EGF-NL/Families in beweging - Les Familles

P. 175
stante bekommernis die de laatste jaren steeds
terugkeert. Nu het gezin niet langer overeenstemt
met één enkel model uitgaande van de
biologische voortplanting, is het belangrijk de
verschillende bestaande gezinsvormen te erkennen
en te begeleiden via aangepaste instrumenten,
in de eerste plaats om de rechten te
vrijwaren van de kinderen die in deze gezinnen
worden grootgebracht. De wetgever probeert
dus nieuwe wegen te bewandelen betreffende
ouderschap, om beter tegemoet te komen aan
een realiteit die het wettelijke kader steeds meer
te buiten gaat. Zorgouderschap biedt ook de
mogelijkheid nieuwe ouderschapsbanden te
integreren, die biologisch of adoptieouderschap
(alleen deze twee zijn erkend in het recht) vervolledigen
of aanvullen. Hiertoe is het nodig het
bestaande verschil te benadrukken tussen de
afstamming die van rechtswege ontstaat tussen
een ouder en het kind en de uitoefening van de
ouderlijke functie via de opvoeding en de dagelijkse
zorgen voor het kind. Zorgouderschap lijkt
hier tussenin te zitten. Het is immers de bedoeling
een niet-biologische ouderlijke band te
legaliseren, zonder echter te raken aan de
afstamming van het kind, dit wil zeggen dat de
band van het kind ten opzichte van zijn beide
wettelijke ouders behouden blijft. Door de plaats
te erkennen die sommige personen innemen,
reflecteert zorgouderschap de huidige zorg om
de hedendaagse gezinsrealiteit van het kind
zo goed mogelijk weer te geven. Het is ook de
bedoeling dat de relatie met de ouders mogelijke
echtelijke scheidingen kan overstijgen.
Hoewel de idee van zorgouderschap veelbelovend
lijkt, is dit delicate en bijzonder ingewikkelde
project niet vrij van problemen en blijven
heel wat vragen openstaan. De tot nu toe
geboekte vooruitgang blijft op verschillende
vlakken erg beperkt. Zo bleef de kwestie van het
‘meerouderschap’ zo goed als onaangeroerd
in het merendeel van de voorstellen, aangezien
de geformuleerde voorstellen geen verdeling
S C È N E I I I Inzoomen op gezinnen en de overheid
van het ouderlijk gezag over meer dan twee personen
mogelijk maken. Het lijkt nochtans nodig
om deze mogelijkheid te legaliseren voor heel wat
nieuwsamengestelde gezinnen waarbij ouders
en stiefouders de rol van ouders feitelijk vervullen
en geconfronteerd worden met de dagelijkse
zorg voor het kind. Het zou dus interessant zijn
meerouderschap te integreren bij de behandeling
van zorgouderschap of er een juridisch
instrument van te maken, zoals in Frankrijk met
zijn “delegatie van de volledige of gedeeltelijke
uitoefening van het ouderlijk gezag aan een
derde” 20 . Daarnaast moeten we nog bepalen
welke rechten en plichten worden gekoppeld
aan zorgouderschap en onder welke voorwaarden.
De grootste moeilijkheid is het vinden
van een coherente juridische oplossing die kan
worden toegepast op de vele vormen van zorgouderschap
en op een doeltreffende manier kan
tegemoetkomen aan de situaties die dagelijks
door de betrokken personen worden beleefd,
door ze niet in een te strikt statuut onder te brengen.
We kunnen verschillende suggesties onthouden
die resulteerden uit de tweede SGG,
hoewel ze niet altijd het voorwerp uitmaakten
van een consensus onder de deelnemers. Zo
lijkt het interessant een statuut van zorgouderschap
uit te werken op vrijwillige basis eerder
dan systematisch, dat kan worden toegekend op
verzoek van de ‘zorgouder’, met de toestemming
van de wettelijke ouder(s), of zelfs van het
kind. Voorts lijkt een oplossing met rechten ‘à
la carte’ verstandiger dan een strikt model dat
op voorhand vastligt. Zo kunnen de ‘zorgouders’
beslissen in welke mate ze zich willen engageren
ten opzichte van het kind, door hen een
zekere flexibiliteit te laten afhankelijk van hun
respectievelijke mogelijkheden en situatie (wanneer
ze nog andere kinderen hebben bijvoorbeeld).
Niettemin moet het statuut, in het belang
van het kind, zeker onherroepelijk zijn en blijven
voortbestaan bij een eventuele scheiding van