χρόνια - Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

12
13
3. ΤΟ Σ Υ Ν Θ Ε Τ Ι ΚΟ Ε Ρ Γ Ο
Τ Ω Ν Δ Η Μ ΟΤ Ι Κ Ω Ν Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ω Ν Σ ΤΟ Ν 19ο Α Ι Ω Ν Α
Στη διάρκεια του 19ου αιώνα, το έργο των Δημοτικών Μηχανικών του Πειραιά είναι
ιδιαίτερα σύνθετο και πολυεπίπεδο, ως συνέπεια του πλήθους των αρμοδιοτήτων και
των υποχρεώσεών τους. Το φάσμα είναι ευρύ και περιλαμβάνει την επίλυση πολεοδομικών,
αρχιτεκτονικών, τεχνικών και νομοθετικών ζητημάτων. Από την επεξεργασία
των τεκμηρίων που βρίσκονται στις πρωτογενείς πηγές αποδεικνύεται η ενασχόλησή
τους με την εφαρμογή του Σχεδίου Πόλεως και τις εκάστοτε τροποποιήσεις και
επεκτάσεις του, την τοπογράφηση και την τακτοποίηση των οικοπέδων, τις κτηματολογικές
γνωμοδοτήσεις, τον έλεγχο των οικοδομικών αδειών, τον σχεδιασμό και
την επίβλεψη της κατασκευής των δημοσίων κτιρίων, καθώς και με τη σύνταξη των
σχετικών προδιαγραφών στα εργολαβικά συμφωνητικά. Παράλληλα, οι δημοτικοί
αρχιτέκτονες εμπλέκονται μερικά ή συνολικά στη μελέτη και την κατασκευή των
έργων υποδομής, τόσο αυτών που μπορούν να χαρακτηριστούν ως «μεγάλα έργα»,
όσο και των μικρής κλίμακας – π.χ. για τη λιμενική υποδομή, η συμβολή τους εκτείνεται
από τον σχεδιασμό των λιμενοβραχιόνων και τη διαμόρφωση της προκυμαίας
του κεντρικού λιμανιού μέχρι τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες των «δεστρών» των
πλοίων (Μαλικούτη, 2000α: 178) (εικ. 12-15).
Ειδικότερα, το συνθετικό έργο των Δημοτικών Μηχανικών δεν περιλαμβάνει μόνον
τη μελέτη των κτιρίων της επίσημης αρχιτεκτονικής, αλλά και τη διαμόρφωση
των δημόσιων ελεύθερων χώρων και τον σχεδιασμό του αστικού εξοπλισμού.
14
15
3.1. Δημόσια κτίρια (πίνακες 1 και 2)
3.1.1. Στοιχεία για τη λειτουργική διάρθρωση
Τα λίγα δημόσια κτίρια, που οικοδομούνται στα πρώτα χρόνια, σχεδιάζονται απλά και
χρηστικά, με χρηματοδότηση που καλύπτεται σχεδόν συνολικά από δωρεές ευεργετών.
Μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1860, τόσο η οικονομική ανάπτυξη, όσο και η
εσωστρέφεια της τοπικής κοινωνίας επιτρέπουν ή και επιβάλλουν την άσκηση επίσημης
αρχιτεκτονικής. Τα κτίρια που ανεγείρονται, από τη μια καλύπτουν με επάρκεια
τις κτιριολογικές απαιτήσεις των χρήσεων, από την άλλη μπορούν να χαρακτηριστούν
επιλεκτικά και ως «προβολής».
Ε Ν Ο Τ Η Τ Α Ι I : Τ Ε Χ Ν Ι Κ Α Ε Ρ Γ Α , Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α , Δ Ι Κ Τ Υ Α Κ Α Ι Υ Π Ο Δ Ο Μ Ε Σ
335