χρόνια - Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Συμπεράσματα
Η μεσοπολεμική κρίση έθεσε τους Έλληνες πολιτικούς και διανοουμένους ενώπιον
προβλημάτων δίχως προηγούμενο. Η ανάγκη επίλυσής τους τους κινητοποίησε,
ώστε να διατυπώσουν τις καταλληλότερες λύσεις. Σε αυτά τα πλαίσια το ζήτημα της
τεχνολογικής ανάπτυξης προκάλεσε εντάσεις. Το ότι τόσο τα πραγματωμένα έργα,
όσο και το τεχνολογικό ιδεώδες εν γένει δεν προσεγγίστηκαν με εργαλειακό τρόπο,
εγγράφει την ελληνική συζήτηση και τις ποικίλες απορροές της στα μοντερνιστικά
σχέδια τεχνοκρατών, πολιτικών και επιστημόνων με στόχο την ανανέωση, την αναγέννηση,
τη bonifica, που υλοποιούνταν την ίδια περίοδο στην Ευρώπη εκτεινόμενα
από τα σχέδια του κοινωνικού φιλελευθερισμού στη Βρετανία ως τη φασιστική
εξυγίανση, τον ναζιστικό εκσυγχρονισμό και τα σοβιετικά πενταετή πλάνα. [85] Το ότι,
περαιτέρω, η πρόσληψη της τεχνολογίας από όλες τις ιδεολογικές τάσεις είχε ως κοινό
παρονομαστή την παραδοχή του προοδευτικού χαρακτήρα της και τον μεταμορφωτικό
της κοινωνικής κατάστασης ρόλο της, επιτρέπει τον εντοπισμό των μεταξύ τους
συμπτώσεων, τις οποίες κάθε άλλο παρά διατεθειμένες είναι να παραδεχθούν. Η εν
λόγω πρόσληψη, τέλος, υπογραμμίζει ότι η τεχνολογία δεν είναι a priori άθικτη από
ποικίλες «ανορθολογικές» οικειοποιήσεις, όπως επίσης κι ότι έννοιες σαν αυτές της
«προόδου», του «εκσυγχρονισμού», της «παράδοσης» ούτε μονοσήμαντες είναι ούτε
και απόλυτα διαχωρισμένες μεταξύ τους . το άνοιγμα του «μαύρου κουτιού» της τεχνολογίας
επιφέρει και το άνοιγμα των δικών τους «μαύρων κουτιών» αναδεικνύοντας
διατομές, συμφύρσεις και αντιμεταθέσεις. Κι αυτό, ιδίως σε ό,τι αφορά την ελληνική
περίπτωση, συνιστά αφορμή περαιτέρω προβληματισμού και έρευνας.
[85] Βλ., Griffin R., Modernism and Fascism…, σ.σ. 141-151, 167-171, 224-256, 293-295, 308-333.
Ε Ν Ο Τ Η Τ Α Ι I : Τ Ε Χ Ν Ι Κ Α Ε Ρ Γ Α , Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α , Δ Ι Κ Τ Υ Α Κ Α Ι Υ Π Ο Δ Ο Μ Ε Σ
581