14 - 17

TOPAKTAŞ, Hacer
Rus Çarı’na Livadya’da Hoş-Âmedî: Turhan Paşa’nin II. Nikolay Nezdinde Fevkalade Elçiliği
(1898)
1774’te Osmanlı Devleti’nin hâkimiyetinden çıkarak 1783’te Rusya tarafından ilhak olunan Kırım, XIX. yüzyılda
Rusya için birçok açıdan önemli bir bölge olmuştur. XIX. yüzyılın ikinci yarısında Rus Çarları kimi zaman Kırım coğrafyasında
bulunan Yalta yakınlarındaki Livadya’ya gelerek buradaki sayfiye sarayında vakit geçirmiş, diğer taraftan Avrupa
siyasetine daha yakından temasa imkân bulmuşlardır. Buna mukabil Osmanlı Devleti de Rus Çarları’nın Livadya’ya gelişleri
vesilesiyle Livadya’ya fevkalade diplomatik heyetler göndererek Osmanlı topraklarına oldukça yaklaşan Rus Çarlarına
dostluk gösterisinde bulunmuşlardır. Görünürde amaç Çarlara nezaketen “hoş geldiniz” demek olsa da böylece hem Rusya
ile ilişkilerin geliştirilmesi, hem de Avrupa siyasetiyle ilgili olarak Rusya ile fikir teatisinde bulunulması hedeflenmiştir.
Bu gibi Osmanlı diplomatik heyetlerinin pek çok defa Livadya’ya gittiği bilinmektedir. Turhan Paşa’nın 1898
tarihinde yine böyle bir amaçla diplomatik bir heyet eşliğinde Livadya’ya Çar II. Nikolay’a (1894-1917) gönderilmesi ve bu
çerçevede Turhan Paşa’nın Livadya’da yürüttüğü diplomatik misyonu bu bildiri vesileyle ortaya konulmak istenmektedir.
Arşiv kaynaklarının, Turhan Paşa’nın ve maiyetinin Livadya raporlarının/sefaretnamesinin doğrudan destekleyeceği bildirinin
söz konusu dönemin çeşitli uluslararası mevzularına ve son dönem Osmanlı diplomasisinin farklı bir boyutuna işaret
etmesi hedeftir.
Warm Welcome to the Russian Tsar in Livadia: The Extraordinary Legation of Turhan Pasha to
Tsar Nicolas II
Crimea that in 1774 went out of the Ottoman sovereignty and was annexed by Russia in 1783, throughout the nineteenth
century was in many ways an important region for Russia. In the second half of the nineteenth century Russian Tsars
would go to the summer palace in Livadia located in the vicinity of Yalta and it was also a good location to be in closer touch
with European politics. On the other hand, the Ottoman Empire would use the presence of the Russian Tsars in Livadia and
would send there their extraordinary diplomatic legations in order to stay in friendly relations with the ever getting closer
Russian Empire. Even if it seemed that the only reason for these legations was to say “welcome” to the Tsars, in reality it
aimed at keeping the relations with Russia on friendly level and to exchange ideas on the European politics.
We know that many similar Ottoman diplomatic missions set out to Livadia. The aim of this paper is to show that
one of such diplomatic missions was that of Turhan Pasha to Tsar Nicolas II (1894-1917) in 1898. The topic of this paper is
to present various international politics issues of the period and different dimensions of the Late Ottoman diplomacy by
supporting it with the archival material such as travel reports of Turhan Pasha and his company from Livadia.
|245