14 - 17

MUSTAFA, Süheyla Nil
Modern Polis Memurunun İnşası: Karakolda Disiplin ve Eğitim
Bu bildiride Boğaziçi Üniversitesi, Atatürk İlke ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü’nde halen sürdürmekte olduğum ‘Modern
Osmanlı Polisinin Oluşumu’ başlıklı doktora tez çalışmamın bir bölümü sunulacaktır. Bildiri kapsamında, polis memurlarının
karakollarda istihdam edildikleri süre boyunca çeşitli gözetim ve disiplin tekniklerinin kullanılması yoluyla modern polis profesyonellerine
dönüştürülmeleri süreci irdelenecektir.
Fransız düşünür Foucault’nun özne kurulumu ve modern iktidar kavramsallaştırmalarından yola çıkarak bu tezde ve
bildiride son dönem Osmanlı polis kurumu, polis memurlarının zihniyet ve davranışlarını şekillendiren modern bir iktidar aygıtı
olarak ele alınmaktadır. Bu bağlamda modern bir iktidar aygıtı olarak polis kurumu kurum içi eğitim ve disiplin faaliyetleri
yoluyla polis memurlarının çeşitli beceri, bilgi birikimi, tavır ve niteliklere sahip birer özne olarak kurulmasını sağlamaktadır.
Bildiride polis memurlarının karakollardaki yaşamları ve görevleri sırasında maruz kaldıkları gözetim ve disiplin
mekanizmalarının işleyişi ele alınarak bunların zihniyet ve davranışlarının belirli normlar bağlamında ne şekilde düzeltildiği
ve normalleştirildiği tartışılacaktır.
Bu çalışmada Başbakanlık Osmanlı Arşivleri’nden elde edilmiş belgelerden, Osmanlı polis kurumu tarafından hizmet
içi eğitim için 1911-1918 yılları arasında yayınlanmış olan Polis Mecmuası ve Polis gazetelerinden ve polis okulu ders
kitaplarından yararlanılmıştır.
Osmanlı polisi konusunda şimdiye kadar yapılmış olan çalışmalar çoğunlukla polisin kurumsal tarihini yani idari
yapıdaki dönüşümü polis nizamnameleri ve kurumsal yapılanmayı irdeleyerek ele almaktadır. Böylelikle de polis kurumunun
temel aktörleri olan polisleri, onların zihniyet ve davranış biçimlerini yani öznelliklerini değerlendirmeden kurum yapısını
tartışmaktadır. Bu çalışma ise modern Osmanlı polis kurumunu, bu kurumun baş aktörleri olan polis memurlarını merkeze
alarak değerlendirmekte ve böylece polis literatüründe kenarda bırakılmış olan polis memurlarının sosyal tarihine ışık tutmayı
hedeflemektedir.
192|
Making of the Modern Policeman: Discipline and Training in the Police Station
This paper is a part of my PhD thesis which is still studied in the Ataturk Institute for Modern Turkish History,
Boğaziçi University and titled as ‘Making of the Modern Ottoman Policemen.’ In the paper the process of transformation of the
police officers from average citizens into police professionals by the appropriation of various techniques of surveillance and
discipline as they were employed in the police stations will be discussed.
Following the French philosopher, Foucault’s theory on subject formation and modern power, in the paper the late
modern Ottoman police force is conceptualized as a modern institution of power which shapes the mentalities and behaviors
of its policemen. In this respect, the Ottoman police organization as a modern institution of power is able to construct the policemen
as subjects bestowed with certain capabilities, expertise, attitudes and qualities as an effect of the implementation of
various in-house training and disciplinary practices.
The paper illustrates how the modes of thinking and behavior of the policemen were corrected and normalized with
respect to certain norms by providing analyses of the functioning of the surveillance and disciplinary mechanisms imposed on
the policemen throughout their daily lives and duties in the police stations.
The paper is based on a number of primary data gathered from the Ottoman archives of the Prime Ministry and the
printed materials such as Ottoman police journals, Polis and Polis Mecmuası which were published between 1911 and 1918 by
the police organization for in-house education and also the training books of the police schools.
The literature on the Ottoman police predominantly offers an institutional history of the police force and provides
an examination of the administrative-legal development of the institution through the analyses of the laws and regulations.
However these studies provide an understanding of the police institution without taking into account the significant actors of
this institution or the policemen, their mentalities and modes of behavior that is to say the subjectivities of the police officers.
This thesis aims at providing an exploration of the modern Ottoman police institution by bringing its main actors, the policemen
to the focus and also tries to illuminate the social history of the Ottoman policemen which has been left in the margins of
the police literature.