14 - 17

GÜLDEMİR, Osman-SANDIKÇIOĞLU Tolunay-IŞIK, Nermin
Osmanlı Ramazan Mutfak Kültürü ve Günümüze Yansımaları
Müslüman milletlerden olan Türkler, İslamiyet’i ebedi güzel ve ilahi bir şekle sokmuşlar. Ramazan ayında mahya,
temizlik, tertip, düzen, bağlılık, ahlak güzelleştirmek, günah ve zararlı şeylerden çekinme, yerinde eğlenebilme, dinlenebilme,
cömertlik ve herkesi düşünmek terbiyesini bir araya getirerek, bir Ramazan medeniyeti meydana getirmiş ve bunu
günümüze kadar devam ettirmişlerdir.
On bir ayın sultanı olarak tanımlanan ve birçok âdeti bünyesinde barındıran Osmanlı’da Ramazan’ın mutfak
kültürü açısından ele alınması önemli görülerek, ikincil kaynaklardan değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada Ramazan
hazırlıkları, Ramazan’da birliktelikler, sahur yemekleri, iftar yemekleri, içecekler, Ramazan bayramı ve yemekleri,
sofra düzeni, âdetler, uygulamalar ve günümüze yansımaları açısından ele alınmıştır.
Mutfak kültürü açısından irdelendiğinde Osmanlı’da Ramazan ayında gerçekleştirilen temel uygulamaların halen
sürdürülmekte olduğu görülmektedir. Yani Ramazan’da; Osmanlı’da da günümüzde de pilav, erişte, hamur işi gibi tahıl
grubu ve baklava, sütlaç, güllaç gibi tatlılar; hoşaf, şerbet, ayran gibi sulu yiyeceklerin çok fazla tüketildiği söylenebilir.
Ramazanın mantığındaki paylaşma ve her durumda iyilik vazifesinin, Osmanlı’dan günümüze yavaş yavaş önemini
yitirmeye başladığı anlaşılmaktadır. Bunun yanı sıra, zamanında çok önemsenen ve coşkuyla beklenen uygulamaların,
yemeklerin; zamanla yitirilmesi de azımsanmayacak kadar çoktur.
Bu değişimlere; yönetim, yasal uygulamalar, eğitim, teknolojik gelişmeler, yaşam şartları, ekonomik imkânlar,
toplumsal ilişkiler, yetiştirilen tarım ürünleri, işlenen gıda maddeleri gibi etmenlerin neden olduğu düşünülmektedir.
The Reflections of Ottoman’s Ramadan Cuisine Culture to Our Present Days
The Turks, from Muslim nations, brought the Islamic Faith into eternal, excellent and celestial way. Bringing together
the good manners of mahya, cleanness, arrangement, order, loyalty making the morals beautiful, being get out of
sin and harmful things, being able to have a fun in place, being able to rest, generosity, and respecting to everybody, they
formed a Ramadan civilization and this lasted to our today.
It is aimed that to evaluate Ottoman Ramadan’s cuisine culture from secondary sources. In this study, Ramadan
preparations, the associations during Ramadan, feasting dishes, the iftar foods, drinks, Ramadan feast and dishes, table
arrangements, customs, practices, and reflections to our present days were discussed.
Ramadan in the Ottoman Empire, it is seen that the basic application is currently being examined in the context
of sustainable culinary culture. That, in Ramadan; Ottoman Empire period and also nowadays, rice, noodles, cereals and
pastries such as baklava, rice pudding, desserts such as güllaç; compote, sherbet, juicy foods such as ayran is/was consumed
much.
Ramadan’s tasks of share and, good in all cases is began to lose slowly from Ottoman Empire period to present.
Besides, so many highly appreciated and expected rituals with enthusiasm are lost.
It is thought that these changes caused by such as factors like the government, law enforcement, education,
technological development, living conditions, economic opportunities, social relations, grown agricultural products, and
processed foodstuffs.
|117