EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

P. 132
STELLING 2: KINDERBIJSLAG IS EEN RECHT
VAN HET KIND
Als kinderbijslag een recht van het kind is, is het
onlogisch dat het ontvangen bedrag verschilt
naargelang het beroepsstatuut van de aanvrager
en de rang van het kind in het feitelijke gezin.
In een eenheidsstelsel zou elk kind hetzelfde
bedrag ontvangen onafhankelijk van het arbeidsstatuut
van de ouders, de gezinssituatie en de
rang van het kind. Dit houdt een erkenning in
van de rechten van het kind 8 . Een aantal
middenveldorganisaties delen deze mening,
maar vinden dat er toch rekening moet worden
gehouden met de financiële situatie van het
gezin en de leeftijd van het kind (Nederlandstalige
vrouwenraad v.z.w., 2001; Pas, 2005; Staten-generaal
van het Gezin cyclus II, 2006).
Financieel zorgt een gelijkschakeling tussen de
verschillende systemen waarbij het bedrag van
een kind van rang 1 bij zelfstandigen opgetrokken
wordt naar het niveau van de andere stelsels
voor een meerkost van ongeveer 125 miljoen
euro. Door de bijdrage die zelfstandigen betalen
te verhogen, kan deze extra kost minder hoog
zijn (Cantillon, 2005; Deleeck, 2001). De vertegenwoordigers
van de zelfstandigen zien dit
echter niet zitten. Volgens hen moet er voorrang
verleend worden aan de pensioenbijdrage.
Gelijkschakeling door een verlaging van het
basisbedrag van de kinderbijslag zien veel
middenveldorganisaties niet zitten. Het kindergeld
dekt volgens deze groeperingen nu reeds te
weinig kosten (zie verder) (Staatssecretariaat
voor Gezinnen en Personen met een handicap,
2004). Hoe dan ook heeft een hervorming van
zowel de rang van het kind als de leeftijdsbijslag
altijd een financieel kostenplaatje tot gevolg.
Bij de idee van een ontkoppeling van de kinderbijslag
met de socio-professionele situatie van
de ouders, moet er ook nagedacht worden over
de financiering. Deze gebeurt nu door de sociale
bijdragen die de rechthebbende betaalt, maar
kan ook gefinancierd worden door belastinggel-
F A M I L I E S I N B E W E G I N G
den. Dit kan op termijn leiden tot een communautarisering.
Kinderbijslag als een recht van het kind bekijken,
is een individualistische manier om over
gezinsrelaties en de bescherming van het kind
te denken (Pas, 2005). Een meer holistische
visie houdt in kinderbijslag als een recht van de
ouders te beschouwen. Door kinderbijslag als
recht van de ouders te zien, kan deze financiële
steun beschouwd worden als een manier om
ouders hulp te bieden bij de investeringen in de
opvoeding en opleiding van hun kind. Dit is
noodzakelijk, want we zien dat kinderbijslag
voor veel gezinnen een onmisbare bron van
inkomsten is (Staten-generaal van het Gezin
cyclus II, 2006; Steunpunt tot bestrijding van
armoede bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting,
2005).
Walter Van Dongen van het voormalige Centrum
voor Bevolkings- en Gezinsstudie (CBGS)
werkte een model uit waarin gezocht wordt naar
een modus vivendi tussen kinderbijslag als recht
van de ouders en als recht van het kind. Hij
spreekt over een kindervergoeding gekoppeld
aan een (para)fiscaal statuut van het kind. Het
bedrag is bedoeld om de kosten verbonden aan
onderwijs en kinderopvang op te vangen. Daarnaast
krijgen gezinnen meer financiële verantwoordelijkheid
in gebruik van diensten. Tot het
kind de leeftijd van 18 jaar bereikt, zijn de
ouders mee verantwoordelijk voor de besteding
van dit geld, daarna zijn de jongeren volledig
zelfstandig. Door sociale bijdragen en belastingen
af te houden, begint iedereen vanaf zijn kindertijd
al mee te sparen voor collectieve
voorzieningen (Leysen, 1993).
STELLING 3: DE KINDERBIJSLAG MOET
DE MINIMUMKOST DEKKEN VAN DE OPVOEDING
VAN EEN KIND
Het is onmogelijk om alle kosten die een kind
met zich meebrengt te dekken. Gezinnen hebben
vanuit maatschappelijk, ethisch en welvaarts-