprogramma.
TM: Politiek gezien zal een afschaffing er niet
komen. Het is taboe! Het moet op een progressieve
en bewuste manier gebeuren. Koppels
zouden de mogelijkheid moeten hebben, zoals
nu al het geval is bij het overlijden van een echtgenoot,
om voor een afzonderlijke belasting of
voor een gezamenlijke belasting te kiezen. Als
zij eenmaal hebben gekozen voor een individuele
belasting kunnen ze niet meer terug. We
zouden er ook voor kunnen zorgen dat het interessanter
is om voor een individuele belasting te
kiezen en zo zouden we op een progressieve
manier komen tot een individualisering. Zodra
een kritische massa voorstander wordt van de
individualisering kunnen we de beweging versnellen
door het HQ geleidelijk aan af te schaffen.
U bent geen voorstander van de afschaffing?
BJ: Het gekozen belastingstelsel moet coherent
en makkelijk toepasbaar zijn. Dat is zeker en
vast het grootste voordeel van een individualisering
van de belastingen. Maar er zijn nog lacunes.
Het HQ is een manier om sommige van