χρόνια - Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Ο Hébrard, στο τέλος του 1920, με την πτώση της κυβέρνησης των Φιλελευθέρων
και την άνοδο των Λαϊκών, απομακρύνεται από το Πολυτεχνείο και διορίζεται από τη
γαλλική κυβέρνηση προϊστάμενος της Αρχιτεκτονικής Υπηρεσίας στην Ινδοκίνα. Θα
επανέλθει στα εκπαιδευτικά του καθήκοντα στο ΕΜΠ μέχρι το 1932 οπόταν η υγεία
του θα εμφανίσει σοβαρή επιδείνωση.
Ο Α λε ξάν δρος Νι κο λού δης, είναι γνωστό ότι κα τά τη διάρ κεια της μα κρό χρονης
στα διο δρο μί ας του στη θέση του κα θη γη τή της Αρ χι τε κτο νι κής Σχο λής ΕΜΠ
δεν κατάφε ρε να α πο φύ γει τις γνω στές α ντι πα λό τη τες και έ ρι δες του α κα δη μα ϊ κού
χώρου, συ χνά α νυ πέρ βλη τες, που τον ο δή γη σαν σε πε ριό δους μο να ξιάς, αν ό χι και
πι κρί ας. Η υ πο βο λή της πα ραί τη σής του στις 26-9-1919, σε διά στη μα ε νά μι ση χρόνου
α πό τον διο ρι σμό του, η ο ποί α τε λι κά δεν έ γι νε α πο δε κτή, α πο δει κνύ ει ό τι το
κλί μα δεν ή ταν και τό σο φι λό ξε νο για τους νέ ους κα θη γη τές του Ε ΜΠ. Στο ι διό χει ρο
υπόμνη μα σταδιο δρο μί ας του α να φέ ρει ό τι ο λό γος της πα ραί τη σής του το 1923, η
οποία έγινε δεκτή, προ έ κυ ψε «εκ δια φω νί ας προς τον τό τε Διευ θυ ντήν α εί μνη στον
Άγγε λον Γκίνην δια το μη δυ να τόν της τε λεί ας μορ φώ σε ως των σπου δα στών εκ του
ορ γα νι σμού της Σχο λής ταύ της θε ω ρουμέ νην ως πλη μμε λή». Εί ναι γνω στή η ά πο ψη
που ε πι κρα τού σε α πό τους πε ρισ σότε ρους κα θη γη τές του Με τσο βί ου Πο λυ τε χνεί ου
και α πό τον τό τε πρύ τα νη Άγγε λο Γκί νη, πε ρί ορ γα νώ σε ώς του με βά ση τα α ντί στοι χα
γερ μα νι κά πο λυ τε χνεί α και πέ ρα α πό βέ βαια η α ντί θε ση του γαλ λο τρα φούς Αλεξάνδρου
Νι κο λούδη. Α πό τις πιο πά νω μαρ τυ ρί ες προ κύ πτει ότι, ό ταν ο Αλέξανδρος
Νι κο λού δης ο μι λού σε πε ρί «ο λο κλη ρω μέ νης αρ χι τε κτο νι κής Παι δεί ας» εννο ού σε τη
δια μόρ φω ση ό χι α πλώς αρ χι τε κτό νων κα ταρ τι σμέ νων ε παγ γελ μα τι κά, αλ λά ο λο κληρω
μέ νων προ σω πι κο τή των με παι δεί α και κοι νω νι κή ά νε ση, έ τοι μων να ε ντα χθούν
στα υ ψη λό τε ρα κοι νω νι κά κλι μάκια, να κα τα λά βουν καί ριες κυ βερ νη τι κές θέ σεις και
να υ λο ποι ή σουν φι λό δοξα πο λι τι κά ο ρά μα τα για πρό ο δο και εκ συγ χρονισμό.
Ο Νι κο λού δης θα ε πι στρέ ψει στη Σχο λή το 1936 κου ρα σμέ νος πια και χω ρίς τη
ζω ντά νια των πρώ των χρό νων της κα θη γε σί ας του [30] , ό που θα πα ρα μεί νει μέ χρι τον
θά να τό του. Ομοίως, ο Hébrard μετά την επιστροφή του το 1928 θα αρχίσει να εμφανίζει
τα πρώτα συμπτώματα βαριάς ασθένειας η οποία έμελλε βαθμιαία να του
στερήσει την πνευματική διαύγεια.
Οι λό γοι που ώ θη σαν και τους δύο να επι στρέ ψουν στο Πο λυ τε χνεί ο δεν εί ναι
γνω στοί. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η επανεμφάνιση του Hébrard στην Αθήνα
συμπίπτει με την επιστροφή του Βενιζέλου στη χώρα, τη νέα συνεργασία με τον
Παπαναστασίου και τη νίκη του στις εκλογές του 1928. Ο γάλλος αρχιτέκτων [31] και
πολεοδόμος πιθανώς να βρίσκει ξανά τους κώδικες επικοινωνίας με την πολιτική
ηγεσία, επανέρχεται σε διάφορες σημαντικές δημόσιες θέσεις καθώς και στα εκπαιδευτικά
του καθήκοντα στο ΕΜΠ μέχρι το 1932 οπόταν η υγεία του εμφανίζει σοβαρή
επιδείνωση.
Εν δέ χε ται, η εκ παι δευ τι κή μεταρ ρύθ μι ση του Βε νι ζέ λου το 1928 που «άγ γι ξε το
ό ριό της» κα τά τον Α λέ ξη Δη μα ρά το 1931, με την α νω τά τη εκ παί δευ ση προ ο ρι σμέ νη
για «ο λί γους και ε κλε κτούς που θα α πο τε λέ σουν την αυ ρια νή η γε σί α» να έ φε ρε νέ α
δε δο μέ να και στην Αρ χι τε κτο νι κή Σχο λή του Ε ΜΠ. Η κυ βερ νη τι κή πρό θε ση για δημιουρ
γί α μιας ε λίτ μέ σα α πό τα α νώ τα τα εκ παι δευ τι κά ι δρύ μα τα βρί σκο νταν πιο κοντά
στις πεποι θή σεις των γαλλοτραφέντων καθηγητών πε ρί ο λο κλη ρω μέ νης παι δεί ας
του αρ χι τέ κτο να και πι θα νώς να α πο τέ λε σε το κί νη τρο για την ε πα νέ ντα ξή τους στον
α κα δη μα ϊ κό χώ ρο. Ειδικότερα για τον Νικολούδη, το 1936 που αυτός επανέρχεται
στο ΕΜΠ, ο Ε λευ θέ ριος Βε νι ζέ λος έ χει α πο συρ θεί α πό την πο λι τι κή ζω ή του τό που
και μά λι στα την ί δια χρο νιά πε θαί νει, ο πό τε οι πι θα νές α ντι πα λό τη τες στο πρό σω πο
[30] Συ νέ ντευ ξη στη γρά φου σα του αρ χι τέ κτο να-κα θη γη τή Κυ πρια νού Μπί ρη και του αρ χι τέ κτονα
Παύ λου Μι χα λέ α.
[31] Κα ρα δή μου-Γε ρό λυ μπου, Α λε ξάν δρα, Για κουμής, Χά ρης, ό.π.
Ε Ν Ο Τ Η Τ Α Ι :
Α Π Ο Τ Η Ν Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Τ Ο Υ Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο Υ
73