χρόνια - Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

διακρίνεται από μια σταθερά: την έ ντα ξη του εκ παι δευ τι κού συ στή μα τος –αλλά ό χι
την υ πο τα γή του– στους μη χα νι σμούς οι κο νο μι κής α νά πτυ ξης και πρ οό δου. Από
αυ τό α κρι βώς το ση μεί ο προ κύ πτει η έμ φα ση που δί δε ται στον κλά δο της τεχνικοε
παγ γελ μα τι κής εκ παί δευ σης [9] όπου εντάσσεται και η Αρχιτεκτονική Σχολή.
Ό σον α φο ρά στα πρό τυ πα στα ο ποί α α νέ τρε ξαν οι ορ γα νω τές της εκ παί δευ σης
ε πί Ε λευ θερί ου Βε νι ζέ λου αλ λά και ο ί διος ο πρω θυ πουρ γός, και σε αυ τή την πε ρίπτω
ση, όπως και στις περισσότερες περιπτώσεις ανάλογων πολιτικών πρακτικών και
θεσμικών επιλογών, δεν είναι άλλα από τα γαλλικά. Στην περίπτωση της εκπαίδευσης,
αναφορά των βενιζελικών κυβερνήσεων θα αποτελέσει το γαλ λι κό εκ παι δευ τι κό σύστη
μα, βα σι σμέ νο στον Καρ τε σια νι σμό και με ου σια στι κή συμ βο λή στην ε δραί ω ση
των θε σμών που το στη ρί ζουν α πό τον φι λό σο φο Victor Cousin [10] . Στο ση μεί ο αυ τό
θα πρέ πει να ση μειω θεί ό τι η φι λο σο φί α του Victor Cousin [11] εί ναι ο ε κλε κτι σμός,
ό που δη λώ νε ται έ να σύν θε το σύ στη μα σκέψης, που συμ φι λιώ νει α πό ψεις ε πι λεγ μέ νες
με ορ θο λο γι σμό α πό διά φο ρα συστή μα τα του πα ρελ θό ντος, με γνώ μο να τις αρ χές
και τις συν θή κες του πα ρό ντος.
Στα παραπάνω πλαίσια, το 1917, ιδρύεται [12] η Ανωτάτη Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ
μαζί με τη Σχολή Τοπογράφων Μηχανικών και Χημικών Μηχανικών.
Το γεγονός όμως ότι η πολιτική ηγεσία χωρίς τον παραμικρό ενδοιασμό περιλαμβάνει
την Αρχιτεκτονική Σχολή στον κλάδο της τεχνικο-επαγγελματικής εκπαίδευσης
δεν μπορεί να μείνει ασχολίαστο. Προγραμματικά και εξ αρχής η Αρχιτεκτονική Σχολή
καλείται να υπηρετήσει παραγωγικούς σκοπούς και υπ’ αυτό ακριβώς το πρίσμα
εντάσσεται στο όραμα του αστικού εκσυγχρονισμού προκαθορίζοντας ίσως σε μεγάλο
βαθμό τη γενικότερη εκπαιδευτική προσέγγιση που, όχι πάντα απρόσκοπτα, η
Σχολή έμελλε να ακολουθήσει.
Οι πρ ωταγωνισ τικές μορ φ ές
Στην προσπάθεια να εντοπισθούν οι πρωταγωνιστικές μορφές στην ίδρυση της Αρχιτεκτονικής
Σχολής ΕΜΠ [13] από την εποχή ακόμη της κυοφορίας της ιδέας δεν μπορεί
[9] Η έμ φα ση αυ τή γί νε ται φα νε ρή και στον πρα κτι κό τε ρο χα ρα κτή ρα που ε πι διώ κε ται να δο θεί
α κό μη και στο δη μο τι κό σχο λεί ο (χει ρο τε χνί α, σχο λι κός κή πος, γε ωρ γι κά μα θή μα τα κ.λπ.) βλ. σχε τικά,
Δη μα ράς, Α λέ ξης, ο.π., σ. 26.σ
[10] Χα ρα κτη ρι στι κό πα ράδειγ μα α πο τε λεί η ορ γά νω ση α πό τον Ε λευ θέ ριο Βε νι ζέ λο του «Εκ παι δευτικού
Συμ βου λί ου», α να λό γου του «Κρα τι κού Συμ βου λί ου της Δη μό σιας Εκ παί δευ σης» του γαλ λι κού
εκ παι δευ τι κού συ στή μα τος. Α να λυ τι κό τε ρα, στο Τζάρ τζας, Γε ώρ γιος, «Το εκ παι δευ τι κό συμ βού λιο και
η εκ παι δευ τι κή πο λι τι κή του Ε λευ θε ρί ου Βε νι ζέ λου», Πρακτικά συνεδρίου Η εκπαιδευτική πολιτική
του Ελευθερίου Βενιζέλου, 22-24-1-2004, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2007, σσ. 375-387.
Ε πί σης, ε κτε νής α να φο ρά στις φι λο σο φι κές βά σεις του γαλ λι κού εκ παι δευτι κού συ στή μα τος δί δο νται
στο Βώ κος, Γε ρά σι μος, Φι­λο­σο­φί­α και Εκ­παι­δευ­τι­κή Πο­λι­τι­κή. Ο Καρ­τε­σια­νισμός στη Γαλ­λι­κή Παι­δεί­α τον
19ο αιώ­να, Εκ δ. Λω τός, Α θή να, 1987.
[11] Cousin, V., Cours d’histoire de la philosophie moderne, Πα ρί σι, 1828-30. Fragments philosophiques
pour servir à l’histoire de la philosophie, 1826-1838. Cours de philosophie sur le fondement des idées
absolues du vrai, du beau et du bien, Πα ρί σι, 1836.
[12] Α δά μη-Καρ δα μί τση, Μά ρω, «Οι α παρ χές των αρ χι τε κτο νι κών σπου δών στην Ελ λά δα», Οι αρ­χιτε­κτο­νι­κές
σπου­δές στο Ε ΜΠ 1917-1974, κα τά λο γος εκ θέ σε ως, Αθή να, 2002, σ. 20
[13] Η έλ λει ψη οργα νω μέ νων αρ χεί ων στη Σχο λή Αρ χι τε κτό νων Ε ΜΠ δυ σχε ραί νει πο λύ την έ ρευνα.
Ε λά χι στα εί ναι τα δη μο σιεύ μα τα που α σχο λού νται με το ι στο ρι κό της ί δρυσης και της λει τουρ γί ας
της τα πρώ τα χρό νια. Εν δει κτι κά α να φέ ρου με:
- Α δά μη-Καρ δα μί τση, Μά ρω, ό.π., σσ. 17-39
- Μπί ρης, Μά νος, «Το Σχο λεί ο των Τε χνών και η ί δρυ ση της Α νω τά της Σχο λής Αρχι τε κτό νων», ό.π.,
σσ. 49-102.
- Η Ε κατο ντα ε τη ρίς του Ε.Μ.Πο λυ τε χνεί ου, Τε­χνι­κά Χρο­νι­κά, 1 Ιου λί ου 1939.
- Ε θνι κό Με τσό βιο Πο λυ τε χνεί ο 1837-1997, Ε κατόν ε ξή ντα χρό νια, Εκ δ. Ε ΜΠ, Α θή να, 1997.
- Κωτσάκη, Αμαλία, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΝΙΚΟΛΟΥΔΗΣ 1874-1944. Αρχιτεκτονικά οράματα. Πολιτικές φιλοδοξίες,
Ποταμός, Αθήνα, 2007.
Ε Ν Ο Τ Η Τ Α Ι :
Α Π Ο Τ Η Ν Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Τ Ο Υ Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο Υ
69