EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

gezin dat door de wet geregeld en beschermd
wordt (Senaeve, 2004).
Uit elkaar gaan
P. 143
Het uit elkaar gaan naargelang
de samenleefvorm
Afhankelijk van de samenleefvorm, gelden er
andere regels als een koppel besluit om uit
elkaar te gaan.
Koppels die feitelijk samenwonen moeten, net
zoals bij het aangaan van de verbintenis, geen
specifieke regels volgen. Ze beslissen zelf hoe
ze hun goederen, inkomsten,… onderling verdelen.
Een koppel dat wettelijk samenwoont en uit
elkaar gaat, is verplicht dit te melden aan de
gemeentelijke ambtenaar van de burgerlijke
stand. Een partner kan op elk ogenblik van de
samenwoning de relatie eenzijdig verbreken. De
afhandeling van de scheiding gebeurt zoals
overeengekomen in het samenlevingscontract
(art. 1476 GerW).
Koppels die gehuwd zijn, kunnen drie wegen
bewandelen om uit elkaar te gaan: echtscheiding
op grond van bepaalde feiten of wegens
schuld; echtscheiding met onderlinge toestemming
(EOT); en echtscheiding op grond van feitelijke
scheiding van meer dan twee jaar. De
echtscheidingswetten voor gehuwden die vandaag
bestaan, zijn in feite heel oud en gaan
terug tot de Franse ‘Code Civil’ van 1804. Aan
deze oude Code Civil werd in de loop der jaren
gesleuteld om die beter af te stemmen op de
maatschappelijke ontwikkelingen.
Scheiden op grond van bepaalde feiten of
omwille van schuld is één van de oudste echtscheidingsprocedures.
Met bepaalde feiten worden
gewelddaden, mishandeling of grove
beledigingen van één van de echtgenoten naar
de andere toe bedoeld. Als overspel de oorzaak
van scheiding is, is er sprake van scheiding
omwille van schuld. De partner die ‘schuldig’
bevonden wordt, kan verplicht worden onder-
S C È N E I I I Een panoramische blik gezinnen en overheid
houdsgeld te betalen. Dit schuldvermoeden kan
worden weerlegd. Als er geen schuldige kan
worden vastgesteld, moet er geen alimentatie
worden betaald (art. 229-231 BW).
De echtscheiding op basis van onderlinge toestemming
(EOT) in haar huidige vorm, werd
grondig hervormd in 1994. Voorwaarde is dat
beide partners minimum 20 jaar zijn en hun
huwelijk twee jaar geduurd heeft. Als beide
partners instemmen om te scheiden en een gedetailleerde
overeenkomst uitwerken waarin alle
gevolgen van de scheiding beschreven staan,
kunnen ze, na twee maal voor de rechter te zijn
verschenen, uit elkaar gaan. In het totaal duurt
deze procedure ongeveer zes maanden (art. 233,
275, 276 BW).
Sinds 1974 is het mogelijk om te scheiden op
basis van feitelijke scheiding van 2 jaar. Deze
manier van scheiden wordt meestal voorafgegaan
door een scheiding van tafel en bed
(art. 1309-1310 GerW). De wetgever gaat er
van uit dat het beter is een slecht huwelijk te
laten eindigen dan dit te laten aanslepen. Diegene
die de scheiding aanvraagt, wordt verantwoordelijk
geacht voor de scheiding, maar het
vermoeden van schuld kan worden weerlegd.
De ‘schuldige’ van de scheiding kan verplicht
worden tot het betalen van onderhoudsgeld aan
de partner. Deze echtscheidingsvorm kan ook
gebruikt worden als één van de partner geestesziek
is (art. 232 BW; Gerlo, 2003).
Onderhoudsgeld / alimentatie
Er bestaat een onderhoudsverplichting tussen
bloedverwanten, ouders en kinderen, maar ook
tussen echtgenoten en wettelijk samenwonenden.
Tijdens de samenwoonrelatie dragen ze elk
naar eigen vermogen bij in de kosten. Als ze uit
elkaar gaan, blijft deze plicht gelden. Wettelijk
samenwonenden die dit hebben laten vastleggen
in hun samenlevingscontract en in bepaalde
gevallen ook gehuwden, kunnen onderhouds-