Gacovic Od romanskog stanovnistva do Rumuna Timocana (VII-XVI vek) knjiga III (1)

More documents

Recommendations

Info

140 Slavoljub Gacović ksika burtati „bosti rogom“ (Koza me je burtala – Hvar, Hrvatska),”" biće i- zvedenica od srp. burta i trebalo bi označavati „ubosti u stomak“;”' butorka „drvo prevršeno, okresano i obično šuplje što nije ni za kakvu građu“ (Okrug Krajinski)*? < rum. butoarcd „panj“. butuk „trup, direk“ (srednji Timok) < rum. butuc „isečeno stablo očišćeno od granja i kore“ nepoznatog porekla;*5 butura!, buturnica „zatvor, hapsana“ (Lika) < rum. buturd „rupa“;”5 buturka, buturika „stabljika od kukuruza, suncokreta, duvana i slično“ (Leskovac, Pčinja, Vranje)* je leksema dobijena kontaminacijom prvog sloga rum. butoarcd i drugog sloga rum. reg. boturi pl. „stabljike“ + suf. —ka. čutura „drvena ploska (za vino)“ < rum. ciuturd < lat. *cytola. Srpsko s T- umsto Jat. —-/-o-, — (intervokalno) ukazuje na rumunske osobine; frula < rum. fluier (upor. alb. /Ioere grč. @AOLePLOU); gurica „rupa na svirali“ (Timok) je u Re¢niku obja$njena rum. gaura „rupa“, ali ée pre biti od rum. dem. guritd „ustašca; otvor na nekom objektu* ili rum. dem. gauritd ,rupica“*®® gde rum. —du- daje srp. —u- fonetskom adaptacijom; ugrusati se „ugrušalo se (mleko)“ < rum. se (in)gro;a Po mišljenju Th. Capidana, pozajmica je veoma stara, jer srp. u- iz svršenog glagola predstavlja rum. pref. in- prikazan nazalom , koji je posle X veka prešao u u; 559 guša < rum. gusči < lat. geusiae; 560 kanura „drvo na koje se namotava pređa” < canurd < lat. cannula „tl'SClCfl” 561 katun „naselje stočara“ < rum. cdtun. 1 pored toga što je etimologija r- umunske reči diskutabilna, njena rasprostranjenost na Balkanskom poluostrvu je, i pored toga što je nalazimo u srpskom, bugarsg(om i grčkom, povezana sa kretanjem srednjovekovnih rumunskih pastira; 550 Ibid, 308. 51 D. Gamulescu, Influenfe romdnesti, 83-84. 2 Rečnik SANU II, 317. 553 Ibid, 84. 54 Rečnik SANU 11, 318, 319. 555 Ibid, 318, 319. 356 1. Popovié, Istorija, 147; D. Gamulescu, Influente roménesti, 35. 37 D, Gamulescu, /nfluente romdnegti, 35. 55 Ibid, 84-85. 3 Ibid, 35. 60 1bid, 35. 1 1. Popovié, Istorija, 147; D. Gamulescu, Influenfe romdnesti, 36. 62 E, Mihaila-Scarlatoiu, Emprunts roumains dans le lexique serbo-croate, Revue des études sud-est européennes, XI (Bucuresti, 1973), 327. 557 Romanizacija i romansko stanovnistvo Timocke zone (I-XVI vek) 141 ker „(lovački) pas“ je reč rasprostranjena u Vojvodini, Srbiji, Dalmaciji i Bosni i pretpostavlja izvornu rotacizovanu formu < rum. (dijalektalno) cdre (knjiz. rum. cdine) < lat. cane (< lat. canis);** krecav „kovrdžav, naboran® je reč koja se najčešće koristi u vezi sa v- unom od rum. cref < lat. cricius = cricus < gré. KpLKog „krug“; 364 urlati (urlikati) „zavijati“ < rum. (a) urla < lat. ululare. Kao što je već naglašeno svi gore navdeni termini su u tesnoj vezi sa z- ivotom pastira, tačnije u vezi s odgajanjem stoke. U ovoj oblasti nalazimo mnoge pozajmice koje ne pripadaju domenu srpskog književnog jezika, a p- otiču iz rumunskog. Evo najkarakterističnijih koje su grupisane po semaziološkim kriterijumima: a) termini u vezi s građevinarstvom i pokućstvom; burdelj „vrsta zemunice“ (Srbija, Bosna) < rum. bordei (upor. kastel BoUpoonec, Boupšdpiva, Bovpditapa s osnovom bord/burd); kustura „nožina, culter, vilis culter, convicium in cultrum“ < rum. custurd (< cuiturd < cutit „nož“); mačuga, bačuga „pastirski štap“ (Srbija, Kosovo, Crna Gora) < rum. mdciucd (< lat. *matteuca); 566 stina „stado“ (srpski Banat) < rum. stdnd (autohtona rec); b) Zivotinje i njihova svojstva: barzast „ni beo, ni šaren (o kozama)“ < rum. barz (autohtona reč); blanda ,blaga, dobroćudn4, mila (o ovcama)“ < rum. bldndd (S lat. blandus); kočan, kocenica „imena ovaca“ < rum. coacin „ime ovce s crvenom njuškom“; laje „krava sa žutim šarama oko očiju; ime ovce“ < rum. /ai (autohtona reč); (h)rnkaš „bik rdavo kastriran“ < rum. rđncaci, c) patologija (životinja): brnka „gljivično oboljenje na pregibima između nogu (ovaca)“ < rum. brdncd (< lat. branca); guntura, gunturac ,virusno oboljenje grla“ < rum. gutunar (< lat. *gutturali-um);*® d) delovn tela: berikat ,.grkljan, larynx* (Crna Gora), berikata (Istra) < rum. beregatd, dial. bericatd; kopsa „ovčiji but” (Dubrovnik) < rum. co(a)psa < lat. coxa;”® fl: ti, 19782, 445—447 3 D, Gamulescu, Influente romdnesti, 36-37. 7 Ibid, 37. 68 1, Popovié, Istorija, 147; D. Gamulescu, Influenfe romdnesti, 37.
—_ 142 Slavoljub Gacović e) mlečni i drugi proizvodi: brence „sir“ (od XV veka) < rum. brđnzđ; kaš (u Podunavlju i srpskom Banatu) < rum. cag (< lat. caseus); kulizdra „običan sir“, kunuzdra „prvo mleko u majke, colostrum“ (Cma Gora), konastra, kunastra (zapadna Srbija, Crna Gora, Lika, Dalmacija) < rum. colastrd (= coasld, corastd < lat. *colastra); mamaliga, mamaljuga „kačamak, pura, palenta“ < rum. mamdligč, strgljata „usireno mleko“ (na planini Velebit) < rum. dial. striglata (< lat. extragulata); zarica „sir iz kojeg nije iscedena surutka“ (okolina Sarajeva) < rum. zard/zdr „surutka“ (< arb. dhallé) + stp. suf. —ica;’® f) geografski termini: karara , staza, putanja“ (Hrvatska) < rum. cdrare (
Page 1 and 2:
Autor dr Slavoljub Gacovié Recenze
Page 3 and 4:
VI Nastanak i razvoj romanskog/rumu
Page 5 and 6:
10 Slavoljub Gacović vreme norma j
Page 7 and 8:
I 14 Slavoljub Gacović numeros —
Page 9 and 10:
nsıs— r — 18 Slavoljub Gacovi
Page 11 and 12:
2 Slavoljub Gacovié *resalire < sa
Page 13 and 14:
26 Slavoljub Gacović Romanizacija
Page 15 and 16:
30 Slavoljub Gacović s.m. „čvor
Page 17 and 18:
34 Slavoljub Gacović 'Romanizacija
Page 19 and 20: 38 Slavoljub Gacović erro, -are);*
Page 21 and 22: 42 Slavoljub Gacović cdpata) < lat
Page 23 and 24: s 46 Slavoljub Gacović petur) < la
Page 25 and 26: 50 Slavoljub Gacović pomdt) < lat.
Page 27 and 28: 54 Slavoljub Gacović povraćati“
Page 29 and 30: i 58 Slavoljub Gacović s.n. „kol
Page 31 and 32: —— || i B 62 Slavoljub Gacović
Page 33 and 34: 66 Slavoljub Gacović broaćec (bro
Page 35 and 36: 70 Slavoljub Gacović N negot/šl (
Page 37 and 38: 74 Slavoljub Gacović Romanizacija
Page 39 and 40: 78 Slavoljub Gacović Tingura/lingu
Page 41 and 42: 82 Slavoljub Gacović inima/inimš
Page 43 and 44: 86 Slavoljub Gacović trans-: trans
Page 45 and 46: 90 Slavoljub Gacović —tas > dr.
Page 49 and 50: — 98 Slavoljub Gacović Romanizac
Page 51 and 52: 102 Slavoljub Gacović habutus —
Page 53 and 54: - 106 Slavoljub Gacović y6yYuUAoc
Page 55 and 56: 110 Slavoljub Gacović uživanje“
Page 57 and 58: 114 Slavoljub Gacović red (u škol
Page 59 and 60: 118 Slavoljub Gacović samim tim i
Page 61 and 62: 122 Slavoljub Gacović jezika“, o
Page 63 and 64: . 126 Slavoljub Gacović i i svom R
Page 65 and 66: 130 Slavoljub Gacović iz XVII veka
Page 67 and 68: 134 Slavoljub Gacović pričeti „
Page 69: 138 Slavoljub Gacović kvalitetno n
Page 73 and 74: 146 Slavoljub Gacović lingura „k
Page 77 and 78: 154 Slavoljub Gacović srednjovekov
Page 79 and 80: 158 Slavoljub Gacović u Zaslužuje
Page 83 and 84: 166 Slavoljub Gacović namjena da t
Page 85 and 86: 170 Slavoljub Gacović može dolazi
Page 87 and 88: 174 Slavoljub Gacović karakteristi
Page 89 and 90: 178 Slavoljub Gacović 1593-1606. g
Page 93 and 94: 186 Slavoljub Gacović (9,8%); srps
Page 95 and 96: 190 Slavoljub Gacović Bogoj, Brato
Page 99 and 100: 198 Slavoljub Gacović Vidina (Bono
Page 103 and 104: 206 Slavoljub Gacović Kravje, opš
Page 105 and 106: 210 Slavoljub Gacović od imena Gal
Page 107 and 108: 214 Slavoljub Gacović Ri ma'm). Pr
Page 109 and 110: i 218 Slavoljub Gacović opštini.
Page 111 and 112: 222 Slavoljub Gacović od Niša, za
Page 113 and 114: 226 Slavoljub Gacović kao ime dana
Page 115 and 116: 230 Slavoljub Gacović povelji Stef
Page 117 and 118: 234 Slavoljub Gacović i top. Krabu
Page 119 and 120: 238 Slavoljub Gacović Su + Martin
Page 121 and 122:
242 Slavoljub Gacović Eflak „naz
Page 123 and 124:
246 Slavoljub Gacović Koželjca! n
Page 125 and 126:
250 Slavoljub Gacović Na isti nač
Page 127 and 128:
254 Slavoljub Gacović na Butul + a
Page 129 and 130:
258 Slavoljub Gacović voljenom“
Page 131 and 132:
__ i 26! 2 Slavoljub Gacovié virč
Page 133 and 134:
266 Slavoljub Gacović dica“), Pl
Page 135 and 136:
270 Slavoljub Gacović okoline, Ino
Page 137 and 138:
v 274 Slavoljub Gacović Tako su sv
Page 139 and 140:
278 Slavoljub Gacović svome gospod
Page 141 and 142:
282 Slavoljub Gacović uporednom Zi
Page 143 and 144:
286 Slavoljub Gacović Plahe. Isti
Page 145 and 146:
290 Slavoljub Gacović rasute u ši
Page 147 and 148:
294 Slavoljub Gacović in the nearb
Page 149 and 150:
298 Slavoljub Gacović Viminacium,
Page 151 and 152:
__ — 302 Slavoljub Gacović the T
Page 153 and 154:
306 Slavoljub Gacović his History
Page 155 and 156:
310 Slavoljub Gacović scientists,
Page 157 and 158:
m OE OO i IZVORI Acta Innocentii PP
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
322 Slavoljub Gacović Lucije Cecil
Page 163 and 164:
326 Slavoljub Gacović Georgius Ced
Page 165 and 166:
LITERATURA LATINICA R. Agatonović,
Page 167 and 168:
334 Slavoljub Gacović D. Bojović,
Page 169 and 170:
338 Slavoljub Gacović Ž. Demo, O
Page 171 and 172:
342 Slavoljub Gacović J. Ferluga,
Page 173 and 174:
346 Slavoljub Gacović ' Historija
Page 175 and 176:
350 Slavoljub Gacović P. Jovanovi
Page 177 and 178:
354 Slavoljub Gacović A. Loma, Oka
Page 179 and 180:
j 358 Slavoljub Gacović A. j Moéc
Page 181 and 182:
362 Slavoljub Gacović S. Petković
Page 183 and 184:
- 366 Slavoljub Gacović Đ. Sp. Ra
Page 185 and 186:
370 Slavoljub Gacović E. Stinescu,
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
378 Slavoljub Gacović H. Boxunos
Page 191 and 192:
- o 382 Slavoljub Gacovié A. Kyses
Page 193 and 194:
REFERAT O DOKTORSKOJ TEZI „RUMUNI
Page 195 and 196:
— | 390 Slavoljub Gacović i i ut
Page 197 and 198:
394 Slavoljub Gacović Analizirao s
Page 199 and 200:
398 Slavoljub Gacovié Bukurest, 15
Page 201 and 202:
402 Slavoljub Gacović Puscariu, S.
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
410 Slavoljub Gacović ipoteze care
Page 207 and 208:
REGISTAR GEOGRAFSKIH NAZIVA 'Akugvi
Page 209 and 210:
— 418 Budžum 232 Bugari 107 Buga
Page 211 and 212:
422 Slavoljub Gacović ! i ı Katun
Page 213 and 214:
426 Slavoljub Gacovié Romanizacija
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
434 Slavoljub Gacovié Romanizacija
Page 219 and 220:
438 Slavoljub Gacović ! | . Džurg
Page 221 and 222:
442 Slavoljub Gacović Mauricius 14
Page 223 and 224:
446 Slavoljub Gacović 181,192, Raj
Page 225 and 226:
REGISTAR ETNONIMA Beooot 199 Bnooot
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
R 458 Slavoljub Gacovié¢ Romaniza
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
466 Slavoljub Gacović coardž 14,
Page 235 and 236:
Page 237 and 238:
474 Slavoljub Gacović fulgera 23 f
Page 239 and 240:
478 Slavoljub Gacović inkide-re 85
Page 241 and 242:
k- _— ] 482 Slavoljub Gacović m
Page 243 and 244:
486 Slavoljub Gacović paene-ad 104
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
494 Slavoljub Gacović ¢ spinus 27
Page 249 and 250:
498 Slavoljub Gacović umbla 37 unq
Page 251 and 252:
i SADRZAJ VI 5. 6. Glagoli 100 VI 5
show all

Gacovic Od romanskog stanovnistva do Rumuna Timocana (VII-XVI vek) knjiga III (1)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?