ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
μηχανικοί, ακόμη και μηχανολόγοι αργότερα, και βέβαια εμπειροτέχνες. [4] Δεν διατυπώνεται,<br />
λοιπόν, από όσο γνωρίζω, αίτημα για ίδρυση αυτοτελούς Αρχιτεκτονικής<br />
Σχολής κατά τον 19ο αιώνα.<br />
Το ζήτημα της ίδρυσης ειδικής Σχολής για την εκπαίδευση Αρχιτεκτόνων θα τεθεί<br />
εκ νέου στις αρχές του 20ού αιώνα στο πλαίσιο μιας ευρύτερης κίνησης για την αναδιοργάνωση<br />
του Πολυτεχνείου και τη θεσμική αναβάθμισή του σε ανώτατο τεχνικό<br />
ίδρυμα. [5] Στα σχετικά υπομνήματα και σχέδια που επεξεργάζεται η διοίκηση του ιδρύματος<br />
προτείνεται ένα πολυσθενές ίδρυμα, κατά το γερμανικό πρότυπο, [6] με αυτόνομες<br />
σχολές που θα καλύπτουν όλες τις αναγνωρισμένες ειδικότητες του επαγγέλματος<br />
των μηχανικών. Ανάμεσα σε αυτές και η σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Στα κείμενα<br />
αυτά το αντικείμενο και ο προορισμός της Σχολής χαρακτηρίζονται από εξαιρετική<br />
αοριστία. Για παράδειγμα, στο Υπόμνημα περί ιδρύσεως της Μετσοβίου Πολυτεχνικής<br />
Ακαδημίας, που συντάσσει ο διευθυντής του Πολυτεχνείου Κ. Μητσόπουλος, το 1903,<br />
προβλέπεται η ίδρυση μιας Γενικής Σχολής και 7 ειδικών, ανάμεσα στις οποίες και η<br />
Αρχιτεκτονική «προπαρασκευάζουσα αρχιτέκτονας δια τας δημοσίας και ιδιωτικάς<br />
ανάγκας». [7] Δέκα χρόνια αργότερα το 1913, στο Υπόμνημα του Συλλόγου των Καθηγητών<br />
του Σχολείου των Βιομηχάνων Τεχνών Περί προαγωγής της τεχνικής Εκπαιδεύσεως<br />
εν Ελλάδι (σ. 14) προτείνεται η προσθήκη, στις ήδη υπάρχουσες σχολές των Πολιτικών<br />
Μηχανικών και Μηχανουργών, τριών νέων ειδικών σχολών −Αρχιτεκτονικής, Χημικομηχανικής<br />
και Μεταλλειολόγων− με την ακόλουθη επιχειρηματολογία: «Όντως αισθητή<br />
είναι η έλλειψις ειδικής Αρχιτεκτονικής Σχολής εν τη κοιτίδι αυτή της Αρχιτεκτονικής, η<br />
δε μόρφωσις Χημικο-μηχανικών και μεταλλειολόγων μηχανικών, εις ους οφείλεται κατά<br />
το πλείστον η κολοσσιαία πρόοδος της Γερμανικής βιομηχανίας, προώρισται και επί της<br />
ελληνικής Κοινωνίας και Πολιτείας να επιδράση πλουτοπαραγωγικώς, ευεργετικώτατα».<br />
Η αναφορά στο προγονικό κλέος, που μας παραπέμπει στο Διάταγμα του 1837, είναι<br />
σταθερή στην περίοδο που μας απασχολεί. Στον νόμο 388/1914 με τον οποίο αναγνωρίζεται<br />
το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο «ισότιμον με τα εν Αθήναις Πανεπιστήμια»<br />
και προβλέπεται η ίδρυση των ανωτάτων Σχολών επίσης δεν υπάρχει αναφορά στο<br />
αντικείμενο της σχολής Αρχιτεκτόνων. Το 1915 ο Δημ. Πρωτοπαπαδάκης, καθηγητής<br />
στην έδρα της Σιδηροδρομικής και πρύτανης την περίοδο 1933-35, θεωρώντας κύριο<br />
παράγοντα προόδου τον «σύντομον, αλλ’ ακριβή ορισμόν του προορισμού εκάστης<br />
Σχολής», σχολιάζει αρνητικά τον νόμο και σημειώνει:<br />
[4] Μέχρι το 1930 οι ιδιωτικές οικοδομές ρυθμίζονται από το Β.Δ «περί υγιεινής οικοδομής των πόλεων<br />
και κωμών» του 1835, που αναφέρει μόνον την περιορισμένη έγκριση των σχεδίων από εμπειροτέχνες<br />
(άρθρο 13). Το ζήτημα θα ανακινηθεί για πρώτη φορά το 1908 από τον Πολυτεχνικό Σύλλογο, ο<br />
οποίος θα υποβάλλει στη Βουλή νομοσχέδιο με το οποίο επιτρέπεται η σύνταξη σχεδίων οικοδομών<br />
μόνον από πτυχιούχους ειδικών σχολών Μηχανικών ή Αρχιτεκτόνων, ή των αποφοίτων του (βλ. Αρχιμήδης,<br />
έτος Η’, σ. 117-118). Φαίνεται όμως ότι η ενέργεια αυτή δεν είχε συνέχεια. Ο πρώτος νόμος<br />
που συστηματοποιεί τα σχετικά με την άσκηση του επαγγέλματος αρχιτεκτόνων και μηχανικών, ο<br />
4663/1930, επιτρέπει την άσκηση του επαγγέλματος και σε εμπειροτέχνες όταν πρόκειται για απλές<br />
οικοδομές μέχρι και δύο ορόφους.<br />
[5] Βλ. σχετικά: Ελένη Καλαφάτη, «Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στο γύρισμα του αιώνα-Επαγγελματικές<br />
διέξοδοι των αποφοίτων και θεσμικό καθεστώς του Ιδρύματος», Πρακτικά του Διεθνούς<br />
Συμποσίου Πανεπιστήμιο: Ιδεολογία και Παιδεία, τ. Α’, Αθήνα: Ι.Α.Ε.Ν.-Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς,<br />
1989 (το πλήρες κείμενο στο Διαδίκτυο , http://library.tee.gr/digital/books_notee/fyl_4611/fyl_4611_<br />
kalafati.pdf και http://195.251.7.62/iaen/common/wBooks/index.htm ). Επίσης, Γιάννης Αντωνίου, Οι<br />
έλληνες μηχανικοί. Θεσμοί και ιδέες 1990-1940, Αθήνα: Βιβλιόραμα, 2006, σ. 120 κ.ε.<br />
[6] Η Γερμανία είναι η μόνη χώρα στην οποία γίνεται αναφορά στο εκτενές (σ. 3-7) α’ κεφάλαιο «Η<br />
τεχνική εν Ελλάδι εκπαίδευσις εν συγκρίσει προς τ’ αλλαχού κρατούντα» στο Υπόμνημα του Συλλόγου<br />
των Καθηγητών του Σχολείου των Βιομηχάνων Τεχνών Περί προαγωγής της τεχνικής Εκπαιδεύσεως εν<br />
Ελλάδι, 28 Οκτωβρίου 1913, λιθόγραφο. Η ίδια προτεραιότητα στο γερμανικό μοντέλο και στο Υπόμνημα<br />
περί ιδρύσεως της Μετσοβίου Πολυτεχνικής Ακαδημίας, [1903], λιθόγραφο.<br />
[7] Υπόμνημα περί ιδρύσεως..., ό.π.. Βλ. σχετικά, Κ. Μπίρης, ό.π., σ. 407 κ.ε.<br />
92 Ε Λ Ε Ν Η Κ Α Λ Α Φ Α Τ Η
Change language