ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Από τον Κ. Μπίρη [4] ο Πρωτοπαπαδάκης φέρεται να διορίζεται «…ως καθηγητής<br />
των Λιμενικών και Υδραυλικών Έργων εις την Σχολήν των Βιομηχάνων Τεχνών»<br />
από το Σεπτέμβριο του 1889 έως τον Απρίλιο του 1891. Η αναφορά αυτή δημιουργεί<br />
προβληματισμό δεδομένου ότι ο ίδιος ο Πρωτοπαπαδάκης στο σύγγραμμά<br />
του με τίτλο «Μαθήματα Μηχανικής Θεωρητικής και Εφηρμοσμένης, Τόμος Α΄:<br />
Κινητική και Δυναμική του Σημείου» (φωτ. 61) [26], το οποίο εξεδόθη το 1890, σημειώνει<br />
στον πρόλογο: «Η παντελής έλλειψις βιβλίου πραγματευομένου τας βάσεις<br />
της θεωρητικής και εφαρμοσμένης μηχανικής εν τη γλώσση μας, μ’ ενεθάρρυνε να<br />
δημοσιεύσω τα μαθήματα, άτινα διδάσκω από δύο ετών εν τω Στρατιωτικώ Σχολείω<br />
των Ευελπίδων και εν τω Μετσοβείω Πολυτεχνείω, περιλαμβάνοντα την Θεωρητικήν<br />
Μηχανικήν (Κινητικήν, Δυναμικήν και Στατικήν των στερεών ιδία σωμάτων, την Υδροστατικήν<br />
και τα στοιχεία της Υδροδυναμικής) και την Εφαρμοσμένην αφορώσαν ιδία<br />
τας εν τη Οικοδομική εν γένει εφαρμογάς της Μηχανικής (Αντοχήν των Υλικών, Γραφοστατικήν,<br />
Υδραυλικήν Μηχανολογίαν και ιδία τας Ατμομηχανάς»). Η σύγχυση επιτείνεται<br />
διότι πέραν του ανωτέρω συγγράμματος ο Πρωτοπαδάκης συνέγραψε,<br />
μεταξύ άλλων (Ατμομηχανική, Υδραυλική, Κωνικαί Τομαί, Άλγεβρα, Γεωμετρία,<br />
Ήλιος, Ζωή και Κίνησις) και βιβλίο περί «Αντοχής της΄Υλης». Φέρεται δηλαδή ο<br />
Πρωτοπαπαδάκης να διδάσκει μαθήματα Μηχανικής την περίοδο που τα ίδια μαθήματα<br />
διδάσκουν τόσον ο Α. Σούλης όσον και οι Ι. Χατζιδάκης και Ι. Ραπτάκης. Η<br />
μοναδική εύλογη εξήγηση που μπορεί να δοθεί είναι ότι για κάποιο διάστημα ο<br />
Πρωτοπαπαδάκης αντικατέστησε (πιθανότατα ατύπως) στη διδασκαλία κάποιον<br />
εκ των Σούλη, Χατζιδάκη ή Ραπτάκη χωρίς να παραιτηθεί από τη διδασκαλία των<br />
Λιμενικών και Υδραυλικών Έργων. Εν πάσει όμως περιπτώσει το θέμα παραμένει<br />
ανοικτό για περαιτέρω διερεύνηση.<br />
61<br />
11. Συνοψίζοντας<br />
Αν κάποιος επιθυμεί να αντιληφθεί την ιστορία της διδασκαλίας της Μηχανικής στο<br />
Πολυτεχνείο την περίοδο 1837-1917 πρέπει αρχικώς να μελετήσει την ιστορία του<br />
Ιδρύματος συνολικώς. Κυρίως πρέπει να εμπεδωθεί το ότι η εκπαίδευση στο Πολυτεχνείο<br />
της πρώιμης περιόδου και ιδιαίτερα προ της ιδρύσεως του «Σχολείου των Βιομηχάνων<br />
Τεχνών» δεν ήταν πανεπιστημιακού επιπέδου. Αρχικώς μάλιστα (περίοδοι<br />
Τσέντνερ και εν μέρει Καυταντζόγλου) επρόκειτο για μια κατώτερη τεχνική σχολή,<br />
στην οποία η εγγραφή ήταν ελεύθερη και οι εγγραφόμενοι έπρεπε κατ' αρχήν να<br />
διδαχθούν ανάγνωση και γραφή(!). Σταδιακά το Πολυτεχνείο εξελίχθηκε σε μια μέση<br />
τεχνική σχολή (περίοδος Σκαλιστήρη) και μόλις το 1887 μετατρέπεται σε ανώτερη<br />
τεχνική σχολή ενώ η ανωτατοποίησή του και η ισοτίμηση με πανεπιστημιακού επιπέδου<br />
ιδρύματα επέρχεται μόλις την περίοδο 1914-1917. Αν επιχειρήσει λοιπόν κάποιος<br />
να παρακολουθήσει τη διδασκαλία της Μηχανικής δεν θα πρέπει να συγχέει τα τότε<br />
μαθήματα και το περιεχόμενό τους με ό,τι περιλαμβάνεται στα μαθήματα Μηχανικής<br />
σήμερα. Ειδικά στην περίοδο Τσέντνερ ο όρος Μηχανική είναι συγγενέστερος με ό,τι<br />
σήμερα εννοείται υπό τον όρο «Στοιχεία Μηχανών».<br />
Προς επίρρωσιν των ανωτέρω παρατίθενται στη συνέχεια τα περιεχόμενα του<br />
βιβλίου του καθηγητή της Στρατιωτικής Σχολής των Ευελπίδων Ν. Ι. Σολωμού με<br />
τίτλο «Πρακτική Μηχανική» [27] (φωτ. 62), το οποίο εκδόθηκε μόλις το 1875. Είναι<br />
χαρακτηριστικό ότι από ένα σύνολο δεκαοκτώ (18) κεφαλαίων μόλις δύο (!) αφιερώνονται<br />
στη Στατική και την Κινηματική και ένα (!) στην «Αντίσταση των Υλών». Τα<br />
υπόλοιπα κεφάλαια αναφέρονται στην Αριθμητική, στην Άλγεβρα, στην Πρακτική<br />
Γεωμετρία, σε Στοιχεία Μηχανών και σε Μηχανές (φωτ. 63-66). Λαμβάνοντες υπ’ όψιν<br />
τη στενότατη σχέση του Πολυτεχνείου με τη Σχολή Ευελπίδων μέχρι και την περίοδο<br />
Σούλη, είναι προφανές ότι ανάλογο θα ήταν και το περιεχόμενο της Μηχανικής που<br />
εδιδάσκετο στο Πολυτεχνείο. Προφανώς το αυτό θα ίσχυε πολύ περισσότερο στην<br />
περίοδο 1837-1874.<br />
62<br />
Ε Ν Ο Τ Η Τ Α I : Α Π Ο Τ Η Ν Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Τ Ο Υ Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο Υ<br />
51
Change language