14 - 17

YENER, Emir
Demiryolculuk mu Donanma Mı? Son Dönem Osmanlı Tarihinde Osmanlı Deniz Stratejisi
1877-78 Osmanlı-Rus savaşında donanma harekâtının fiyaskoyla sonuçlanması, Osmanlı stratejik düşüncesinde
yeni bir dönemin başlangıcını oluşturur. Rusların yeni icat edilmiş deniz mayınları ve torpidoları etkili şekilde kullanarak
büyük masraflarla kurulmuş Osmanlı zırhlı filosunu felce uğratmaları; Sultan Abdülaziz döneminde ıslahına birinci öncelik
verilen donanmanın gözden düşmesiyle sonuçlanmıştır. Savaştan alınan dersler, Sultan Abdülhamid’in deniz işlerindeki
baş danışmanı Woods Paşa’nın torpido taraftarı olması ve devlet hazinesinin iflas durumu gibi başlıca sebeplerin etkisiyle
1878’den sonra öncelik bir defa daha kara ordusuna ve özellikle de çabuk seferberliğin anahtarı demiryollarına verilir. Bu
zihniyet kırılması neticesi Osmanlı kurmay zabitanı arasında Birinci Dünya Savaşı’nın patlamasına dek sürecek bir yarılma
ve polemik başlamıştır: Donanma mı? Şimendifer mi? Bu sunumda, mevzubahis ikiliğin gelişim süreci irdelenecek, Osmanlı
deniz kuvvetleri üzerindeki maddi ve insani etkileri belirtilmeye çalışılacak ve bu etkilerin Trablusgarp ile Balkan
harplerinin gidişatı üzerindeki tayin edici sonuçları gündeme getirilecektir.
272|
Navy or the Railroad? The Naval Power in the Ottoman Strategical Thinking 1878-1913
When the Ottoman naval operations in the Russo-Turkish War of 1877-78 resulted with a full blown fiasco, a new
chapter was opened in the history of the Ottoman strategic thought. The Ottoman high seas fleet, modernized at such huge
expense during the reign of Sultan Abdülaziz, was totally paralyzed by the small Russian Black Sea Fleet which employed
state of the art underwater warfare with mines, torpedoes and bold tactics. The lessons from the war, the bankrupt state
of the Ottoman treasury and the fact that Sultan Abdulhamid II’s chief advisor of naval affairs Henry Felix Woods Pasha
was a proponent of torpedo warfare, all did result with the shifting of the military priority once more to the land forces, and
especially to the railroad building as key to rapid mobilization. This dramatic mental change precipitated a sharp division
among the Ottoman staff officers and a polemic arose, which endured almost until the First World War: Navy or the Railroad?
This presentation aims to highlight the course of that dualism, its material and human effects upon the Ottoman
naval forces and the decisive results of these effects upon the Turco-Italian and Balkan Wars of 1911-13 periods.