14 - 17

CİHAN, Ravza
XVIII. Yüzyıl Osmanlı İktisâdî Düzeninde Vergiler (Fetâvâ-yı Abdürrahim Örneği)
Osmanlı devlet hazinesinin temel gelir kaynaklarını teşkîl eden ve “kamusal mâlî yükümlülükler” terkîbi ile ifade
edilen ekonomik değerler; vergi, harç ve resm olarak üç ana başlık altında toplanabilir.
Vergi, devletin kamu harcamaları için vatandaşlarından karşılıksız ve cebren alınır olması sebebiyle harç ve
resimden ayrılmaktadır. Zira gerek harç gerekse de resm, verginin aksine, belirli bir kamu hizmetinin karşılığı olarak talep
edilmektedir.
Osmanlı tatbîkâtında vergi, resm ya da harc mefhûmlarını kapsayacak şekilde kullanılan diğer kavramlar tekâlîf,
avârız, nâibe vb.dir.
Tebliğimizde Fetâvâ-yı Abdürrahim’de zikredilen vergi çeşitlerini miktarları, ödeme şekilleri, ödeme zamanları,
mükellefiyet şartları vb. noktalar açısından teker teker ele alıp inceleyeceğiz.
The Taxes in Ottoman Economic System in 18 th Century (Example of Fatava Abdurrahim)
Economic values that serve as main sources of income of the Ottoman state treasury and were expressed as
“public financial obligations” can be grouped under three main headings: tax, al-kharj (land tax) and al-rasm (service tax).
The tax diverges from al-kharj and al-rasm because it used to be collected from citizens by government complimentarily
and by force, for public expenditures. This is because both al-kharj and al-rasm, unlike tax, are required in
exchange for a certain public service.
In the Ottoman practice, other concepts that express the tax, al-kharj and al-rasm are al-takalif, al-avaridh, al-naibah
etc.
In my presentation, I will discuss and analyze each type of tax that was mentioned in Fatawa Abdalrahim, in
terms of its amounts, methods and times of payment, conditions of obligation etc.
|61