EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

P. 73
formele kinderopvang aan. Door dit aanbod kan
de combinatie tussen arbeid en gezin eenvoudiger
worden. Idealiter zijn de opvangmogelijkheden
groot en gevarieerd, flexibel ten aanzien
van de atypische werkuren van de ouders, kwalitatief
hoogstaand, maar toch met een lage kostprijs
(Hank & Kreyenfeld, 2003; Rindfuss &
Brewster, 1996).
De besproken evoluties op arbeidsvlak hebben
hun invloed op de kinderopvang. Er bestaat een
rechtstreeks verband tussen de beschikbaarheid
van kinderopvang en de participatie van de
vrouw op de arbeidsmarkt. De vraag naar for-
S C È N E I I Een panoramische blik op gezinnen en arbeid
mele kinderopvang stijgt doordat er steeds minder
een beroep kan worden gedaan op familie
en vrienden om te voorzien in opvang, vrouwen
steeds massaler de arbeidsmarkt betreden en er
vaker voor kiezen om hun arbeidsloopbaan niet
volledig te onderbreken bij de geboorte van een
kind. Daarnaast worden de arbeidsuren steeds
flexibeler, bestaat niet elk gezin meer uit vader
én moeder en treedt er een mentaliteitswijziging
op: werken mag geen negatieve gevolgen hebben
voor de kwaliteit van het gezinsleven.
We geven in onderstaande tabel een overzicht van
de formele en informele kinderopvang in België.
TABEL 3: OPVANG VAN KINDEREN (0-16 JAAR) VOOR MEER DAN 4 U PER WEEK
DOOR EEN ANDERE PERSOON DAN DE OUDERS VOOR ALLE GEZINNEN
IN FUNCTIE VAN DE LEEFTIJD IN BELGIË IN 1992 EN 2002, PROCENTUEEL
0-2 jaar 3-6 jaar 7-12 jaar 13-16 jaar
1992 54 39 24 9
2002 71 44 23 11
BRON PSBH 1992-2002. Huishoudens in België (Bonsang e.a., 2004).
We zien dat er zich op 10 jaar tijd een evolutie
heeft voorgedaan op het gebied van kinderopvang
van de jongste kinderen. In 1992 werden
54 % van de 0 tot 2-jarigen opgevangen. Dit percentage
steeg tot 71 % in 2002. Hoe ouder het
kind, hoe minder het opgevangen wordt door
een andere persoon, ongeacht het jaar waarvan
sprake. Bonsang, e.a. (2004) onderscheiden
een aantal elementen die een invloed uitoefenen
op het al dan niet laten opvangen van kinderen
door een externe persoon of dienst. De beroepssituatie
van de moeders blijkt daarin zeer
belangrijk te zijn: indien de moeder werkt, verhoogt
de kans dat een kind niet door de ouders
opgevangen wordt met 24,2 %. Ook het opleidingsniveau
van de moeder, de regio en het
jaartal oefenen een positief effect uit. Hoe hoger
het gezinsinkomen, hoe vaker een kind opgevangen
wordt. De professionele situatie van de
vader speelt geen rol. Er zijn ook een aantal factoren
die ervoor zorgen dat kinderen minder
snel worden opgevangen zoals de grootte van
het huishouden (hoe groter, hoe minder kans op
opvang) en de leeftijd van het kind (hoe ouder,
hoe minder kans op opvang).
In tabel 4 zien we voor welk type opvang ouders
kiezen.
Het gebruik van betaalde opvang daalt naarmate
de kinderen ouder worden. Tussen 1995 en
2002 merken we een daling op van het gebruik
van betaalde opvang voor kinderen vanaf 3 jaar.
De auteurs suggereren dat de algemene daling
van het gebruik naarmate de leeftijd stijgt, te wijten
is aan een relatieve verhoging van vertrouwen
in de kinderen waardoor ouders sneller
geneigd zijn om hun kinderen een tijdje alleen
thuis te laten (Bonsang e.a., 2004).