Gacovic Od romanskog stanovnistva do Rumuna Timocana (VII-XVI vek) knjiga III (1)

226 Slavoljub Gacović
kao ime danas potopljenog ostrva Demir-Kapija na Dunavu, čiji je
vulgarnolatinski oblik Zanes (upor. rum. zšane „vile”) posvedočen kod
Prokopija u VI veku na Dunavu blizu današnjeg Karataša. Svi navedeni
primeri imaju tipičan rumunski razvoj, a zapadno, na Kosovu, Priština bi
mogla biti lat. *Prisciana (varijanta latinsko-tratkog hibrida Priskupera
potvrđeno oko 550. godine kao naziv utvrđenja u Dardaniji) opet u
rumunskom glasovnom ruhu.® Uostalom, na celom ovom prostoru, po
misljenju A. Lome, ima slu¢ajeva gde je takav doslovenski razvoj a pred n
izostao (upor. Ulpiana > Lepljans XIII vek = danas Lipljan), a jugoistotno
od Pirota istovetnu formaciju *Prisciana (pogrešno zavbelezen kod
Prokopija Triskiana: P/T) Sloveni su čuli u klasi¢nom latinskom obliku i
preuzeli kao *Priscbjan», a odatle disimilacijom Pristjan (tako i 1576),
docnije Prisjan sa dijalektalnim stj > sj kao npr. list(s)je > lisje.””*
X 7. Nazivi naselja srednjovekovnog razdoblja s rumunskim osnovama
zabeleZenih u turskim popisnim defterima koji se nisu očuvali u
ojkonimiji, toponimiji, hidronimiji i oronimiji Timočke zone ukazuju na onaj
sloj romanskog stanovnistva, poznat u srednjovekovnim izvorima i turskim
popisnim defterima pod opštim imenom Vlasi (tur. Eflak, Iflak), koji su bili
viéni balkanskom transhumanskom stoGarstvu. Nazive njihovih naselja ne
moZemo identifikovati u toponimiji upravo stoga što su ona bila pokretna
srednjovekovna katunska naselja verovatno kratkoga veka. Navešćemo
nekoliko primera ovih is€ezlih ojkonima;
Babadice, 1455, 1483. (Zagorje)' od rum. l. imena Babadifa < 1.
imena Babad < babad „acorus calamus, idirot“ tudeg nepoznatog
porekla.'’
Balkovce, 1560. (Zagorje)'® od rum. Li. Bal(a@) + kovce.
Banovce, 1455, 1560. (Zagorje)' od rum. Li. Ban(a)'"® + ovce.
Bartusovee, 1560. (Zagorje)'?'' od rum. li. Bartus (upor. rum. Li.
Bartugica sa suf. -ica)!?!? + ovce. j
Bačilovce, 1560. (Zagorje)! ? od rum. Li. Bécild + ovce (upor. rum. Li.
Backo)'.
% Ibid, 111.
129 Ibid, 111.
1206 JI Bosniy-Jlykas, Buour, 6.
1207 [. lordan, Dictionar al numelor de familie romdnesti, Bucuresti, 1983, 42 (= 1. lordan,
Dictionar).
1208 11 BogHwu-JIykau, Budun, 113.
1 1bid, 100.
1210 M. Pešikan, Zetsko-humsko-raska imena na pocetku turskoga doba, Onomatoloski
prilozi, 111, Beograd, 1982, 26 (= M. Pešikan, Zetsko-humsko-raska imena).
1 Bosuny-Jlykas, Budun, 128.
12121 Jordan, Dicfionar, 49.
1213 11 Bosnuu-Jlykau, Budu, 100.
Romanizacija i romansko stanovnistvo Timocke zone (I-XVI vek) 227
Batince, 1530-35, 1560. (Krivina)!!* od rum. Li. Batin(a)'*'® + ce.
BoboSovee,1530-35, 1560, 1586. (Krivina)'*'’ od rum. Li. Bobos <
rum. bobos „šaren“ + ovce (upor. rum. Li. Bobosicd, s. Sipikovo, opština
Zajecar). ,
Guberovce, 1466, 1560. (Timok = iseljeno u Šumadiji krajem XVIII
veka)'?'® od rum. Li. Guber"" + ovce.
G. i D. Galbince, 1586. (Fetislam)!"? od rum. prid. galbin „žut“ < lat.
galbinus (upor. galben „dukat“ u šatrovačkom govoru)'' + ce. Naziv
navedenog ojk. je verovatno došao od njegovih stanovnika, Plaha dukatnika,
koji su do 1586. godine plaćali filuriju.
1222
Dragulovce, selište 1560. (Svrljig) — od rum. Li. Dragul + ovce.
Jorgovo selce, 1466. (Belgrad) od rum. li. Jorg(a)* (Jorbga
muško ime ili žensko ime /Novaković/, kod Rumuna prezime odakle
deminutiv Jorgolo na Krku i grč. deminutiv Jorgakis)' koje je varijanta
hrišćanskog imena sveca Georgije + ovo i deminutiv selce „seoce“ < selo
„pagus“.
Kokornica, selište 1466. = Kokornice, selište 1560. (Zagorje)* od
rum. Li. Cocor < rum. zoonima cocor „divlja guska“ + nica (upor. rum. Li.
Cocor, Cocora, patr. Kokorić, top. Kokorina i Kokorići!””; rum. Li. i top.
Cocora i Cocorul u Rumuniji!?*),
t
M . Jordan, Dicfionar, 51; N. Bogdanović, Jezik i govor, Kultuma istorija Svrljiga, Jezik,
kultura i civilizacija, IL, Niš – Svrljig, 1987, 329 (= N. Bogdanović, Jezik i govor).
1215 11 Bosmmu-Jlykau, Budun, 188; D. Bojanić — Lukač, Negotinska krajina u vreme
turske viadavine, Glasnik Etnografskog muzeja, 31-32, Beograd, 1968-1969, 81 (= D. Bojani¢
— Lukač, Negotinska krajina).
1216 M. Pešikan, Zetsko-humsko-raska imena, 26.
1217 1 Bosmus-Tlyxas, Budux, 103; TEM 31-32, 81, 109.
1218 1. Bogagu-JIykau, Budun, 143.
!219 M. Pešikan, Zetsko-humsko-raska imena, 26.
120 D, Bojani¢ – Luka, Negotinska krajina, 103, 105.
121 P. Skok, Etimologijski rjecnik, 1, 546. (galben).
122 1 Bosuny-Jlykad, Budun, 200.
1223 Miscellanea 11, 1466, 58.
124 Naziv navedenog ojkonima ne treba dovoditi u vezu s turcizmom jorga < tur. Yorga
„konj kasač koji podiže u jedan mah obe desne ili leve noge”. Vidi Rjecnik JAZU 4, 568.
125 p_ Skok, Etimologijski rjecnik, 1, 559 (Georgije). Glasnik Etnografskog muzeja 15,
165. „JOPTO, so6aHH, Koji 3a na ce POAHO Ha 3HMOBHHKy Herze OKO JleckoBua, anH He
3Ha y KojeM ceny”.
1226 1T BogHHu-JIykau, Budun, 145; Miscellanea 11, 1466, 4.
127 M. Grkovié, Recnik imena Banjskog, Decanskog i Prizrenskog viastelinstva u XIV
veku, Beograd, 1986, 105.
128 [ lordan, Dictionar, 138.