EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

GETUIGENIS, FAMIBOOM,
21-22 OKTOBER 2006:
Gemiddeld vangen de grootouders die vaak
voor hun kleinkinderen zorgen deze gedurende
25,9 u per week op. In 10 % van de gevallen
wordt voor weekend- af nachtopvang gezorgd.
Grootouders die regelmatig voor hun kleinkinderen
zorgen, zijn vaak niet meer beroepsactief
en tussen 55 en 69 jaar. Ze verkeren in relatief
goede gezondheid en wonen dicht bij hun kleinkinderen.
Ze zullen sneller instaan voor de
opvang als ze lagergeschoold zijn en zelf weinig
kinderen hebben. Grootouders zijn niet de enige
personen waar een beroep op wordt gedaan.
Ook familieleden, vrienden of kennissen zorgen
voor de kinderen. Deze opvang gebeurt meer op
toevallige basis in vergelijking met de opvang
door de grootouders.
Organisatie van de formele
kinderopvang
P. 75
“Het is moeilijk om uw rol van moeder op te nemen
tegenover je eigen moeder als zij op de kinderen let.
Men moet een evenwicht vinden tussen de relaties,
maar dat is niet makkelijk.”
Het opvanglandschap in België is gevarieerd en
afhankelijk van de regio waar men woont. De
opvang voor kinderen tussen 0 en 3 jaar wordt
voorschoolse of dagopvang genoemd. Kinderen
vanaf 3 jaar kunnen in een buitenschoolse
opvang terecht. Dit onderscheid is gebaseerd op
de leeftijd waarop kinderen voor het eerst naar
school kunnen gaan. Het toezicht op de kinderen
gezinszorg gebeurt door een instelling die
opgericht is door de gemeenschappen. In de
Vlaamse Gemeenschap gebeurt dit door ‘Kind
en Gezin’ (K&G) en in de Waalse en Duitstalige
Gemeenschap door het ‘Office de la Naissance
et de l’Enfance’ (ONE). K&G en ONE houden er
elk hun eigen kwaliteitseisen op na.
S C È N E I I Een panoramische blik op gezinnen en arbeid
Zowel in Vlaanderen als in Wallonië werd er
vanaf het einde van de jaren 1980 geïnvesteerd
in de uitbreiding van kinderopvangvoorzieningen.
Deze evolutie hangt samen met de overstap
van het kostwinnersmodel naar het combinatiemodel.
In dit laatste model is er sprake van een
meer gelijke verdeling in beroepsarbeid tussen
beide partners. Dit wil zeggen dat er een oplossing
moet worden gevonden voor de opvang van
de kinderen tijdens de werkuren omdat steeds
meer vrouwen aan het werk zijn (Van Dongen
e.a., 2001).
K&G maakt een onderscheid tussen kinderdagverblijven,
diensten voor opvanggezinnen en
initiatieven voor buitenschoolse opvang die
erkend en gesubsidieerd worden en tussen minicrèches,
zelfstandige kinderdagverblijven en
zelfstandige onthaalouders die onder toezicht
staan. Daarnaast subsidieert K&G een aantal
buurt- en nabijheidsdiensten. Dit zijn kleinschalige,
buurtgerichte diensten van kinderopvang
die kinderen opvangen die niet in andere
opvang terecht kunnen. Kinderen worden zowel
in groeps- als in gezinsverband opgevangen. Als
een kind in een kinderdagverblijf of in een
dienst voor opvanggezinnen verblijft, betalen de
ouders een inkomensafhankelijke bijdrage. De
kostprijs van een dag in een initiatief voor buitenschoolse
opvang is wettelijk vastgelegd en
wordt gesubsidieerd. Sinds 1997 zijn de Vlaamse
gemeenten verplicht een ‘Lokaal Overleg Kinderopvang’
op te richten. Daarin worden alle
actoren die bezig zijn met kinderopvang samengebracht.
Deze verplichting betekende voor veel
gemeenten een aanzet om hun buitenschoolse
kinderopvangvoorzieningen te evalueren en
te verbeteren (Kind en Gezin, 2006; RKW,
2006a).
Bij ONE wordt voornamelijk de leeftijd gebruikt
om een onderscheid te maken tussen de verschillende
opvangmogelijkheden. De crèches vangen
kinderen op tussen 0 en 3 jaar. In de peutertui-