ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
ÇÃÂÌνια - ΕθνικÃÂŒ ΜεÄÃÌβιο ΠολÃ…ÄεÇνείο
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
5, 6<br />
5. Επί των πρωθυπουργιών<br />
του Τρικούπη σχεδιάσθηκε το<br />
εικονιζόμενο εδώ σιδηροδρομικό<br />
δίκτυο και κατασκευάσθηκε το<br />
μεγαλύτερο μέρος του, περισσότερα<br />
από 900 χιλιόμετρα.<br />
6. Το οδικό δίκτυο το 1892.<br />
ανάγκη συγκοινωνιακής υποδομής στη δυτική Πελοπόννησο για τη μεταφορά της,<br />
ενώ αντίστοιχες ανάγκες θα εμφανισθούν μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας για<br />
τη διαμετακόμιση της μεγάλης σιτοπαραγωγής. Η ανάπτυξη της συγκοινωνίας με<br />
δρόμους και κυρίως με σιδηροδρόμους αναμενόταν να επιδράσει ευνοϊκά στην<br />
εθνική οικονομία, αφενός μεν διευκολύνοντας τη μεταφορά των προϊόντων και το<br />
εμπόριο, αφετέρου δε αυξάνοντας την παραγωγή και την κατανάλωση. Η επιθυμία να<br />
έρθει το τραίνο στην Ελλάδα ήταν γενική, χωρίς όμως τη χαρισματική προσωπικότητα<br />
του Τρικούπη θα ήταν πολύ δύσκολο να υλοποιηθεί το σιδηροδρομικό όραμα, που<br />
δικαίως έχει συνδεθεί άμεσα με το όνομά του.<br />
Τα τρία μεγάλα έργα της εποχής, η διάνοιξη του Ισθμού της Κορίνθου, η αποξήρανση<br />
της Κωπαΐδας και η κατασκευή των σιδηροδρόμων, μετά από πολλές συζητήσεις,<br />
αμφιβολίες, παλινδρομήσεις και επανεξετάσεις, ανατέθηκαν με το σύστημα της<br />
αυτοχρηματοδότησης. Η εκμετάλλευση κάθε έργου παραχωρήθηκε για 99 χρόνια<br />
στην αντίστοιχη κατασκευάστρια εταιρεία, η οποία ανέλαβε την υποχρέωση να το<br />
χρηματοδοτήσει η ίδια. Μόνο στην περίπτωση των σιδηροδρόμων υπήρχε συμμετοχή<br />
και του κράτους.<br />
Η Ελλάδα είχε γίνει ένα μεγάλο εργοτάξιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα έργα του<br />
Ισθμού και των σιδηροδρόμων απασχολούνταν τόσοι εργάτες, ώστε το γεγονός αυτό<br />
προβλήθηκε στη Βουλή ως λόγος ματαίωσης άλλων δημοσίων έργων, καθώς θεωρητικά<br />
είχε απορροφηθεί πλέον όλο το εργατικό δυναμικό της χώρας. [9] Στον Ισθμό,<br />
μόνο, το 1883 αναφέρονται 1.800 εργαζόμενοι και το 1893 περίπου 2.700, αριθμός<br />
πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα. Ας σημειωθεί δε ότι είχαν προσληφθεί και<br />
πολλοί ξένοι εργάτες για να καλυφθούν οι ελλείψεις. [10]<br />
Οι πρώτες σιδηροδρομικές γραμμές παραδόθηκαν στην κυκλοφορία σταδιακά από<br />
το 1883 μέχρι το 1890, αλλάζοντας την εικόνα της Ελλάδας. «Το ταξίδι στην Ελλάδα δεν<br />
αποτελεί πλέον εξαιρετικό προνόμιο των λίγων εκλεκτών της τύχης», έγραφε το 1889 ένας<br />
γνωστός αγγλικός τουριστικός οδηγός. «Η Αθήνα χάρις στους σύγχρονους σιδηροδρόμους<br />
και τα ατμόπλοια δεν απέχει παρά μόνο τέσσερις ημέρες από το Λονδίνο. Από την Πάτρα ο<br />
νέος σιδηρόδρομος σας μεταφέρει σε 4 ½ ώρες στην Κόρινθο και σε 9 στην Αθήνα». [11]<br />
Αν και ορισμένοι ξένοι εξέφραζαν τη απορία τους για την επιλογή των στενών<br />
γραμμών και της χαμηλής συνεπώς ταχύτητας, ονομάζοντας τον ελληνικό σιδηρόδρομο<br />
[9] Εφημερίς Συζητήσεων της Βουλής, Θ΄Α΄ 65/7.5.1882, σ. 677.<br />
[10] π. Οικονομική Επιθεώρησις, τ.11, 1883-1884, σ. 213-215· ημερολόγιο Πανελλήνιος Σύντροφος 1893,<br />
σ. 370.<br />
[11] Κ. Baedeker, Greece. Handbook for Travellers, Λειψία/Λονδίνο 1889, σ. xi, xiii.<br />
312 Λ Υ Ν Τ Ι Α Τ Ρ Ι Χ Α