14 - 17

İZGİ, Mahmut C.
Hindistanlı Bir Osmanlı Muhibbi: Mevlânâ Abdülbâri
Mevlânâ Abdülbâri, Güney Asya tarihinde hatırı sayılır bir geçmişe sahip olan Ensari ailesinin on dokuzuncu
yüzyılın son çeyreğinde ve bilhassa yirminci yüzyılın başlarındaki önemli temsilcilerinden birisidir. Abdülbâri, İngiliz sömürge
yönetiminin Hindistan’da şiddetli bir biçimde hissedildiği günlerde, sahip olduğu siyasî ve entelektüel konumun
kendisine sağladığı imkânlarla sadece altı kıtada mücadele etmemiştir. O ve arkadaşları, bilhassa 1860’lardan sonra hilafet
merkezi olan İstanbul’un içinde bulunduğu zor durum nedeniyle Hindistan dâhilinde ve hâricinde kayda değer siyasi
faaliyetler yürütmüşlerdir. Hilafet yanlısı olarak ortaya çıkan Abdülbâri ve arkadaşları; alt kıtada İngilizlere karşı halkı
bilinçlendirmeye, İngilizlerin Osmanlı Devleti’ne karşı tutumlarını müspet manada etkilemeye, yardım cemiyetleri tesis
ederek Anadolu coğrafyasına maddi destek vermeye ve propaganda araçları kullanarak İstanbul’un yaşadığı her sıkıntının
sonrasında teyakkuz halinde olduklarını göstermeye çalışmışlardır. Bu bağlamda, bu tebliğ; mücadelesi, kimliği, birikimi ve
geçmişi ile alt kıtada gerek toplum nezdinde gerekse siyasî konumu ile dikkate değer bir ağırlığa sahip olan Abdülbâri’nin
kariyerini ve sığınılacak son liman olarak gördükleri Osmanlı İmparatorluğu için verdikleri mücadeleyi değerlendirmeye
çalışacaktır.
An Ottoman Sympathizer in India: Mawlana ‘Abd al-Bari
The Ansari family is a remarkable body of people in the history of South Asia. Mewlânâ ‘Abd al-Bari is one of the
most important members of this family in the last quarter of nineteenth century and especially twentieth century. During
the difficult days in India owing to the British colonial rule, he and his followers not only made serious effort in the subcontinent
by means of his political and intellectual position. Especially after 1860s, ‘Abd al-Bari and his friends played important
political role not only in India, but also out of the borders of their country to save the khlifat center, Istanbul. They were
the most remarkable supporters of the pan-Islamist policy and for this reason, Mawlana and his supporters fought against
the British colonial rule and tried to raise awareness of the public against them. Furthermore, they made serious efforts to
change the British foreign policy against the Ottoman Empire and they provided financial support for Anatolia. In this
sense, this study firstly tries to evaluate ‘Abd al-Bari’s family, education and struggle, in addition to his political fight for the
Ottoman Empire.
|147