EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

P. 67
nen nemen bijvoorbeeld het ouderschapsverlof
niet op omdat de vergoeding te laag ligt. Zelfstandigen
kunnen niet genieten van deze verlofregelingen,
ook al voorziet de overheid een aantal
compensatiemaatregelen. Werklozen kunnen er
geen gebruik van maken omdat de verlofregelingen
verbonden zijn met het arbeidsstatuut.
Moederschapsverlof
Sinds 1954 kunnen moeders genieten van moederschapsverlof.
De totale duur van dit verlof
bedraagt 15 weken (19 weken bij een meerling).
Dit wordt opgesplitst in een zwangerschaps-
of prenataal verlof en bevallingsrust of
postnataal verlof. Het prenatale verlof duurt
minimum 1 week en maximum 6 weken (8 weken
bij een meerling) en moet voor de bevalling
opgenomen worden. De duur van het postnatale
verlof is afhankelijk van het aantal weken dat al
voor de bevalling is opgenomen. Dit verlof start
op de dag van de bevalling. Onder bepaalde
voorwaarden kan dit verlof verlengd of omgezet
worden in vaderschapsverlof. De uitkering die
tijdens het moederschapsverlof ontvangen
wordt, is vastgesteld op een percentage van het
salaris. Zelfstandigen hebben recht op 6 weken
moederschapsverlof en mogen dit zelf organiseren
in functie van hun werkzaamheden. Overigens
is het moederschapsverlof verplicht voor
alle moeders (FOD Werkgelegenheid Arbeid en
Sociaal Overleg, 2006).
Vaderschapsverlof
Opdat vaders vanaf de geboorte van hun kind
hun taak als opvoeder zouden kunnen uitoefenen,
werd het vaderschapsverlof op 1 juli 2002
verlengd van 3 tot 10 dagen. Deze dagen mogen
vrij opgenomen worden binnen 30 dagen vanaf de
dag van de bevalling. De eerste 3 kalenderdagen
wordt het loon betaald door de werkgever. De
laatste 7 dagen wordt een percentage van het
loon door het RIZIV uitgekeerd (FOD Werkgelegenheid
Arbeid en Sociaal Overleg, 2006).
S C È N E I I Een panoramische blik op gezinnen en arbeid
We zien een stijgende trend in het aantal mannen
dat gebruik maakt van dit verlof. Omdat de
overheid enkel over de gegevens van de uitkeringsverzekering
beschikt, gelden de cijfers
voor mannen die minimaal 4 dagen van dit verlof
opnemen. Waar in 2002 15,3 % van de
vaders dit verlof opnam, steeg dit tot 45,9 % in
2004. Niet alle vaders namen de volledige
10 dagen op. Gemiddeld worden er 6,7 dagen
van de 7 dagen uitbetaald door de uitkeringsinstellingen
(X, 2006). Het is onduidelijk waarom
niet iedereen deze 10 dagen opneemt. Misschien
denkt men dat het opnemen van dit verlof
schadelijk is voor de carrière of schat men de
eigen werklast dermate hoog in dat men die
periode niet wil wegblijven van het werk. Zolang
carrièregebonden ideeën blijven bestaan, kan
de overheid veel ondernemen, maar zullen de
resultaten uitblijven. Men kan vaders immers
niet verplichten om dit verlof op te nemen, enkel
aanmoedigen. Daarnaast spelen ook financiële
overwegingen mee. Vanaf de vierde dag wordt
slechts een percentage uitgekeerd van het loon
wat voor veel gezinnen niet evident is, gezien de
kosten die een geboorte met zich meebrengt
(Staten-generaal van het Gezin cyclus I, 2004).
Adoptieverlof
Werknemers kunnen adoptieverlof opnemen
binnen de 2 maanden nadat het kind als gezinslid
is ingeschreven in het bevolkings- of vreemdelingenregister.
De duur van dit verlof hangt af
van de leeftijd van het geadopteerde kind:
6 weken indien de geadopteerde jonger is dan
3 jaar, 4 weken als het kind ouder is. Geadopteerde
kinderen ouder dan 8 jaar geven geen
recht op adoptieverlof. De duur van dit verlof
wordt verdubbeld indien het kind minstens voor
66 % gehandicapt is of aan een aandoening lijdt.
Het loon blijft behouden gedurende de eerste
drie dagen, daarna valt men terug op een uitke-