19.05.2013 Views

Diccionario de dudas de la lengua española - Intranet CATIE

Diccionario de dudas de la lengua española - Intranet CATIE

Diccionario de dudas de la lengua española - Intranet CATIE

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

320 olvidar<br />

CONJUGACIÓN DEL VERBO «OÍR»<br />

(tiempos simples)<br />

INDICATIVO<br />

Pres. oigo, oyes, oye, oímos, oís, oyen.<br />

Pret. impf. oía, oías, oía, oíamos, oíais, oían.<br />

Pret. in<strong>de</strong>f. oí, oíste, oyó, oímos, oísteis, oyeron.<br />

Fut. impf. oiré, oirás, oirá, oiremos, oiréis, oirán.<br />

Pot. simple oiría, oirías, oiría, oiríamos, oiríais, oirían.<br />

SUBJUNTIVO<br />

Pres. oiga, oigas, oiga, oigamos, oigáis, oigan.<br />

Pret. impf. oyera u oyese, oyeras u -ses, oyera u -se, oyéramos u -sernos, oyerais u -seis,<br />

oyeran u -sen.<br />

Fut. impf. oyere, oyeres, oyere, oyéremos, oyereis, oyesen.<br />

oye, oiga, oíd, oigan.<br />

Inf. oír.<br />

4. Por énfasis, es frecuente el <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zamiento<br />

<strong>de</strong>l acento a <strong>la</strong> primera sí<strong>la</strong>ba, oja<strong>la</strong><br />

(forma que pocas veces aparece escrita y que<br />

no figura en los diccionarios). En algunos<br />

países <strong>de</strong> América el <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zamiento también<br />

se da en <strong>la</strong> segunda sí<strong>la</strong>ba: oja<strong>la</strong>, /oja<strong>la</strong>/.<br />

-ojo. Sufijo <strong>de</strong>spectivo, hoy sin vitalidad,<br />

<strong>de</strong> sustantivos y adjetivos: ramojo.<br />

-oí. 1. Sufijo <strong>de</strong> sustantivos que en química<br />

significa 'alcohol': fenol.<br />

2. Sufijo <strong>de</strong> sustantivos (con terminación<br />

femenina -a) <strong>de</strong> significación originariamente<br />

diminutiva: ban<strong>de</strong>ro<strong>la</strong>, arterio<strong>la</strong>,<br />

farol Hoy carece <strong>de</strong> vitalidad.<br />

-olento —» -ENTO.<br />

oleoducto. 'Tubería <strong>de</strong>stinada a conducir<br />

el petróleo a <strong>la</strong>rga distancia'. No es necesario<br />

el empleo <strong>de</strong>l nombre inglés pipeline.<br />

oler. 1. Verbo irregu<strong>la</strong>r. (Véase cuadro.)<br />

2. Construcción: oler A rosas.<br />

olimpiada. 1. El uso habitual <strong>de</strong> este<br />

nombre, sin per<strong>de</strong>r su forma singu<strong>la</strong>r, es<br />

como sinónimo <strong>de</strong> juegos olímpicos, es <strong>de</strong>cir:<br />

'competición internacional <strong>de</strong> varios <strong>de</strong>-<br />

IMPERATIVO<br />

FORMAS NO PERSONALES<br />

Gen oyendo. Part. oído.<br />

portes que se celebra cada cuatro años en una<br />

ciudad distinta': La Olimpiada (o los Juegos<br />

Olímpicos) <strong>de</strong> Barcelona 92. El plural juegos<br />

olímpicos ha dado lugar a que con frecuencia,<br />

por atracción, se diga impropiamente,<br />

también en plural, olimpiadas, refiriéndose a<br />

una so<strong>la</strong> <strong>de</strong> esas competiciones internacionales:<br />

Las Olimpiadas <strong>de</strong> Barcelona 92. La<br />

forma olimpiadas solo es a<strong>de</strong>cuada para referirse<br />

a varias competiciones: Las Olimpiadas<br />

<strong>de</strong> Londres (1948) y Helsinki (1952).<br />

2. Son igualmente válidas <strong>la</strong>s formas<br />

olimpiada, /-iáda/, y olimpíada /-íada/, si<br />

bien <strong>la</strong> Aca<strong>de</strong>mia da preferencia a <strong>la</strong> primera.<br />

ológrafo —» HOLÓGRAFO.<br />

olor. Construcción: olor A comida; olor A<br />

quemado. Aunque menos frecuente, también<br />

existe <strong>la</strong> construcción con <strong>de</strong>: «Callejones<br />

más estrechos a los que llega un olor DE fritanga,<br />

DE churro, DE porras calientes» (Martín-Santos,<br />

Tiempo, 93). Hay una fórmu<strong>la</strong><br />

fija en que es obligado el empleo <strong>de</strong> <strong>la</strong> preposición<br />

<strong>de</strong>: Murió en olor DE santidad (también<br />

en <strong>la</strong> creada analógicamente Fue recibido<br />

en olor DE multitud, o DE multitu<strong>de</strong>s).<br />

olvidar. 1. Construcción: olvidé el para-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!