ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ενώ διατυπώθηκε κι ένα εκσυγχρονιστικό πρόγραμμα προωθημένο από μηχανικούς<br />
και βιομηχάνους με άξονα την τεχνολογική ανάπτυξη. [4]<br />
Οι μετά την Καταστροφή κυβερνήσεις (1923-1928) απέδιδαν έμφαση στη βελτίωση<br />
των υποδομών, επιλογή που υπαγορευόταν από τις πραγματιστικές αναγκαιότητες<br />
αποκατάστασης των προσφύγων και την αντιμετώπιση των αθλίων συνθηκών διαβίωσης<br />
μεγάλων πληθυσμών στην ύπαιθρο και τις πόλεις, αλλά και από εκσυγχρονιστικές<br />
έγνοιες. [5] Οξυδερκείς δρώντες της περιόδου είχαν ήδη αρχίσει να συνδέουν<br />
το ζήτημα της τεχνολογίας με μακρόπνοα διακυβεύματα καθιστώντας το οργανικό<br />
και διακριτό τμήμα των προταγμάτων τους. Σε κείμενο του 1926 με τον εύγλωττο<br />
τίτλο «Η ελληνική αρρώστεια» ο Γληνός παραδεχόταν την ύπαρξη της πολυδιάστατης<br />
κρίσης του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού κόσμου και κατ’ επέκταση της Ελλάδας, [6]<br />
συσχετίζοντας την οικονομική και κοινωνικοπολιτική ανασυγκρότηση με τη μορφή<br />
της κοινωνικής οργάνωσης, την επιστημονική διαρρύθμιση της παραγωγικής<br />
διαδικασίας, την τεχνολογική πρόοδο και εν τέλει την παιδεία που θα καθιστούσε<br />
εφικτή μια αποδοτική εθνική παραγωγή. [7] Από την άλλη πλευρά, ο εγνωσμένων τεχνοφιλικών<br />
φρονημάτων και μηχανικός ο ίδιος, Ι. Μεταξάς, ενέτασσε την τεχνολογία<br />
σε ένα πλαίσιο καθολικής εθνικής αναγέννησης. Ως υπουργός Συγκοινωνιών στην<br />
Οικουμενική Κυβέρνηση διακήρυσσε περήφανα στα 1927: «Ούτως εννοούμενον το<br />
έργον της οδοποιΐας, ως κοινόν έργον όλων των Ελλήνων, είμαι βέβαιος ότι θα αποτελέση<br />
ένα εκ των ωραιοτέρων σταθμών της αναπτύξεως της ελληνικής εργασίας,<br />
της ελληνικής επιχειρηματικότητος, της ελληνικής αναπτύξεως και του ελληνικού<br />
πολιτισμού εν γένει». [8] Η πλέον συνεκτική διατύπωση, ωστόσο, ενός οράματος που<br />
συνδύαζε την ισχυρή και ευνομούμενη διακυβέρνηση, ένα θεσμικό πλέγμα οργανωμένων<br />
και συλλογικού χαρακτήρα θεσμών οι οποίοι προσδοκάτο να εναρμονίσουν,<br />
έστω και αυταρχικά, τις συγκρούσεις των αντιμαχόμενων κοινωνικών στρωμάτων, και<br />
ένα νέο ιδεολογικό πρόταγμα –να γίνει η Ελλάδα αγνώριστη– με μεγάλης κλίμακας<br />
παραγωγικά έργα τα οποία αναμενόταν να αυξήσουν την εθνική παραγωγή και να<br />
αποτελέσουν την υλική βάση της κοινωνικής δικαιοσύνης συνδέεται με την επάνοδο<br />
του Ελ. Βενιζέλου στην εξουσία μετά τις εκλογές του 1928. [9]<br />
Ο Βενιζέλος οικειοποιήθηκε την τεχνολογία εντός ενός πλαισίου το οποίο οριοθετείτο<br />
από τις φιλελεύθερες απόψεις του για το εφικτό του κοινωνικού εναρμονισμού<br />
και την πεποίθησή του ότι απαιτούνταν οργανωμένοι θεσμοί για τη ρύθμιση της μεσοπολεμικής<br />
συνθήκης. Εξέχουσα θέση στο προαναφερθέν θεσμικό πλέγμα κατείχαν<br />
το Συμβούλιο της Επικρατείας, [10] η Γερουσία, [11] το Ανώτατο Οικονομικό Συμβούλιο, [12]<br />
[4] Αντωνίου Γ., Οι Έλληνες Μηχανικοί, θεσμοί και ιδέες 1900-1940, εκδ. Βιβλιόραμα, Αθήνα 2006.<br />
[5] Οι πρωτοβουλίες για τον εξηλεκτρισμό (Εθνική Τράπεζα-Power) και την υδροδότηση της πρωτεύουσας<br />
(Ούλεν-φράγμα Μαραθώνα), η αποξήρανση της λίμνης των Γιαννιτσών (Οικουμενική Κυβέρνηση-Foundation)<br />
και το πρόγραμμα κατασκευής δρόμων (Οικουμενική 1926-1928) εντάσσονται<br />
σε αυτή την προοπτική.<br />
[6] Γληνός Δ., Εκλεκτές Σελίδες, 4 Τόμοι, επιμ. Λ. Αξελός, εκδ. Στοχαστής, 2 ος Τόμος, σ.σ. 109-123.<br />
[7] Ό. π., σ. 110.<br />
[8] Μεταξά Ιωάννου, Το Προσωπικό του Ημερολόγιο, 4 τόμοι, εκδ. Γκοβόστη, Αθήνα 2005, 3 ος Τόμος, σ.<br />
841 (Εισηγητική αγόρευση του Ι. Μεταξά για το νομοσχέδιο της οδοποιίας, 31/3/1927).<br />
[9] Stefanidis I. D., “Reconstructing Greece as a European State: Venizelos’ Last Premiership, 1928-<br />
1932”, στο Kitromilides P.M. (επιμ.), Eleftherios Venizelos, The Trials of Statesmanship, Edinburgh University<br />
Press 2006, σ. 195.<br />
[10] Στ. Στεφάνου (επιμ.), Ελευθερίου Βενιζέλου, Τα Κείμενα, 4 τόμοι, εκδ. εκδ. Λέσχη Φιλελευθέρων,<br />
Αθήνα 1981, Τόμος 3ος, σ. 576. ΑΕΒ, Βουλή/Γερουσία, Φάκελος 173/141, έγγραφο 173/16.<br />
[11] Στ. Στεφάνου (επιμ.), Ελευθερίου Βενιζέλου, Πολιτικαί Υποθήκαι, 2 Τόμοι, Αθήναι 2 1971 Τόμος 1 ος<br />
Τόμος, σ.σ. 188-189.<br />
[12] ΑΕΒ, επίσημα Βουλή-Γερουσία, Φάκελος 173/142 (1929-1930), έγγραφο 173/17 . ΑΕΒ, Βουλή/<br />
Γερουσία, Φάκελος 173/145 (1932-1933), 15/2/1932 . ΑΕΒ, Βουλή-Γερουσία, Φάκελος 173/146. Για<br />
τα όρια αποδοχής τεχνοκρατικών λύσεων από πλευράς Βενιζέλου, βλ. Κωστής Κ., «Το στοίχημα της<br />
οικονομίας: Αντιμέτωποι με τη διεθνή οικονομική κρίση», στο Βερέμης Θ., Νικολακόπουλος Η. (επιμ.),<br />
572 Β Α Σ Ι Λ Ε Ι Ο Σ Α . Μ Π Ο Γ Ι Α Τ Ζ Η Σ