08.02.2014 Views

χρόνια - Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

χρόνια - Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

χρόνια - Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ενώ διατυπώθηκε κι ένα εκσυγχρονιστικό πρόγραμμα προωθημένο από μηχανικούς<br />

και βιομηχάνους με άξονα την τεχνολογική ανάπτυξη. [4]<br />

Οι μετά την Καταστροφή κυβερνήσεις (1923-1928) απέδιδαν έμφαση στη βελτίωση<br />

των υποδομών, επιλογή που υπαγορευόταν από τις πραγματιστικές αναγκαιότητες<br />

αποκατάστασης των προσφύγων και την αντιμετώπιση των αθλίων συνθηκών διαβίωσης<br />

μεγάλων πληθυσμών στην ύπαιθρο και τις πόλεις, αλλά και από εκσυγχρονιστικές<br />

έγνοιες. [5] Οξυδερκείς δρώντες της περιόδου είχαν ήδη αρχίσει να συνδέουν<br />

το ζήτημα της τεχνολογίας με μακρόπνοα διακυβεύματα καθιστώντας το οργανικό<br />

και διακριτό τμήμα των προταγμάτων τους. Σε κείμενο του 1926 με τον εύγλωττο<br />

τίτλο «Η ελληνική αρρώστεια» ο Γληνός παραδεχόταν την ύπαρξη της πολυδιάστατης<br />

κρίσης του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού κόσμου και κατ’ επέκταση της Ελλάδας, [6]<br />

συσχετίζοντας την οικονομική και κοινωνικοπολιτική ανασυγκρότηση με τη μορφή<br />

της κοινωνικής οργάνωσης, την επιστημονική διαρρύθμιση της παραγωγικής<br />

διαδικασίας, την τεχνολογική πρόοδο και εν τέλει την παιδεία που θα καθιστούσε<br />

εφικτή μια αποδοτική εθνική παραγωγή. [7] Από την άλλη πλευρά, ο εγνωσμένων τεχνοφιλικών<br />

φρονημάτων και μηχανικός ο ίδιος, Ι. Μεταξάς, ενέτασσε την τεχνολογία<br />

σε ένα πλαίσιο καθολικής εθνικής αναγέννησης. Ως υπουργός Συγκοινωνιών στην<br />

Οικουμενική Κυβέρνηση διακήρυσσε περήφανα στα 1927: «Ούτως εννοούμενον το<br />

έργον της οδοποιΐας, ως κοινόν έργον όλων των Ελλήνων, είμαι βέβαιος ότι θα αποτελέση<br />

ένα εκ των ωραιοτέρων σταθμών της αναπτύξεως της ελληνικής εργασίας,<br />

της ελληνικής επιχειρηματικότητος, της ελληνικής αναπτύξεως και του ελληνικού<br />

πολιτισμού εν γένει». [8] Η πλέον συνεκτική διατύπωση, ωστόσο, ενός οράματος που<br />

συνδύαζε την ισχυρή και ευνομούμενη διακυβέρνηση, ένα θεσμικό πλέγμα οργανωμένων<br />

και συλλογικού χαρακτήρα θεσμών οι οποίοι προσδοκάτο να εναρμονίσουν,<br />

έστω και αυταρχικά, τις συγκρούσεις των αντιμαχόμενων κοινωνικών στρωμάτων, και<br />

ένα νέο ιδεολογικό πρόταγμα –να γίνει η Ελλάδα αγνώριστη– με μεγάλης κλίμακας<br />

παραγωγικά έργα τα οποία αναμενόταν να αυξήσουν την εθνική παραγωγή και να<br />

αποτελέσουν την υλική βάση της κοινωνικής δικαιοσύνης συνδέεται με την επάνοδο<br />

του Ελ. Βενιζέλου στην εξουσία μετά τις εκλογές του 1928. [9]<br />

Ο Βενιζέλος οικειοποιήθηκε την τεχνολογία εντός ενός πλαισίου το οποίο οριοθετείτο<br />

από τις φιλελεύθερες απόψεις του για το εφικτό του κοινωνικού εναρμονισμού<br />

και την πεποίθησή του ότι απαιτούνταν οργανωμένοι θεσμοί για τη ρύθμιση της μεσοπολεμικής<br />

συνθήκης. Εξέχουσα θέση στο προαναφερθέν θεσμικό πλέγμα κατείχαν<br />

το Συμβούλιο της Επικρατείας, [10] η Γερουσία, [11] το Ανώτατο Οικονομικό Συμβούλιο, [12]<br />

[4] Αντωνίου Γ., Οι Έλληνες Μηχανικοί, θεσμοί και ιδέες 1900-1940, εκδ. Βιβλιόραμα, Αθήνα 2006.<br />

[5] Οι πρωτοβουλίες για τον εξηλεκτρισμό (Εθνική Τράπεζα-Power) και την υδροδότηση της πρωτεύουσας<br />

(Ούλεν-φράγμα Μαραθώνα), η αποξήρανση της λίμνης των Γιαννιτσών (Οικουμενική Κυβέρνηση-Foundation)<br />

και το πρόγραμμα κατασκευής δρόμων (Οικουμενική 1926-1928) εντάσσονται<br />

σε αυτή την προοπτική.<br />

[6] Γληνός Δ., Εκλεκτές Σελίδες, 4 Τόμοι, επιμ. Λ. Αξελός, εκδ. Στοχαστής, 2 ος Τόμος, σ.σ. 109-123.<br />

[7] Ό. π., σ. 110.<br />

[8] Μεταξά Ιωάννου, Το Προσωπικό του Ημερολόγιο, 4 τόμοι, εκδ. Γκοβόστη, Αθήνα 2005, 3 ος Τόμος, σ.<br />

841 (Εισηγητική αγόρευση του Ι. Μεταξά για το νομοσχέδιο της οδοποιίας, 31/3/1927).<br />

[9] Stefanidis I. D., “Reconstructing Greece as a European State: Venizelos’ Last Premiership, 1928-<br />

1932”, στο Kitromilides P.M. (επιμ.), Eleftherios Venizelos, The Trials of Statesmanship, Edinburgh University<br />

Press 2006, σ. 195.<br />

[10] Στ. Στεφάνου (επιμ.), Ελευθερίου Βενιζέλου, Τα Κείμενα, 4 τόμοι, εκδ. εκδ. Λέσχη Φιλελευθέρων,<br />

Αθήνα 1981, Τόμος 3ος, σ. 576. ΑΕΒ, Βουλή/Γερουσία, Φάκελος 173/141, έγγραφο 173/16.<br />

[11] Στ. Στεφάνου (επιμ.), Ελευθερίου Βενιζέλου, Πολιτικαί Υποθήκαι, 2 Τόμοι, Αθήναι 2 1971 Τόμος 1 ος<br />

Τόμος, σ.σ. 188-189.<br />

[12] ΑΕΒ, επίσημα Βουλή-Γερουσία, Φάκελος 173/142 (1929-1930), έγγραφο 173/17 . ΑΕΒ, Βουλή/<br />

Γερουσία, Φάκελος 173/145 (1932-1933), 15/2/1932 . ΑΕΒ, Βουλή-Γερουσία, Φάκελος 173/146. Για<br />

τα όρια αποδοχής τεχνοκρατικών λύσεων από πλευράς Βενιζέλου, βλ. Κωστής Κ., «Το στοίχημα της<br />

οικονομίας: Αντιμέτωποι με τη διεθνή οικονομική κρίση», στο Βερέμης Θ., Νικολακόπουλος Η. (επιμ.),<br />

572 Β Α Σ Ι Λ Ε Ι Ο Σ Α . Μ Π Ο Γ Ι Α Τ Ζ Η Σ

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!