EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

P. 236
men door de relatie hulpverlener-hulpbehoevende.
We moeten wel benadrukken dat de
hulpverlener niet noodzakelijk de indruk heeft
dat hij/zij de oudere persoon schade berokkent,
soms is hij/zij de situatie gewoon niet meer te
baas en kan deze situatie op dat moment uit de
hand lopen.
Bovendien verloopt de communicatie in sommige
gezinnen altijd op een gewelddadige manier.
Vroeger intrafamiliaal geweld kan in dit kader
belangrijk zijn. Als kinderen tijdens hun kindertijd
werden mishandeld, krijgt de mishandeling
van de ouderen een andere dimensie, niet altijd
één van wraak, maar de gezinsleden blijven
zich gedragen op de manier die ze zich eigen
hebben gemaakt: agressieve communicatie.
Wat draagt bij tot het geweld ten opzichte van
een oudere persoon?
Er bestaat geen rechtstreekse oorzaak voor de
mishandeling van oudere personen, zoals er
evenmin een profiel is van de mishandelde persoon
of van de dader. We spreken eerder van
risicofactoren: in sommige omstandigheden is
een oudere persoon vatbaarder voor mishandeling
of kan iemand meer geneigd zijn een oudere
persoon te mishandelen. Afhankelijkheid, of
deze fysiek of psychisch is, is de belangrijkste
risicofactor. De naaste omgeving kan immers
vaak moeilijk omgaan met het verlies van zelfredzaamheid
bij een familielid. Bij dementie
kunnen mantelzorgers de zorg soms niet meer
aan omdat de hulpbehoevende persoon hen niet
meer herkent of niet langer beantwoordt aan het
beeld dat zij altijd hadden van deze persoon.
Ook vereenzaming is een risicofactor: een
oudere zonder sociaal netwerk loopt meer risico
om mishandeld te worden, misschien doordat
hij/zij niemand heeft die hem/haar hulp kan
aanbieden of door de dienstverlening van een
professionele begeleider in het oog kan worden
gehouden. Voorts kan het samenleven in een
beperkte ruimte zorgen voor een zekere span-
F A M I L I E S I N B E W E G I N G
ning, net als leven in lokalen die niet aangepast
zijn aan de behoeften van de oudere persoon.
Soms zijn deuren niet breed genoeg voor een
rolstoel. De helper moet de persoon dus iedere
keer dragen om naar een andere kamer te gaan
en hem in een andere zetel te plaatsen. In dergelijke
omstandigheden is er natuurlijk een groter
risico dat het personeel bruusker is of dat de
oudere persoon verwaarloosd wordt, wegens
vermoeidheid of wegens de toename van de
moeilijkheden.
Welke toekomst gaat de strijd tegen de mishandeling
van ouderen tegemoet?
Op het niveau van de overheidsinstanties wordt
overwogen om acties van het netwerk Libr’âge
op te nemen in een decreet, waardoor onze
acties op langere termijn een duurzaam karakter
kunnen krijgen. Dankzij deze grotere stabiliteit
zouden we vooral grootschaligere preventieacties
kunnen voeren. Dit zou bovendien voor ons
het bewijs zijn van bewustwording en een teken
van erkenning van deze problematiek op politiek
niveau. Zoals reeds bleek in het kader van
de Staten-generaal van het Gezin is het essentieel
om op dit vlak een betere coördinatie
te hebben tussen de verschillende beleidsniveaus,
in België is dit niet eenvoudig. Er is de
federale overheid en er zijn de gewesten, de
gemeenschappen en de provincies. Mishandeling
tegenover ouderen is een persoonsgebonden
aangelegenheid die dus behoort tot de bevoegdheden
van de gewesten, maar wij beseffen dat
ook de federale overheid initiatieven moet
nemen. Het is van essentieel belang dat deze
niveaus elkaar vaker ontmoeten om te weten
wat er op het federale, gewest en gemeenschapsniveau
bestaat, zodat acties en initiatieven
kunnen worden gecoördineerd en versterkt
eerder dan opnieuw te creëren wat al bestaat.
Volgens het netwerk CAPAM-Libr’âgé gaat
de strijd tegen de mishandeling van ouderen