Untitled - Stichting Papua Erfgoed

114
such an ornamental staff near the house of the expedition, but this did not
happen, none being left. This action, however, clearly shows again a strong
resemblance to certain feasts of Tumleo (bij Aitape. G.), where (Erdweg, 1902,
p. 296) the women and children are also locked up inside the houses. In May
or June, at the beginning of the east monsoon, when the temple has to be
renewed, the women and children must even leave the village, as soon as the
music is heard, and proceed to the forest, evidently also because they are not
allowed to see the actions of the men. Whether on the 15th of June 1903,
repairs had also been done to the temple of Tobadi, I am unable to say, but a
new young man-house, at the north end of the village of Ingrås, was
inaugurated about this time. During the afternoon there was much blowing of
the flutes and when the members of the expedition went to pay a visit, it struck
me that, on this occasion, the conversation took place in a specially subdued
voice. Dancing again took place, that is to say, they walked stamping round the
centre pole; after this, amidst great silence, the floor was struck heavily with
the above described piece of wood (de tór. G.) then several times all stamped
on the floor in a very quick tempo, each time ending with two heavy stamps
and then the feast was over. They declared they had eaten nothing all the day
and before doing so must first go to sleep."
Elders vult hij het bovenstaande nog aan met de mededeling dat op 8 Juli
d.a.v. een geschoten zwijn in de tempel van Tabati en op het platform daarvan
feestelijk werd verdeeld. Maar dit feest „ was in no way connected
with boar hunting, but, according to the people, it was now the time for the
feast, for this dance. It meant a New Year's feast and I got the impression that
since the 15th of June, when the ornamental staves had been placed, a period
of festivities had begun, probably on account of the beginning of the east
monsoon."
Over ditzelfde feest, m do geheten, schrijft ook Van Hasselt — doch zeer
beknopt — nadat hij op 19 Augustus 1913 een deel ervan te Tabati had meegemaakt
1 ). Ook hij noemt het een Nieuwjaarsfeest, blijkbaar in de regel na de
oostmusson gevierd vóór de stormen en hoge zeeën beginnen. Er komen dan
vrienden en familie van elders dansen en zingen (bijv. uit Skou), die dan als
tractatie klappers en knollen ontvangen.
Verder kan ik nog het volgende mededelen. Het begin van het feest hing
samen met het boven de oostelijke horizon verschijnen van het sterrenbeeld de
Pleiaden, usif ru (J.) of dabe perf ru (K.) of fum-furu-jama (N.)
(f ru = veel, een hoop; dabe = ster; usi = schelp ?), Tegen de tijd dat dit
moest geschieden, omstreeks Juni bij het aanbreken van de oostmusson, verzamelde
zich jong en oud — voorzien van fakkels — en wachtte op het moment
dat de sterren zichtbaar zouden worden. Was dit het geval dan volgde een
algemeen „a-a-a-a-a "-geroep en werden de fakkels weggeworpen. Een ieder
uitte dan zijn wensen; men vroeg om veel kinderen, grote opbrengsten van
tuinen en vruchtbomen, veel vis (alle vissoorten, vruchten, enz, werden daartoe
bij name opgesomd). Inderdaad was het dan ook de tijd van de vruchtzetting;
usif ru doodt de bloemen", zei men te Indjeros. Na dit ritueel werden op
allerlei plaatsen (kapen, in hoge bomen, e.d.) — in de binnenbaai zowel als in
de buitenbaai en ook in de Skou-dorpen en in het Sentani-gebied — stokken,
1 ) 33; p. 19. Het was blijkbaar bij zulk een feest dat te Kaju Indjau in 1927 de „Séu"beweging
ontstond (vide hoofdstuk VI, F.).