14 - 17

KESER, Ulvi
Birinci Dünya Savaşı Sürecinde Akdeniz’de İstihbarat Faaliyetleri ve Osmanlı Mevcudiyeti
Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasının hemen ardından Fransa’nın İskenderun’a bir çıkarma harekâtı başlatacağı
konusunda alınan duyumların ardından Osmanlı Genelkurmay Başkanlığı tarafından Akdeniz’e yönelik keşif ve istihbarat
faaliyetleri başlatılır. Özellikle Doğu Akdeniz eksenli olarak yürütülen keşif ve istihbarat faaliyetlerinde deniz ve hava gücünden
en üst düzeyde istifade edilir. Esasında Ortadoğu coğrafyasında Kuzey Afrika bölgesiyle Filistin’den Arap coğrafyasına
uzanan çok geniş bir alanda İngiltere tarafından yürütülen Osmanlı karşıtı istihbarat, casusluk ve intelijans girişimleri
Fransa ve İtalya’nın da desteğiyle muazzam bir casusluk ağına dönüşür. Adı geçen ülkelerin sadece Kıbrıs adasında 40’ı
aşkın istihbarat istasyonu tesis etmesi Akdeniz’de yaşanılan istihbarat ve casusluk savaşlarının ciddiyetini de ortaya koyar.
Bu arada İngiltere’nin Çanakkale’de esir aldığı Türk savaş askerlerini tuttuğu Kıbrıs’ta açtığı esir kampına getirmesi, Fransa’nın
da 30 Ekim 1918 sonrasında Çukurova bölgesini işgal edecek olan silahlı gücün temelini teşkil eden Ermeni Doğu
Lejyonu’nu hemen esir kampına yakın bir bölgede açması da Akdeniz’de istihbarat savaşlarını en üst düzeye çıkartır. Bu
çalışma kapsamında özellikle savaş sürecinde Akdeniz merkezli olarak yaşanılan istihbarat faaliyetleri, istihbarata karşı
koyma girişimleri, ülkelerin uyguladıkları çeşitli sistemler mercek altına alınacaktır. Çalışmanın tamamlanması aşamasında
yurtiçi ve yurtdışı çeşitli arşivlerden ve bazı özel arşivlerden istifade edilecektir.
Intelligence Activities and Ottoman Presence in the Mediterranean During WWI
As soon as the WWI broke out, then some intelligence reports taken by Ottoman offices showed that France
would have a landing operation in Iskenderun, and Ottoman intelligence and reconnaissance activities also started especially
in the Eastern Mediterranean with all the possibilities, making mostly use of the air and naval systems. During the
WWI, England has a large system of intelligence, espionage, and counter intelligence against Ottoman Empire ranging
from the Northern Africa up to Palestine, and Arabic geography in addition to French and Italian intelligence and espionage
systems and the cooperation. The fact that the above-mentioned countries have established more than 40 intelligence
stations in Cyprus shows the strategic importance, struggle and the seriousness in the area as well as the presence of
Turkish POW camp, and Legion d’Orient camp in Cyprus. This scientific study will make mostly use of the national and
international archives to prepare the presentation
|161