EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

P. 299
we gewoonweg over geen data of zijn ze verschrikkelijk
verouderd. Voorbeelden hiervan zijn
scheidingscijfers bij ongehuwd samenwonenden,
cijfers over de verblijfsregeling van een kind na
een echtscheiding, over de welvaartsverdeling
binnen een gezin, over het aantal kinderen dat
in aanraking komt met huiselijk geweld,…
Door het systematisch verzamelen van gegevens
kunnen we voorspellingen doen over het verloop
van de bevolking en de gezinnen. Op deze
manier kan het gezinsbeleid aangepast worden
aan de maatschappelijke ontwikkelingen en tendensen.
Het aanpassen van het statistisch apparaat
aan de veelheid van gezinsvormen is dan
ook een eerste uitdaging voor de toekomst.
Daarnaast is het ook noodzakelijk de gegevens
over de Belgische gezinnen te integreren en op
een toegankelijke manier aan te bieden.
Een belangrijke evolutie hierin is de ontsluiting
van administratieve gegevens voor het wetenschappelijk
en beleidsvoorbereidend onderzoek.
Het wetenschapsbeleid op federaal en
regionaal niveau in ons land maakt een langzame
evolutie door naar het actief inzetten van
ambtelijk materiaal in het plannen van beleid op
allerhande domeinen, ook op dat van het gezinsbeleid.
Dit alles gebeurt echter los van een grondige
discussie over de relatie tussen privacy en
onderzoek. Nog te vaak worden bronnen afgeschermd
uit angst voor privacyproblemen. Niet
dat deze problemen er niet zijn, maar voorbeelden
uit Noorwegen en Zweden, waar een vertrouwensrelatie
bestaat tussen de overheid en de
academische wereld in het zorgzaam omspringen
met grote en gekoppelde databestanden,
tonen aan dat bescherming van de privacy en
onderzoek wél hand in hand kunnen gaan. De
opbouw van die relatie en het winnen van het
vertrouwen van de publieke opinie van het nut
van dit onderzoek is een onrechtstreekse uitdaging
voor de toekomst omdat het de kennis over
gezinnen en hun gedrag kan verrijken en op die
manier het beleid kan aansturen.
Besluit: het doorbladeren van het fotoalbum
Hoe moet het Belgisch statistisch apparaat gemoderniseerd
worden om de feitelijke leefsituatie
van de gezinnen beter in kaart te brengen en om
onderzoek naar gezinnen en gezinsbeleid mogelijk
te maken in een omgeving waar de bescherming
van de privacy gegarandeerd wordt?
Waar zijn die ‘nieuwe’ denkbeelden
over het gezin?
Anders kijken nieuwsamengestelde
gezinnen
Er is een mentaliteitsverandering merkbaar in
de erkenning van nieuwsamengestelde en atypische
gezinnen. Waar België net na de Tweede
Wereldoorlog nog veel ‘traditionele’ gezinnen
met vele kinderen telde, zien we vandaag gezinnen
in allerlei maten en vormen opduiken. Doorheen
de tijd kan een gezin evolueren: van een
‘traditioneel’ gezin over een éénoudergezin naar
een nieuwsamengesteld gezin waar soms veel,
soms weinig kinderen in het huishouden aanwezig
zijn. Tot 1970 was echtscheiding nog een
taboe. Uit elkaar gaan werd met argusogen
bekeken en niet zelden had deze beslissing
invloed op het sociale of arbeidsleven. Ook
samenwonen was tot twintig jaar geleden ‘not
done’. Het is moeilijk in te beelden, maar zeker
in het naoorlogse België heeft het, in vergelijking
met de rest van noordelijk Europa, zeer
lang geduurd voor ongehuwd samenwonen
erkend werd als relatievorm. Erkend moet daarbij
zowel wettelijk als sociologisch begrepen
worden. Pas op het einde van de jaren 1990
werden de eerste wettelijke regelingen goedgekeurd
om samenwonenden bijkomende bescherming
te geven. In die periode werd immers
duidelijk dat er minder getrouwd en meer
samengewoond werd. Een trend die zich nog
steeds doorzet. Ook naar holebi’s toe veran-