Untitled - Stichting Papua Erfgoed

248
kinderen, waarom Skou hem dan ook de tweede vrouw gaf zonder bruidsprijs te
eisen En deze, Njai dus, werd inderdaad zwanger. Daar nu voor Changgoi wel
een bruidsprijs was betaald en zij de eerste en hogere vrouw was, werd de toe
stand pijnlijk Men besloot in te grijpen er werd medicijn gemaakt waarop
geblazen werd onder het uitspreken van z g. naib-formules, slechts enkelen
bekend. Met deze medicijn nu werd de zwangerschap van Njai geremd terwijl
daarentegen Changgoi zwanger werd gemaakt.
Toen bleek dat Changgoi zwanger was, werd de bezwering over Njai opgeheven,
die een zoon baarde, Iréuw genoemd. Na de geboorte werd het jongetje
„bezworen zodat het bleef zoals het was tot ook Changgoi's dagen vervuld
waren en haar een zoon, Numaditj of Chamadi, geboren werd. Zo waren beide
kinderen „dus" even oud Samen groeiden zij op, Iréuw kreeg nog een broer
Indjama en een zuster Sehai, terwijl Chamadi nog een broer Afár kreeg en een
zuster Widjafo of Udjafo.
WIJ komen nu geleidelijk op historisch terrein. De bevolking van Tabati
breidde zich steeds uit en aangezien Chamadi (Janti of Jatji) en Iréuw nogal
eens ruzie hadden over hun eerstgeboorte rechten besloot Mách een herhaling
van de twisten uit zijn eigen jeugd te voorkomen en zijn bezit te delen. Hij
deelde zijn gronden, sago tuinen, erf stukken, gaf Iréuw en Chamadi elk eigen
bezit. De dansvloer naast de tempel werd in tweeen gedeeld door een paal,
chábètj genaamd: de zeezijde was voor Iréuw en Indjama terwijl Chamadi en
Afar de landkant kregen. Bij feesten werd het voedsel ook aldus verdeeld. Ook
de honden werden verdeeld:Iréuw kreeg de hond Dbai, en ook Afár en
Indjama kregen er één en bovendien een stuk grond.
Er werden toen ook adatregels opgesteld, zoals gefokte varkens mag men
zelf opeten, doch wordt een varken in het bos gevangen, dan moet dit met
gezang worden aangeboden aan Chamadi. Vangt men vis bij het eiland
Missioditj of elders dan behoort deze met gezang te worden aangeboden aan
Chamadi. Wordt voor Chamadi een woning gebouwd, dan dient ieder daarbij
hulp te verlenen. Er moet gezamenlijk worden feestgevierd op de dansvloer van
Chamadi's tempel. Afár dient geplaatst te blijven onder de bevelen van Chamadi
zoals Indjama staat onder Iréuw Chai en Chababuk treden op als een
soort bewakers van het adathoofd.
De zoon van Iréuw, Thombi, was een zeer reislustig en dapper man.Nog
vóór zich een of ander gouvernement op Nieuw Guinea gevestigd had, zou hij
als eerste de dorpen Wanimo en Sisando hebben bezocht en daar vriendschap
hebben gesloten. Thombi's vrienden waren het hoofd van de clan Plahi te
Wanimo en het hoofd van de clan Amsor te Sisando Als teken van vriend
schap werd in de clan Plahi de naam Thombi opgenomen, terwijl door de
groep Amsor het voorstuk bewaard wordt van een grote Iréuw prauw. Ook
heeft Amsor een lied dat genoemd is naar Thombi's zoon Fái.
Tijdens het leven van deze Fái ontstond de splitsing in Tabati Or (= darat
en Tabati Rau (= laut) die nog tot heden toe de gemoederen verbittert. Deze
Fái vroeg namelijk Poma ten huwelijk, zij zou een oudere zuster zijn van de
grootvader van Petrus Chamadi, de huidige charsori. Dit aanzoek werd gedaan
door een zekere Sija, die echter zelf met Poma ging trouwen, tot grote woede
van Fái, die vervolgens Sija's verloofde Iwo huwde. Later bood men Fái, ter
vervanging, de jongere zuster van Poma, Tamo, aan. Fái nam haar wel in zijn
huis op doch ging zelf naar Nubai Nadat Tamo enkele dagen vergeefs gewacht
had op haar man, verhing zij zich uit beschaamdheid.