Untitled - Stichting Papua Erfgoed

268
19- Het verhaal van Charemuai.
Vroeger, ten tijde dat Nachaiba, Teis rau en Teigas rau nog één dorp vormden,
leefde aldaar een man die Charemuai heette. Wanneer de mannen op de
varkensjacht gingen, was het meestal alleen Charemuai die iets ving. Daarom
werd hij zeer geprezen door de vrouwen, hetgeen de andere mannen nogal
jaloers maakte. Zij besloten toen de gelukkige jager te doden. Op de berg, daar
waar de beek was waarin men altijd ging baden, maakten zij een brug van
zwakke sago-palmbladnerven over de beek. Hun list gelukte: toen Charemuai
over de brug liep brak deze en viel de man in de beek die hem meesleurde
naar zee.
Zo dreef Charemuai in zee, naar het oosten, tot hij bij een strandje aanspoelde,
op de plaats waar altijd de Avondster, Fonkarimare, opkomt. Terwijl
hij daar zat zag Charemuai een prauw aankomen; op het vloertje midden op de
prauw zat de Avondster en waren allerlei wezens aan het dansen. Beleefd vroeg
Charemuai of hij mee mocht varen, doch de ster antwoordde: „blijf nog wat
wachten, aanstonds komt er een prauw met de Maan, Sedjára, er in; vraag het
die maar". Zo gebeurde het werkelijk, maar ook de Maan zei, op Charemuai's
verzoek om mee te mogen, dat hij beter wachten kon op de volgende prauw, die
van de Morgenster, Dabe-daró. Deze derde prauw kwam tegen de morgenschemering,
maar de Morgenster ried hem aan, nog even te wachten op de
prauw van de Zon, Amáná, die spoedig komen zou.
Werkelijk gaf Amáná toestemming aan Charemuai om mee te reizen, en deze
klom toen bij de Zon in de prauw. Samen voeren zij de hemel in, vanwaar de
Zon de dorpen op aarde aanwees. Zo duidde hij de dorpen aan van het hoofd
Jebei, wiens werk het was, feesten te organiseren en tovenarij te beoefenen, en
de dorpen van Jowari, die speciaal het oorlogvoeren en de daarbij behorende
tovenarij tot zijn werk rekende, en de dorpen van T rong, die niet aan oorlog of
tovenarij deed, maar vredestichter was. Daarna liet de Zon Charemuai langs
een rotan afdalen op de berghelling Mandowa-mòcho, dichtbij zijn geboortedorp.
Dit geschiedde midden op de dag.
Van de Zon had Charemuai allerlei goederen gekregen, zoals pisang, ubi,
een stuk sagomerg, een stuk varkensvlees en ook een zwaard, Iri genaamd. Met
dit zwaard sloeg Charemuai, toen hij weer op de aarde stond, een stuk af van
de rotan waarlangs hij was neergedaald. Het gevolg was dat voortaan de Zon,
die eerst brandend heet over de aarde was gegaan, zodat er weinig in leven
bleef, op groter afstand de aarde passeerde en het dus koeler werd.
Nu wandelde Charemuai naar zijn dorp, Jarkwaitò, waar hij vol vreugde werd
ontvangen en een feest zou worden gevierd. Toen Charemuai zijn, van de Zon
ontvangen, goederen binnenshuis had gebracht vermeerderden deze zich in
grote mate, zo maar van zelf. Al dat voedsel werd toen gebruikt om een feestmaal
aan te richten. En tijdens dit maal vertelde Charemuai uitvoerig wat hem
overkomen was, hoewel de Zon hem dit uitdrukkelijk verboden had!
Kort nadien beval Charemuai zijn dorpsgenoten, tuinen te maken, opdat het
ontvangen voedsel daar geplant zou kunnen worden. In één dag tijds waren de
tuinen reeds klaar. Charemuai zelf ging er met zijn hond heen om te helpen het
onkruid te verbranden. Doch zie, het vuur omringde Charemuai, zodat deze
stikte en verbrandde: dat was de straf van de zon. De hond wist te ontsnappen
en kwam jankend bij Charemuai's zuster, Tai, binnenlopen. Deze vroeg de
hond wat er aan de hand was en waar zijn baas gebleven was. De hond wees