EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

P. 140
wordt de werkloosheidsval omzeild en een
evenwicht bereikt tussen sociale verzekering en
solidariteit: iedereen draagt in gelijke mate bij
en krijgt hetzelfde bedrag uitgekeerd. De sociale
bescherming geldt voor de hele bevolking en
niet enkel voor zij die aanwezig zijn op de
arbeidsmarkt. Zo zal zowel de man als de vrouw
bij een eventuele echtscheiding aanspraak kunnen
maken op een uitkering die ze zelf hebben
opgebouwd. Hierdoor zijn ze niet op bijstand
aangewezen en verkleint de kans om in kansarmoede
te vervallen door het gebrek aan eigen
inkomsten of uitkeringen. Met het individu als
basiseenheid moeten de beslommeringen over
het verlies van rechten en uitkeringen bij de
keuze om thuis te blijven of om te gaan werken
niet meer in overweging worden genomen.
Er moet echter ook betaald worden voor deze
rechten, maar niet iedereen heeft een eigen
inkomen, denk bijvoorbeeld aan de niet-werkende
partner of de thuiswonende, meerderjarige
student. De hoogte van de bijdrage kan niet
bepaald worden omdat er geen inkomen is.
Omdat niet iedereen een partner heeft, kan dit
ook niet berekend worden op het hele of gedeeltelijke
inkomen van die partner. In een maatschappij
waar een hoog percentage huwelijken
voortijdig stopgezet worden, is het niet haalbaar
het bedrag van de bijdrage te koppelen aan het
voortbestaan van het koppel. Het is ook in strijd
met het principe van individualisatie waar
iedereen zelf voor zijn rechten zorgt (Jepsen
e.a., 1997).
STELLING 3: DOORGEDREVEN INDIVIDUALISATIE
LEIDT TOT ONGELIJKHEID TUSSEN VERSCHILLENDE
GEZINSVORMEN (HET HQ AFSCHAFFEN)
Als elke persoon, ongeacht de huishoudelijke
situatie, eenzelfde uitkering krijgt, zullen de
kosten van de sociale uitkeringen stijgen en de
bedragen inefficiënt uitgekeerd worden. Deze
geldsom mag niet zo laag zijn dat de lage inkomenscategorieën
of alleenstaanden in de pro-
F A M I L I E S I N B E W E G I N G
blemen komen, maar voor huishoudens die
bestaan uit tweeverdieners zullen deze uitkeringen
waarschijnlijk te hoog zijn. Een oplossing is
om een basisuitkering vast te leggen die voor
iedereen geldt. Enkel zij die kunnen bewijzen
dat een verhoging gerechtvaardigd is, kunnen
een hogere uitkering krijgen. Deze manier van
werken is niet zo privacy-bedreigend en
omslachtig, en voorkomt misbruik (Deleeck,
1993; Van Haegendoren, 1995).
Indien in België de personenbelasting geïndividualiseerd
wordt, levert dit 1,8 miljoen euro
extra op voor de schatkist. Met betrekking tot de
verschillende gezinstypes winnen de gezinnen
met een hoog inkomen het meest. Ondanks verschillende
compensatieschikkingen en overgangsregelingen
12 verliezen de gezinnen die nu
gebruik maken van het HQ en gezinnen met één
inkomen steeds. Overgangsmaatregelen buiten
beschouwing gelaten, zijn vrouwen met een
laag loon of een onvolledige loopbaan de dupe
(Staatssecretariaat voor Gezinnen en Personen
met een handicap, 2004).
STELLING 4: ER MOET GESTREEFD WORDEN
NAAR INDIVIDUALISATIE MET GEZINSMODULATIE
Door rekening te houden met de behoeftes van
de verschillende gezinsvormen, kan er een variatie
zijn met betrekking tot de uitgekeerde sociale
bijdragen. Het doel is dat alle personen hun
levensstandaard moeten kunnen aanhouden bij
het verlies van een inkomen. In deze visie krijgen
ééninkomensgezinnen en alleenstaanden
hogere uitkeringen dan meerinkomensgezinnen,
wordt de hoogte van de uitkering tijdens een
loopbaanonderbreking in functie van het gezinsinkomen
bepaald en wordt de rangorde van de
kinderen in rekening gebracht om het bedrag
van de kinderbijslag te bepalen. In de huidige
regeling ondervinden meerinkomensgezinnen
immers een inkomensval van 5 % ten opzichte
van 20 % bij ééninkomensgezinnen indien er
een arbeidsloon wegvalt (Deleeck, 1993).