χρόνια - Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα Αριστείδη Μπαλάνο [78] . Στη τελική μελέτη (1912)
συμμετείχε και ο μηχανικός Νικόλαος Τριανταφυλλίδης [79] .
Το 1916 ολοκληρώθηκαν οι τεχνικές εγκαταστάσεις (θέρμανση και ζεστό νερό)
από τον Ελβετό μηχανουργό Ritter και την τεχνική εταιρία Αλ. Ζαχαρίου [80] και Σία [81] .
Ο σχεδιασμός και ο εξοπλισμός των παραπάνω κτιρίων ακολούθησε πιστά τις
σύγχρονες ευρωπαϊκές αντιλήψεις. Λοιπές προσθήκες και επεμβάσεις μεγάλης κλίμακας
ακολούθησαν καθ’ όλη τη διάρκεια του 20ού αι.
Εκτός της πόλεως, επί της Ιεράς Οδού, οικοδομήθηκε το 1884-87 το «Δρομοκαΐτειον
Φρενοκομείον» με κληροδότημα του Ζωρζή Δρομοκαΐτη (1805-1880)
(εικ.13). Το γενικό σχέδιο διάταξης των κτιρίων καθώς και η λειτουργία του ιδρύματος
υποδείχτηκαν από τον Γάλλο ψυχίατρο Ε. Lunier, τότε γενικό επιθεωρητή των
Φρενοκομείων της Γαλλίας. Αρχικός στόχος ήταν το νοσοκομείο να περιλαμβάνει 500
κλίνες. Η οικοδόμησή του έγινε σταδιακά. Ήταν το πρώτο νοσοκομείο στην Αθήνα,
που ακολούθησε την αρχή των εντελώς ανεξάρτητων περιπτέρων [82] . Η κάτοψη του
νοσοκομείου οργανώνεται σε ορθοκανονική διάταξη. Στο μέσο της σύνθεσης τοποθετούνται
κοινόχρηστες λειτουργίες και εκατέρωθεν αυτών τα διαφορετικά τμήματα
του ιδρύματος.
Αρχιτέκτονας των παραπάνω κτισμάτων είναι πιθανόν ο Ε. Troump [83] .
H γενική σύνθεση του νοσοκομείου ακολουθεί τα σύγχρονα γενικά νοσοκομεία
και όχι τις παλαιότερες «κλειστές» διατάξεις απόλυτου ελέγχου, απομόνωσης και επιτήρησης.
Επιπλέον ο ορθολογικός σχεδιασμός κάθε κτιρίου – τμήματος νοσηλείας,
καθιστούν το Δρομοκαΐτειο πραγματικά ένα «όργανο θεραπείας» (instrument de
guérison) όπως προέτρεπε να σχεδιάζονται τα φρενοκομεία, ο Γάλλος ψυχίατρος
Esquirol, στις αρχές του 19ου αι.
13
[78] Βλ. Θεραπευτήριον «ο Ευαγγελισμός»…Λογοδοσία των Πεπραγμένων …1909, (1910), σελ. 6.
[79] Βλ. Θεραπευτήριον «ο Ευαγγελισμός»…Λογοδοσία…1912, (1913), σελ. 10. Πιθανόν πρόκειται για
τον αρχιτέκτονα και πολιτικό μηχανικό Νικόλαο Τριανταφυλλίδη (1858-1926) απόφοιτο του Πολυτεχνείου
της Δρέσδης. Εργάστηκε αρχικά ως νομομηχανικός στην υπηρεσία Δημοσίων έργων, ενώ το
1910 διορίστηκε διευθυντής του Πολυτεχνείου, Βλ. Μπίρης Κ., (1957), σελ. 537.
[80] Ο Αλέξανδρος Δ. Ζαχαρίου (1869-1938) γεννήθηκε στη Βραΐλα της Ρουμανίας και σπούδασε
πολιτικός μηχανικός στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης (1892). Εργάστηκε στη Γερμανία έως το 1899 όπου
ίδρυσε αρχικά με τον Αθ. Παπαθεοδώρου την τεχνική εταιρεία «Αλέξανδρος Δ. Ζαχαρίου και Σία» στη
συνέχεια την Οικοδομική Εταιρεία «Τέκτων» και την Εταιρεία Τσιμέντων «Τιτάν». Σε συνεργασία με
εργοστάσια του εξωτερικού ο Αλ. Ζαχαρίου μελέτησε και επέβλεψε την κατασκευή μεγάλου αριθμού
τεχνικών εγκαταστάσεων σε σημαντικά κτίρια της Αθήνας, Βλ. Καλαφάτη Ελ., (1995), σελ. 119-144.
[81] Βλ. Λογοδοσία των Πεπραγμένων 1916 (1917), σελ. 12 και Λογοδοσία των Πεπραγμένων 1915
(1916), σελ. 13.
[82] Το νοσοκομείο οικοδομήθηκε στην τοποθεσία Αγία Βαρβάρα Δαφνίου. Η ανέγερσή του πραγματοποιήθηκε
σταδιακά, Βλ. Δρομοκαΐτειον Φρενοκομείον…Απολογισμός και Στατιστική του έτους
1889, (1890), σελ. 3. Το ίδρυμα ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1887 διαθέτοντας περίπου το 1/5 των
προβλεπόμενων κλινών.
Αναφέρεται ότι εργολάβος του έργου κατά τα έτη 1892-93, είχε αναλάβει ο Α. Δακαρόνιας, Βλ. Δρομοκαΐτειον
Φρενοκομείον…Λογοδοσία και Στατιστική…του έτους 1892, (1893), σελ. 7.
[83] Βλ. Τσίκης Ν. Γ., (2004), σελ. 416, 417 και (Ιούνιος 2004), σελ. 22.
Ο Ε. Troump γεννήθηκε στη Μασσαλία (1843), ήταν πιθανότατα απόφοιτος της École Regionale d’
Architecture á Marseille και κατά την περίοδο 1907-22 δίδαξε το μάθημα Ιστορία Αρχιτεκτονικής
στην παραπάνω σχολή. Αποτέλεσε μέλος της Société de Statistique, d’Histoire et d’Archeolologie de
Marseille et de Provence, Βλ. Marciano Fl., Formation et carrière des élèves de la classe d’architecture
de l’École des beaux-arts à Marseille au XIXe siècle, Διδακτορική διατριβή, Université de Provence,
Marseille 1999.
Ο Ε. Troump υπήρξε αρχιτέκτων της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα κατά τα έτη 1872-
1877 και 1885-1910. Έργα του είναι το Στρατοδικείου (Ακαδημίας και Κριεζώτου), τα πρώτα κτίρια
της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής, η κατοικία του Μιχ. Μελά (Πανεπιστημίου 11 και Αμερικής), το
μέγαρο Νεγρεπόντη (λεωφ. Αμαλίας), η στήριξη του τρούλου της Μονής Δαφνιού κ.ά., Βλ. Μπίρης
Κ., (1999), σελ.177, 181, 226, 290.
13. Δρομοκαΐτειο Νοσοκομείο, γενική
διάταξη κτισμάτων, Λογοδοσία…
1898, (1899), σελ. 52, 53.
Ε Ν Ο Τ Η Τ Α Ι Ι : Τ Ε Χ Ν Ι Κ Α Ε Ρ Γ Α , Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α , Δ Ι Κ Τ Υ Α & Υ Π Ο Δ Ο Μ Ε Σ
359