EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

P. 174
kan worden verdeeld onder meer dan twee
personen.
EEN MOGELIJKHEID DIE MISKEND
IS ONDER DE NIEUWSAMENGESTELDE GEZINNEN
Met betrekking tot de nieuwsamengestelde
gezinnen waarbij een (hetero- of homoseksuele)
stiefouder een rol speelt, is het verbazingwekkend
dat de wetsvoorstellen en zelfs de idee
van zorgouderschap op zich, weinig gekend zijn
bij het grote publiek. De voorstellen lijken trouwens
ook weinig belangstelling te krijgen in de
media, noch van de rechtstreeks betrokken partijen,
namelijk de stiefouders en hun partners.
Naast een miskenning van de parlementaire
werkzaamheden, rijzen echter twee fundamentele
vragen. Ten eerste, beantwoorden de voorstellen
aan de door de stiefouders beleefde
situaties? Ten tweede, voelen de stiefouders en
hun partners zich betrokken bij het zorgouderschap?
Met andere woorden willen zij wel echt
dat de plaats die wordt ingenomen door een
derde persoon wettelijk wordt erkend? Zonder
verder in te gaan op deze vragen, kunnen we
toch suggereren dat ondanks de sterk uiteenlopende
standpunten en doorleefde situaties, het
gezinsbeeld verbonden aan het traditionele
model sterk aanwezig blijft, zelfs bij mensen die
in gezinssituaties leven die ver verwijderd zijn
van dit model of die veranderingen op dit vlak
verdedigen. Hoewel verschillende ouders als
feitelijke ouders optreden, ligt het idee van de
toekenning van een wettelijke plaats en rechten,
hoe beperkt ook, aan meer dan twee personen
dus nog moeilijk, vooral aan iemand die geen
biologische band heeft met het kind en die geen
deel uitmaakt van het oorspronkelijke gezinsproject.
Gezien de weinige gegevens waarover
wij beschikken, moeten de antwoorden helaas
worden gezocht in een beter begrip van de
manier waarop deze situaties worden beleefd.
F A M I L I E S I N B E W E G I N G
Hoe kunnen we dit statuut definiëren?
Naast deze fundamentele vragen, rijzen ook
verschillende juridische moeilijkheden. De concrete
uitwerking van een coherent statuut voor
zorgouderschap is namelijk uiterst ingewikkeld,
zo blijkt duidelijk uit de debatten tijdens de
tweede SGG. Het is immers de bedoeling een
statuut uit te werken dat flexibel genoeg is om de
soms sterk verschillende situaties te dekken en
tegelijkertijd een aantal institutionele bakens
respecteert, zoals het bestaande afstammingssysteem
en de regels die daaruit voortvloeien 19 .
Daardoor blijven de verschillende wetsvoorstellen
en amendementen die tot nu toe werden
ingediend weinig vernieuwend met betrekking
tot vele elementen, waarvan de grenzen zich op
verschillende vlakken laten voelen. Zo zou de
door het nieuwe statuut ingevoerde band bijvoorbeeld
alleen van toepassing zijn op het kind
en zijn ‘zorgouder’ en niet worden uitgebreid tot
de rest van het gezin. Daardoor zouden de successierechten
in de eerste graad worden
beperkt, dit wil zeggen dat het kind niet zal kunnen
erven van zijn ‘zorg’grootouders. Het kind
zal ook niet de naam kunnen dragen van zijn
tweede ouder. Hoewel de procedures rond het
zorgouderschap enigszins flexibel zijn, wat als
een voordeel kan worden beschouwd, brengt die
flexibiliteit een risico op juridische instabiliteit
mee voor het kind en zijn ‘zorgouder’. Bij problemen
zouden hun rechten en plichten bruusk
kunnen worden ontbonden als één van de partijen
ze wil stopzetten. Tot slot zijn er naast de
linguïstische moeilijkheden om de juiste termen
te gebruiken en te vertalen in beide talen, een
reeks details die moeten worden geregeld rond
de voorwaarden en de concrete toepassing van
het statuut.
Een oplossing in de maak?
Doorheen de verschillende wetsvoorstellen en
amendementen blijkt zorgouderschap een con-