14 - 17

HAYKIRAN, Aysun Sarıbey
Osmanlı Ekonomisinde Ormancılığın Yeri: XIX. Yüzyılda Aydın Vilayeti’nde Ormanlar ve
Ormancılık Faaliyetleri
En önemli doğal kaynaklarımızdan biri olan ormanların başlıca öğesi ağaç olmakla birlikte içerisinde birçok
canlı varlığa da ev sahipliği yaparak önemli bir ekosistem oluşturmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’nun orman ile ilgisi
XIX. yüzyıla kadar sarayın, tophanenin ve ordunun gereksinimlerini gidermeye yönelik olduğundan İstanbul ve çevresi ile
sınırlı kalmıştır. Tanzimat’ın ilanına kadar Osmanlı İmparatorluğu’nda köklü ve kapsamlı bir orman ve ormancılık politikasından
bahsetmek imkânsız gibi görünmektedir. Ancak 1870 tarihli Orman Nizamnamesi’nin ilanından sonra daha bilinçli
bir şekilde idare edilen ormanlar Osmanlı ekonomisine önemli katkılar sağlamıştır.
Bu çalışmada XIX. yüzyılda Aydın Vilayeti olarak adlandırılan Aydın, İzmir, Muğla, Manisa ve Denizli sancaklarındaki
ormanların niteliği ve faydalanma şekilleri üzerinde durularak İmparatorluğun ormancılık politikası Aydın Vilayeti
örneğinde incelenecektir. Aydın Vilayeti’ndeki orman varlığı saptanarak, orman ürünleri ve bu ürünlerden elde edilen
gelirlerin Aydın Vilayeti’ne katkıları değerlendirilerek, tüm bunların Osmanlı ekonomisine kazandırdıkları üzerinde durulacaktır.
Çalışmanın kaynaklarını Başbakanlık Osmanlı Arşiv Belgeleri, Orman İstatistikleri, Aydın Vilayet Salnameleri,
Hizmet ve Ahenk gazeteleri ile konuyla ilgili ikinci el kaynaklar oluşturacaktır.
The Place of Forestry in Ottoman Economy: Forests and Forestry Activities in the Vilayet of
Aydın in the XIX th Century
Being one of the most important natural resources, the forests whose main component is tree, bring about a
considerable ecosystem with many creatures live in. The interest of the Ottoman Empire in forest till XIX th century was
limited in Istanbul and environs to meet the needs of the palace, artillery and army. It is not likely to cite an essential and
comprehensive forest and forestry policy in the Ottoman Empire until the Tanzimat Era. Nevertheless, after the declaration
of the Forestry Regulation dated 1870, being managed much better forests significantly began to contribute to the Ottoman
economy thanks to this regular policy.
This study focuses on the nature and manner of utilization of the forests, and also emphasizes on the forestry
policy of the Empire in the case of the Vilayet of Aydin that consisted of Aydin, Izmir, Muğla, Manisa and Denizli sanjaks in
XIX th century. Moreover, quality of forest in the Vilayet of Aydin is tried to fix; the importances of forest products and their
revenues in the Vilayet of Aydin are evaluated; and the contribution of all to the Ottoman economy are indicated.
The sources of the study are the State Archives of the Prime Ministry Fonds of Ottoman Periods, Forest Statistics,
The Year Books of the Vilayet of Aydin, Hizmet and Ahenk newspapers, and second-hand sources.
|133