ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Α Θ Α Ν Α Σ Ι Α Μ Α Ρ Κ Ο Υ Λ Η<br />
Ο Σιδηρόδρομος στη Λαυρεωτική του 19ου και 20ού αιώνα<br />
Την ευρύτερη περιοχή της Λαυρεωτικής από τα τέλη του 19ου αιώνα διέσχιζαν τρία<br />
διαφορετικά σιδηροδρομικά δίκτυα: το σιδηροδρομικό δίκτυο των σιδηροδρόμων<br />
της Αττικής, αυτό της Ελληνικής Εταιρείας Μεταλλουργείων Λαυρείου (Ε.Ε.Μ.Λ.) και<br />
τέλος το δίκτυο της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρείου (Γ.Ε.Μ.Λ.) [1] .<br />
Η Αθανασία Μαρκουλή είναι<br />
Διδάκτορας Ε.Μ.Π.<br />
Σιδηρόδρ ομοι Αττικής<br />
Η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή στην Ελλάδα ήταν ο σιδηρόδρομος Αθηνών-<br />
Πειραιώς, του οποίου η κατασκευή ολοκληρώθηκε το 1869. Κατά το χρονικό διάστημα<br />
1882-1888 κατασκευάστηκαν 907 χλμ. σιδηροδρομικής γραμμής, ενώ το 1888<br />
άρχισε η κατασκευή άλλων 127 χλμ. σιδηρόδρομου συνολικής δαπάνης 45.000.000<br />
χρυσών δρχ [2] .<br />
Το έτος 1882 ο Χ. Τρικούπης έκανε εντατικές προσπάθειες προκειμένου να ξεκινήσουν<br />
οι εργασίες που αφορούσαν στην κατασκευή σιδηροδρόμου σε ολόκληρη<br />
την Ελλάδα. Ο προκάτοχός του Κουμουνδούρος είχε ήδη υπογράψει το 1881<br />
συμβάσεις σχετικά με την κατασκευή των γραμμών Πύργου-Κατάκολου, Πειραιώς-<br />
Λάρισας, Πειραιώς-Πατρών και Λάρισας-Βόλου. Από αυτές τις συμβάσεις, μόνο η<br />
πρώτη υλοποιήθηκε. Η Κυβέρνηση Κουμουνδούρου στόχευε στη σύνδεση της Ελλάδας<br />
με χώρες της Βαλκανικής και της Ευρώπης. Γι’ αυτό πρότεινε η απόσταση μεταξύ<br />
των σιδηροτροχιών να είναι 1,44 μ., όσο δηλαδή στα διεθνή σιδηροδρομικά δίκτυα.<br />
Ο Τρικούπης, το Μάιο του 1882, φέρνει προς ψήφιση στην Ελληνική Βουλή τρία<br />
νέα νομοσχέδια που αφορούν στις γραμμές Πειραιώς-Πατρών με διακλάδωση Κόρινθος-Ναύπλιο-Μύλοι,<br />
στη γραμμή Βόλου –Λάρισας και τέλος στη γραμμή Αθηνών<br />
–Λαυρείου με διακλάδωση Ηράκλειο-Κηφισιά [3] . Τη γραμμή αυτή αναλαμβάνει την<br />
υποχρέωση να κατασκευάσει η Εταιρεία Μεταλλουργείων Λαυρείου [4] . Αυτό που<br />
πρέπει να τονιστεί είναι ότι ο Τρικούπης δεν δίνει καμία απολύτως επιχορήγηση<br />
για την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών –Λαυρείου, γιατί, όπως<br />
υποστηρίζει, «η Εταιρεία Μεταλλουργείων Λαυρείου οφείλει στο ελληνικό κράτος<br />
πολλά περισσότερα» [5] .<br />
Ο Τρικούπης πρότεινε η απόσταση μεταξύ των γραμμών να είναι 1 μ. γιατί έτσι θα<br />
ολοκληρώνονταν πιο γρήγορα τα έργα ιδιαίτερα στις δύσβατες και ορεινές περιοχές<br />
(γέφυρες, σήραγγες κ.τ.λ). Ο Τρικούπης εξάλλου στόχευε στη σύνδεση της ενδοχώρας<br />
με τα λιμάνια . Επιθυμούσε δηλαδή την ανάπτυξη πρωτίστως των τοπικών<br />
δικτύων, άρα η απόσταση μεταξύ των γραμμών δεν μπορούσε να ήταν πρακτικά<br />
μεγαλύτερη του 1 μ.<br />
Ας δούμε λίγο όμως τη χρονολογική σειρά των γεγονότων: Το 1864 ιδρύεται στη<br />
[1] Μαρκουλή, «Η δημιουργία και εξέλιξη της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρείου (Γ.Ε.Μ.Λ.), σηματοδοτεί<br />
νέες εξελίξεις στον οικονομικό και βιομηχανικό τομέα της Ελληνικής κοινωνίας του 19ου και 20ού<br />
αι», Διδακτορική διατριβή, ΕΜΠ, Αθήνα 2008, σ. 233.<br />
[2] Τ. Βουρνάς, «Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας», Εκδόσεις Αφοί Τολίδη Ο.Ε, Τόμος Α’. σ. 507.<br />
Γ.Β.Δερτιλής, «Ιστορία του Ελληνικού Κράτους, 1830-1920» Εκδόσεις βιβλιοπωλείον της Εστίας, Τόμος<br />
Β, σ. 994.<br />
[3] Το Χρονικό της Ανθρωπότητας, εκδ. Δομική, σελ. 833.<br />
[4] Λ. Παπαγιαννάκης, Οι Ελληνικοί Σιδηρόδρομοι (1882-1910), Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 1190, σ. 74.<br />
[5] 'O.π. σ. 78.<br />
1. Δασκαλιό<br />
2. Φωτογραφία που απεικονίζει την<br />
αφετηρία της γραμμής στην πλατεία<br />
του Λαυρείου η οποία λειτουργούσε<br />
μεταξύ 1889-1926<br />
1<br />
2<br />
Ε Ν Ο Τ Η Τ Α Ι Ι :<br />
Τ Ε Χ Ν Ι Κ Α Ε Ρ Γ Α , Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α , Δ Ι Κ Τ Υ Α & Υ Π Ο Δ Ο Μ Ε Σ<br />
387
Change language