ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Από τις εργασίες του Κριτικού ξεκίνησε η λαμπρή σταδιοδρομία του διασημότερου<br />
έλληνα μαθηματικού της γενιάς του, παγκόσμια αξεπέραστου στον δυσκολότατο<br />
κλάδο της γεωμετρικής τοπολογίας. [61][62]<br />
IV. Η χρήση της δημοτικής γλώσσας<br />
Όπως ο ίδιος ο Κριτικός μας αποκαλύπτει: ήδη από τα χρόνια που αρχίζει να διδάσκει<br />
στο νεοσύστατο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, φυτώριο δημοτικιστών, τον<br />
απασχολεί η απόδοση της μαθηματικής ορολογίας: «Έτσι και εγώ, ήδη πριν από 25<br />
χρόνια, σε μαθήματά μου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, είχα προτιμήσει να λέγω<br />
“συνεχιζόμενο κλάσμα“ ή και “αλυσωτό κλάσμα“ μεταφράζοντας τον γερμανικόν όρο<br />
Kettenbruch». [63] Συμπληρώνει δε πως ο καθηγητής κ. Μαν. Τριανταφυλλίδης του<br />
πρότεινε πρόσφατα και τον όρο «συνεχιστό κλάσμα». [64]<br />
Στο ίδιο αυτό κείμενο δεν διστάζει να παραθέσει ορισμένες θεωρήσεις του για<br />
τη νεοελληνική μαθηματική ορολογία και βέβαια παραδέχεται πως «και μια νεκρή<br />
γλώσσα –φτάνει να είναι αρκετά αναπτυγμένη και διαμορφωμένη– μπορεί να χρησιμέψει<br />
σαν όργανο για την έκθεση και καλλιέργεια μιας επιστήμης». [65] Η λατινική<br />
γλώσσα χρησίμεψε για πάρα πολλούς αιώνες ως γλωσσικό επιστημονικό όργανο και<br />
σ’ έναν περιορισμένο κύκλο. «Σήμερα, υπογραμμίζει ο Κριτικός, αντίθετα, η εκπαίδευση<br />
έχει δημοκρατικοποιηθεί και ένας από τους σκοπούς της είναι να διαδώσει τις<br />
επιστημονικές γνώσεις και τον επιστημονικό τρόπο του σκέπτεσαι σ’ όσο το δυνατό<br />
πιο πλατιά στρώματα του πληθυσμού μιας χώρας. Για την επιτυχία αυτού του σκοπού<br />
είναι απαραίτητο τα στοιχεία τουλάχιστον των επιστημόνων να τα εκθέτουμε εμείς οι<br />
διδάσκαλοι με το μέσο μιας ζωντανής εθνικής γλώσσας που να είναι άμεσα, εύκολα<br />
και με ακρίβεια κατανοητή από τους διδασκομένους έτσι που, η προσοχή τους να<br />
μπορεί να συγκεντρώνεται στο επιστημονικό θέμα και να μην παθαίνει διάσπαση ή<br />
καταπόνηση από τον τρόπο με τον οποίο τούτο διατυπώνεται γλωσσικά». [66]<br />
Για να μπορέσει μάλιστα η επιστήμη να εισχωρήσει σε πλατύτερα λαϊκά στρώματα<br />
χρειάζεται ένα κατάλληλο αποδεκτό όργανο αφού τη διδασκαλία «δεν την ικανοποιεί<br />
πια η καθαρεύουσα, γιατί οι διδασκόμενοι, που είναι σήμερα πολλές φορές περισσότεροι<br />
παρά πριν από 60 χρόνια, δεν την κατέχουν ούτε είναι δυνατό πια να την<br />
εκμάθουν όσο χρειάζεται». [67]<br />
Θεωρεί πως στην ορθή χρήση της η καθαρεύουσα δεν παιδεύει μόνο τους διδασκόμενους<br />
αλλά και τους δασκάλους ή και τους συγγραφείς. Για να βελτιωθεί και να<br />
προοδεύσει η εκπαίδευση πρέπει «να εγκαταλείψουμε όσο μπορούμε γρηγορότερα<br />
την καθαρεύουσα και να εισαγάγουμε στον προφορικό και γραπτό λόγο όλων των<br />
βαθμίδων της παιδείας μας, τη νεοελληνική δημοτική γλώσσα». [68]<br />
Υπογραμμίζει μάλιστα πως δεν αναφέρεται στη λαϊκή δημοτική αλλά τη γλώσσα<br />
που καλλιεργήθηκε κυρίως «από τη λογοτεχνία μα και από τη νεότερη δημοσιογραφία,<br />
καθώς και εν μέρει ως τώρα από τον επιστημονικό προφορικό και γραπτό<br />
λόγο και που κωδικοποιήθηκε με τρόπο αρκετά ενιαίο από διάφορους μελετητές...<br />
θα αναφέρω 1ο τον καθηγητή και ερευνητή γλωσσολόγο κ. Μαν. Τριανταφυλλίδη<br />
που μαζί με άλλους άξιους συνεργάτες έχει συγγράψει τη Νεοελληνική Γραμματική,<br />
ΟΕΣΒ Αθήνα 1941, υπάρχει η επιτομή το 1949, Μικρή Νεοελληνική Γραμματική, 2ο<br />
[61] Βλ. V. Poenaru, The three big theorems of Papakyriakopoulos. Bulletin Greek Mathematical Society<br />
Vol. 18 1977, σσ. 1-7.<br />
[62] Βλ. Ε. Σπανδάγου, Χρίστος Παπακυριακόπουλος, ο ερημίτης του Princeton, εκδ. Αίθρα, Αθήνα 2008.<br />
[63] Ν. Κριτικού, Νεοελληνική Μαθηματική Ορολογία, Αθήνα 1956, σ. 4.<br />
[64] Idem.<br />
[65] Idem. σ. 5.<br />
[66] Idem.<br />
[67] Idem.<br />
[68] Idem.<br />
Ε Ν Ο Τ Η Τ Α I : Α Π Ο Τ Η Ν Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Τ Ο Υ Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο Υ<br />
133
Change language