Attention! Your ePaper is waiting for publication!
By publishing your document, the content will be optimally indexed by Google via AI and sorted into the right category for over 500 million ePaper readers on YUMPU.
This will ensure high visibility and many readers!
της Χιμίας χωρίς όμως να διατυπώνει την άποψή του περί της ορθότητας ή μη... Αρχημία εστιν πράγμα παρά των αρχαίων ευρισκομένη, χιμία δε λέγεται ρωμαιστί, φραγγικά δε μάζα... Η άποψη ότι η Αλχημία προέρχεται από την Αρχημία ενισχύεται από σχετική αναφορά του Παράκελσου [21, 22, 23] Πάντως, αν γίνει δεκτή η άποψη για την αραβική προέλευση της αλχημείας, είναι αναχρονισμός να γίνεται λόγος περί Ελλήνων Αλχημιστών, το ορθότερο θα ήταν να χαρακτηρίζονται Αλχημιστές οι δυτικοί από την εποχή των Αράβων και του Μεσαίωνα. Kεφάλαιο Γ’ –Ιστορική εξέλιξη της χυμευτικής Βυζαντινοί Οι Βυζαντινοί είχαν επικοινωνία με τους αλεξανδρινούς /Αιγυπτίους λόγω της κυριαρχίας τους στην Αλεξάνδρεια, τους Σύρους που κατοικούσαν στην επικράτειά τους και αργότερα με τους Άραβες ανεξάρτητα από τις κατά καιρούς πολεμικές συρράξεις. Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της βυζαντινής περιόδου μπορούν να θεωρηθούν οι: Στέφανος ο Αλεξανδρεύς (Stephanus για τους Δυτικούς), o Χριστιανός, ο μοναχός Μιχαήλ Ψελλός (11ος αι.), o Ανεπίγραφος κ.ά. Στο Βυζάντιο η χυμευτική αποκτά πρακτικό χαρακτήρα και αναπτύσσονται τεχνολογίες όπως: χρυσοχοϊκή, χρωματουργία, κεραμευτική, υαλουργία, χαρακτηριζόμενες ως τέχναι της χύμης, και τα έργα/ προιόντα ως χυμευτά (με πολύτιμους λίθους έγκαυστα) και από έγχροες υάλους μωσαϊκά. Αν και θαυμαστής του έργου του M. Berthelot, ο Μ. Σ. δεν διστάζει να διαφοροποιηθεί ή να διαφωνήσει με τις απόψεις, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του Ανεπίγραφου, Βυζαντινού λογίου. Ο Μ. Σ. παραθέτει και αξιολογεί χωρίο από κείμενό του ενώ ο Berthelot είχε θεωρήσει το κείμενο αυτό ασήμαντο. 4. Ο Τζαμπίρ ιμπν Χαγιάν - Geber [22]. 4 Άραβες και Σύροι Οι Σύροι ήταν στην πραγματικόττα οι βασικοί διαμεσολαβητές της μετάδοσης των επιστημονικών κειμένων της ελληνικής αρχαιότητας στα αραβικά. Από το τέλος του 4ου αιώνα μέχρι τον 9ο μεταφράστηκαν στα αραβικά τα σημαντικότερα έργα φιλοσοφίας, ιατρικής και θετικών επιστημών. Ο Μ. Σ. επισημαίνει τη συμβολή των Σύρων λογίων στη σύνδεση του αραβικού κόσμου με την αλεξανδρινή χυμευτική. Ας σημειωθεί εδώ ότι πρόκειται για Σύρους χριστιανούς διαφόρων δογμάτων-αιρέσεων όπως Νεστοριανοί, Μονοφυσίτες κ.ά. Οι Σύροι λόγιοι διώχθηκαν επί Ζήνωνα και Ιουστινιανού και κατέφυγαν στην Περσία (Σασσανίδες) και στη συνέχεια στη Βαγδάτη (Αββασίδες). Σημαντικό θεωρείται το έργο του Ελληνοσύρου, κατά Σ. Μ., μοναχού Μαριάνου ή Morianos κατά τους Λατίνους. Το έργο του μεταφράστηκε στα λατινικά από τον Πέτρο Σεβάσμιο. Οι Άραβες έρχονται σε επαφή μέσω των Σύρων με τη χυμευτική αλλά και γενικότερα με την ελληνική φιλοσοφία. Ο Τζαμπίρ Ιμπν-Χαγιάν [20] ευρύτερα γνωστός στη Δύση ως Γκέμπερ (Geber) καταγόμενος από το Ιράν θεωρείται ως ο διασημότερος Αλχημιστής του 8ου αι (εικ. 4). Έγραψε πιθανόν το σύγγραμμα De inventione veritatis (περί της ανακαλύψεως της αληθείας) στο οποίο αναφέρονται αλχημιστικές συνταγές [21] π.χ. για την παραγωγή aqua fortis [22] (ισχυρό νερό, νιτρικό οξύ ) [22, 24]. [20] Ο Μ. Σ. τον αναφέρει απλά ως Τζαφφάρ (Giaffar ) πιθανόν από πηγές του Berthelot. [21] Δεν έχει διευκρινισθεί αν οι συνταγές αυτές υπήρξαν προΐόν πειραματισμού των Αράβων ή αν έχουν αντιγραφεί από κείμενα Αλεξανδρινών. [22] Στα νεοελληνικά έχει αποδοθεί ως ακουαφόρτε, δάνειο από τα ιταλικά. Ε Ν Ο Τ Η Τ Α I : Α Π Ο Τ Η Ν Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Τ Ο Υ Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο Υ 203
5. Εξώφυλλο του συγγράμματος του Oswald Croll, «Basilica Chymica» 1609 [23]. 5 Οι Λατίνοι (Δυτικοί) Οι Λατίνοι γνωρίζουν τη φιλοσοφία και ειδικότερα τις φυσικές επιστήμες, όπως η Χυμευτική, Χημεία Αλχημεία, από διάφορες πηγές και με ποικίλες διαδρομές, ως μέσω των Αράβων [23] με την κατάκτηση της Ισπανίας και τη δημιουργία του χαλιφάτου της Κόρδοβα [24] και μέσω του Βυζαντίου (Ιταλία/Σικελία [25] - Άλωση Κων/πολης) αλλά ακόμη και και των Σταυροφοριών. Με τη λήξη του Μεσαίωνα η Αλχημεία εξελίσσεται σε σύγχρονη Χημεία. Kεφάλαιο Δ’ Η της αλχυμείας εξέλιξις: «Ο λόγος δεσπότης εστί του Χρυσού» [Ζώσιμος Coll] Από το κεφάλαιο αυτό του Μ. Σ. και με προσθήκες του συγγραφέα του παρόντος διαμορφώθηκε ο ακόλουθος Πίνακας Ι από την Ψαμμουργική των Αιγυπτίων μέχρι την εποχή του Lavoisier με επισήμανση ορισμένων σημαντικών γεγονότων [25]. [23] Η άποψη ότι η αρχαία ελληνική γραμματεία (ιδιαίτερα τα έργα των φιλοσόφων Αριστοτέλη και Πλάτωνα) διαδόθηκε κυρίως από τους Άραβες, έχει καθιερωθεί σε Ευρώπη και Αμερική αν και αμφισβητείται ως προς την έκτασή της από ορισμένους ερευνητές με ισχυρά επιχειρήματα [25, 26]. [24] Ιδιαίτερα μέσω της Σχολής του Τολέδου. [25] Στο Παλέρμο μεταφράστηκαν ελληνικά και αραβικά κείμενα στις αρχές του 13ου αι. 204 Δ . Κ . Υ Φ Α Ν Τ Η Σ
Change language