EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

P. 298
samengaan van deze omwentelingen en de
wederzijdse beïnvloeding hiertussen, hebben
ons wel een andere visie gegeven op het denken
over en het doen en laten van gezinnen. De
opzet van dit boek is om het debat rond een
nieuw gezinsbeleid weer te geven en verder aan
te zwengelen door de diversiteit als vertrekpunt
te nemen. Vanuit het gegeven dat we te maken
hebben met een sterke verscheidenheid aan
gezinsvormen en levensloopstadia, willen we
met dit werk een aanzet geven tot een beleidsgericht
antwoord op de diversiteit. Een beleid
op maat, als het ware.
Binnen deze context organiseerde de Staatssecretariaat
voor Gezinnen en Personen met een
handicap een Staten-generaal van het gezin,
waarop werkgroepen zich hebben gebogen over
een reeks thema’s en problemen rond gezinnen
en gezinsbeleid. Het boek sluit aan bij de debatten
die werden gevoerd tussen academici, politieke
beleidsmakers, organisaties in het veld en
het grote publiek door een weerslag te geven
van de stemmen, maar ook en vooral door bijkomende
duiding te geven. Drie grote domeinen
stonden centraal in de debatten van de werkgroepen,
die we kort overlopen. Een eerste
domein is de balans tussen gezin en arbeid. Met
een toenemend aantal tweeverdienersgezinnen
en alleenstaande ouders wordt de vraag naar
een oplossing voor een evenwicht tussen beide
alsmaar prangender. Een tweede domein is de
relatie tussen het gezin en de overheid. Gezinnen
nemen beslissingen binnen het kader dat de
overheid aanbiedt, maar kunnen door hun
beslissingen ook het beleid impulsen geven. Het
is deze wisselwerking die op vlak van recht, fiscaliteit
en sociale zekerheid aandacht verdient.
Een laatste domein is de plaats van het gezin en
meer bepaald de zorgfunctie van het gezin in de
samenleving. Welke rol in zorgverlening kan toebedeeld
worden aan het gezin of de overheid?
In dit deel bekijken we nog één keer een aantal
kwesties waar gezinnen mee te maken krijgen,
F A M I L I E S I N B E W E G I N G
maar dan op een afrondende wijze. We kiezen
er bewust voor om niet de thema’s van de werkgroepen
te herhalen, maar wel om een aantal
aandachtspunten te selecteren die daarin gesitueerd
kunnen worden. De keuze om deze onderwerpen
en doelgroepen te behandelen, heeft te
maken met de centrale plaats die zij innemen in
het debat rond gezinnen en het te voeren gezinsbeleid.
Aan het einde van elke bespreking, formuleren
we een vraag die het verdere debat
rond het thema kan sturen.
Waar zijn de basisgegevens
over gezinnen?
Om een aangepast gezinsbeleid te kunnen
voeren, is het noodzakelijk om over accurate
en up-to-date gegevens te beschikken. Hoewel
er in België veel statistische bronnen zijn,
wordt het meer en meer duidelijk dat ze niet
allemaal aangepast zijn aan de hedendaagse
maatschappelijke realiteit. Ondanks de inburgering
van het feitelijk ongehuwd samenwonen is
er in België bijvoorbeeld nog steeds geen officiële
registratie van deze samenleefvorm. Het
feitelijke gedrag van burgers kan niet altijd eenduidig
teruggevonden worden in de officiële cijfergegevens.
Het bekendste voorbeeld is dat van
de éénpersoonshuishoudens waarachter in veel
gevallen een samenwonend koppel schuilgaat.
Hoewel de verscheidenheid in gezinstypes in de
samenleving blijft toenemen, is het voor de
overheid moeilijk om te reageren als ze geen
weet heeft van de omvang van deze fenomenen.
Het is van belang dat ze hierbij niet enkel oog
heeft voor momentopnames, maar ook de dynamiek
van de samenleving probeert te vatten
(Latten, 2003).
Het onderzoek over gezinnen wordt ook niet
altijd gecoördineerd waardoor gegevens misschien
wel beschikbaar zijn, maar daarom niet
altijd vindbaar. Op andere domeinen beschikken