EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

P. 304
tend is. Het idee dat de familiale solidariteit uit
onze Westerse moderne samenleving verdwijnt,
is dus fout. Door de stijgende levensverwachting
en de stijgende noden van oudere personen
wordt steeds vaker een beroep gedaan op deze
hulp. De nodige hulp verschilt naargelang de
fase in de levenscyclus. Op basis van de cijfergegevens
van PSBH, zien we geen grote verschillen
in de geboden hulp tussen de situatie
van 1993 en 2001. Men kan dus niet spreken
over een verzwakking van de intergenerationele
relaties binnen de familiekring (Nisen, 2004).
Wel bieden de maatregelen uit het Generatiepact
om ouderen langer actief te houden op de
arbeidsmarkt mogelijk een bedreiging voor deze
mantelzorgers. Als de groep mantelzorgers bij
uitstek langer moet werken, leidt dit tot een verschuiving
van tijdsbesteding en mogelijk ook tot
een wijziging in het aanbod aan mantelzorg.
Hoe bieden we een antwoord op het dilemma
van langer werken en zorgen voor familieleden
in het licht van de vergrijzing van onze
samenleving?
Allochtone ouderen,
een nieuwe uitdaging
Een andere uitdaging is de interculturaliteit bij
het ouder worden. Zoals nu voor jongeren een
specifieke benadering wordt uitgewerkt, zal
dit ook gebeuren voor ouderen. Politiek gezien,
werden vergrijzing en migratie altijd beschouwd
als aparte wereld. De ene had niets met de
andere te maken en voor beide was er een apart
beleidstraject. Vandaag wordt duidelijk dat dit
niet meer mogelijk is omdat ook allochtonen
deel uitmaken van de collectieve veroudering.
De vergrijzing op zich verandert van aard en
intensiteit (Loriaux, 2006). De samenleving is
zowel multigenerationeel als multicultureel.
Oudere allochtonen hebben een andere visie op
hulp en zorg aan hun ouder wordende ouders.
Het is in bepaalde gezinnen niet vanzelfspre-
F A M I L I E S I N B E W E G I N G
kend om gebruik te maken van professionele
hulp. De hulp- en zorgsector zelf heeft weinig
ervaring met betrekking tot de benadering van
allochtonen. Hoewel de vraag naar opvang in
een rusthuis nog niet actueel is voor Turkse en
Marokkaanse allochtonen zal zij dit over enkele
jaren wel worden (Carbonnelle e.a., 2006).
Hoe gaan we om met een ouder wordende generatie
allochtonen die een visie heeft op het ouder
worden en de rol van het gezin en het rusthuis
daarin?
Waar staat het gezinsbeleid?
We zien in Europa heel uiteenlopende
demografische ontwikkelingen. Deze
zijn gebaseerd op een verschillende politieke
benadering. Het noorden van Europa heeft haar
gezinsbeleid op een ‘interventionistische’
manier uitgebouwd waarbij een nieuw ideologisch
model gehanteerd wordt. Gedurende de
jaren 1980 hebben de sociale maatregelen in
deze landen voorkomen dat het vruchtbaarheidscijfer
een zware daling kende. Daarentegen
hebben de economische crisis en de hoge
werkloosheidsgraad sinds het begin van de
jaren 1990 gezinnen ertoe gebracht te besparen
en is de vruchtbaarheid gedaald. Waar op het
einde van de jaren 1980 de vervanging van de
bevolking gewaarborgd was, telt men vandaag
amper 1,72 kinderen per Deense vrouw en
1,65 kinderen per Finse en Zweedse vrouw.
In het zuiden van Europa heerst de mentaliteit
van de patriarchale familie van de jaren 1970
nog steeds. De vrouw (en moeder) blijft meestal
thuis en de man (en vader) gaat buitenshuis
werken. Onder invloed van verschillende factoren
is de mentaliteit en zijn de materiële
omstandigheden veranderd. Er wordt niet meer
vreemd opgekeken als vrouwen gediplomeerd
zijn en een professionele activiteit uitoefenen.
Deze evolutie heeft een grote invloed op het