ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
της Χιμίας χωρίς όμως να διατυπώνει την άποψή του περί της ορθότητας ή μη...<br />
Αρχημία εστιν πράγμα παρά των αρχαίων ευρισκομένη, χιμία δε λέγεται ρωμαιστί,<br />
φραγγικά δε μάζα...<br />
Η άποψη ότι η Αλχημία προέρχεται από την Αρχημία ενισχύεται από σχετική αναφορά<br />
του Παράκελσου [21, 22, 23]<br />
Πάντως, αν γίνει δεκτή η άποψη για την αραβική προέλευση της αλχημείας, είναι<br />
αναχρονισμός να γίνεται λόγος περί Ελλήνων Αλχημιστών, το ορθότερο θα ήταν να χαρακτηρίζονται<br />
Αλχημιστές οι δυτικοί από την εποχή των Αράβων και του Μεσαίωνα.<br />
Kεφάλαιο Γ’ –Ιστορική εξέλιξη της χυμευτικής<br />
Βυζαντινοί<br />
Οι Βυζαντινοί είχαν επικοινωνία με τους αλεξανδρινούς /Αιγυπτίους λόγω της κυριαρχίας<br />
τους στην Αλεξάνδρεια, τους Σύρους που κατοικούσαν στην επικράτειά τους<br />
και αργότερα με τους Άραβες ανεξάρτητα από τις κατά καιρούς πολεμικές συρράξεις.<br />
Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της βυζαντινής περιόδου μπορούν να θεωρηθούν οι:<br />
Στέφανος ο Αλεξανδρεύς (Stephanus για τους Δυτικούς), o Χριστιανός, ο μοναχός<br />
Μιχαήλ Ψελλός (11ος αι.), o Ανεπίγραφος κ.ά.<br />
Στο Βυζάντιο η χυμευτική αποκτά πρακτικό χαρακτήρα και αναπτύσσονται τεχνολογίες<br />
όπως: χρυσοχοϊκή, χρωματουργία, κεραμευτική, υαλουργία, χαρακτηριζόμενες<br />
ως τέχναι της χύμης, και τα έργα/ προιόντα ως χυμευτά (με πολύτιμους λίθους<br />
έγκαυστα) και από έγχροες υάλους μωσαϊκά.<br />
Αν και θαυμαστής του έργου του M. Berthelot, ο Μ. Σ. δεν διστάζει να διαφοροποιηθεί<br />
ή να διαφωνήσει με τις απόψεις, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του<br />
Ανεπίγραφου, Βυζαντινού λογίου. Ο Μ. Σ. παραθέτει και αξιολογεί χωρίο από κείμενό<br />
του ενώ ο Berthelot είχε θεωρήσει το κείμενο αυτό ασήμαντο.<br />
4. Ο Τζαμπίρ ιμπν Χαγιάν - Geber [22].<br />
4<br />
Άραβες και Σύροι<br />
Οι Σύροι ήταν στην πραγματικόττα οι βασικοί διαμεσολαβητές της μετάδοσης των<br />
επιστημονικών κειμένων της ελληνικής αρχαιότητας στα αραβικά. Από το τέλος του<br />
4ου αιώνα μέχρι τον 9ο μεταφράστηκαν στα αραβικά τα σημαντικότερα έργα φιλοσοφίας,<br />
ιατρικής και θετικών επιστημών. Ο Μ. Σ. επισημαίνει τη συμβολή των Σύρων<br />
λογίων στη σύνδεση του αραβικού κόσμου με την αλεξανδρινή χυμευτική. Ας σημειωθεί<br />
εδώ ότι πρόκειται για Σύρους χριστιανούς διαφόρων δογμάτων-αιρέσεων όπως<br />
Νεστοριανοί, Μονοφυσίτες κ.ά.<br />
Οι Σύροι λόγιοι διώχθηκαν επί Ζήνωνα και Ιουστινιανού και κατέφυγαν στην Περσία<br />
(Σασσανίδες) και στη συνέχεια στη Βαγδάτη (Αββασίδες).<br />
Σημαντικό θεωρείται το έργο του Ελληνοσύρου, κατά Σ. Μ., μοναχού Μαριάνου<br />
ή Morianos κατά τους Λατίνους. Το έργο του μεταφράστηκε στα λατινικά από τον<br />
Πέτρο Σεβάσμιο.<br />
Οι Άραβες έρχονται σε επαφή μέσω των Σύρων με τη χυμευτική αλλά και γενικότερα<br />
με την ελληνική φιλοσοφία.<br />
Ο Τζαμπίρ Ιμπν-Χαγιάν [20] ευρύτερα γνωστός στη Δύση ως Γκέμπερ (Geber) καταγόμενος<br />
από το Ιράν θεωρείται ως ο διασημότερος Αλχημιστής του 8ου αι (εικ. 4).<br />
Έγραψε πιθανόν το σύγγραμμα De inventione veritatis (περί της ανακαλύψεως της<br />
αληθείας) στο οποίο αναφέρονται αλχημιστικές συνταγές [21] π.χ. για την παραγωγή<br />
aqua fortis [22] (ισχυρό νερό, νιτρικό οξύ ) [22, 24].<br />
[20] Ο Μ. Σ. τον αναφέρει απλά ως Τζαφφάρ (Giaffar ) πιθανόν από πηγές του Berthelot.<br />
[21] Δεν έχει διευκρινισθεί αν οι συνταγές αυτές υπήρξαν προΐόν πειραματισμού των Αράβων ή αν<br />
έχουν αντιγραφεί από κείμενα Αλεξανδρινών.<br />
[22] Στα νεοελληνικά έχει αποδοθεί ως ακουαφόρτε, δάνειο από τα ιταλικά.<br />
Ε Ν Ο Τ Η Τ Α I : Α Π Ο Τ Η Ν Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Τ Ο Υ Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο Υ<br />
203
Change language