Untitled - Stichting Papua Erfgoed

52
fenja(cho)
abatant, áchotant (Indj.),
émitant (K. Batu)
uwa, bwawa
suwach(o), tuwacho, jèsuwè
(K.), tawè (N.)
inach (J.), tjenacho (K.),
mèsauw
inachmoin, tjenachemonje
mòs (J.), mòchò (K.), mòtò
(N.)
nuwéja (K.), njanawé ? (N.)
nuwéjatant
nèntant ?
— :
— :
— :
-- :
-- :
-- :
— :
— :
— :
— :
vader's zusters' kinderen, moeder's
broers' kinderen.
vader's zusters' echtgenoten.
moeder's broers.
echtgenoot, echtgenote, broers' echtgenoten
(meestal met voorvoeging
„acha" of „sesèch-"), vader's broers'
zoons' echtgenoten (idem).
vrouw's vader, man's vader, vrouw's
ooms, man's ooms, dochters' echtgenoten.
vrouw's moeder, man's moeder,
vrouw's tantes, man's tantes, zoons
echtgenoten.
vrouw's broers en zusters, zusters'
echtgenoten ?
man's zusters ( en omgekeerd).
man's zusters' echtgenoten.
grootvader's oudere broers.
N.B. moin of monje == vrouw, vrouwelijk; tant = man, mannelijk.
Uit deze terminologie blijkt duidelijk de splitsing in „ouder" en „jonger"
in de generatie van ego en van ego's ouders. De generaties daarboven en daaronder
worden geclassificeerd met telkens één term, die wederkerig is. Opmerkelijk
is verder, dat moeder's zusters en hun echtgenoten ook „moeder"
respectievelijk „vader" worden genoemd. Voor moeder's broers bestaat een aparte
aanspreekterm; zij zijn personen van gewicht en spelen een voorname rol bij
trouwen van zuster's dochter, bij de geboorte van zuster's kinderen, bij het
beschermen van zuster's zoons in de oorlog (vroeger), bij de tempel-initiatie
van zuster's zoons (vroeger), bij overlijden van zuster's kinderen, enz. Men
verzekerde mij dat de aanhankelijkheid tussen jongen en uwa dikwijls groter
was dan tussen de jongen en zijn eigen vader. 1 ) De cross-cousins, vader's
zusters' kinderen en moeder's broers' kinderen, dragen de term ƒenja(cho);
huwelijk met hen was (is ?) verboden; althans voor de oudste zoon. De nomenclatuur
wijst m.i. wel op een vroegere broers — zusters — ruil die, naar men
zeide, nu zelden wordt toegepast. Men denke aan de gelijksoortige benamingen
van vader's zusters en moeder's broers' vrouwen en ook van vader's broers'
vrouwen en moeder's zusters, wat in overeenstemming is met het feit dat vader's
zusters' kinderen dezelfde benaming dragen als moeder's broers' kinderen en
vader's oudere broers' kinderen dezelfde als moeder's oudere zusters' kinderen.
Voor de kinderen van vader's jongere broers en van moeder's jongere zusters,
parallel-cousins dus, zijn de namen sesècb en seròch in gebruik.
Ter wille van de overzichtelijkheid volgen nog enige genealogieën met de
zojuist vermelde aanspreektermen.
l ) Opmerkelijk is, dat in de Sobei-groep (Sarmi) moeder's broer door zuster's kind
„wawa" wordt genoemd, die omgekeerd de aanspreekterm ,,natu" (== kind) gebruikt.