Untitled - Stichting Papua Erfgoed

218
toegaf, werd deze vredesluiting een succes, dat de atmosfeer binnen de adatkèrèt-verhoudingen
thans aanzienlijk schijnt te hebben opgeklaard."
Klaarde mogelijk de onderlinge verhouding door een en ander wat op (hoewel
men daar thans in de practijk nog weinig van bemerkt), met het Gouvernement
bleef het verkapt tegenstribbelen, zodat zelfs de jarenlang in dit ressort
werkzame Bestuursassistent Daniel Jouwé op 28 Februari 1950 in zijn dagboek
schreef: „Dan berhubung lagi dichabarkan kepada Paduka Tuan, bahwa kini
sedjak dari tahun 1947 hingga tahun 1948 di kampong Tobati (Tobati-darat)
ada aman dan baik; maka sedjak dari tahun 1949 hingga tahun 1950 sekarang
ini Tobati-darat telah mengambil sikap-sikap jang tidak patut terhadap Pemerintah;
dan lagi saja minta kepada Paduka Tuan: bahwa apa Pemerintah dibawah
hak Ondowafi, atau Ondowafi dibawah hak Pemerintah?" 1 )
Inderdaad bleven de moeilijkheden — alle echter van klein formaat —
voortduren, o.m. met de Skou-dorpen. Op Skou-grond worden bijv. links en
rechts klapper-uitlopers geplant om aldus „claims" te verkrijgen. Het stichten
van een nieuwe nederzetting binnen Skou-territoir, o.a. door Titus Fèb van
Tabati, wordt door Skou wel geduld, maar toch onaangenaam gevonden. Het
vernielen in December 1951 door Jacob Meraudje van Indjeros van 12 van de
20 atap-bundels, welke te Holthaekang door Skou-mensen waren opgeslagen
t.b.v. het Boswezen, aangezien volgens Indjeros deze atap uit haar bossen was
gehaald, zette veel kwaad bloed. Evenals het onrechtmatig houtkappen door
Tabatiërs in de bossen van Kaju Indjau (waarover in September 1953 nog een
vechtpartij ontstond).
Wij zijn aldus gekomen bij het probleem van de grondrechten, een probleem
dat oudtijds de gemoederen nauwelijks in beroering bracht, doch dat na het
ontstaan en de toenemende groei van Hollandia grote geschillen veroorzaakte,
vnl. tussen Tabati en Kaju Indjau; een uiterst tere kwestie en feitelijk de voornaamste
van alle zich voordoende moeilijkheden (in hoofdstuk III, F, werd er
terloops op gewezen). Niet alleen moet de verhouding tussen vroegere
autochthone bezitters of gebruikers van de bodem en de huidige niet-Papuse
occupanten geregeld worden, maar men stuit daarbij bovendien, ja vooral, op
„interne" grond-disputen tussen dorpen of clans, geschillen die soms onoplosbaar
zijn wegens tegenstrijdige verklaringen en het ontbreken van alle objectieve
vóór-oorlogse gegevens. Het Gouvernement van Nieuw Guinea is thans
doende om in de grond-situatie klaarheid te brengen, waarbij het de bepalingen
van het voormalige Nederlands Oost-Indië nog hanteert, aangezien een meer
aan de Nieuw Guinese toestanden aangepaste wetgeving nog niet kracht van
wet heeft gekregen. Een overzichtelijke verklaring van de nu nog vigerende
voorschriften werd gegeven in het rondschrijven van de Gouvernementssecretaris
van Nieuw Guinea, gedateerd 15 September 1951, no. 11171.
In verband met de steeds nijpender grondsituatie te Hollandia-Haven, protesten
zowel van bevolkings- als van occupanten-zijde over de ongewisse toestand,
e.d., werd in 1952 voorgesteld het gehele areaal van Kaju Indjau te
reserveren voor uitbreiding van woningbouw-terrein, industrie-terrein, haven-
1 ) Vertaling: En ook nog worde U (= de Controleur. G.) bericht dat alhier sedert
1947 en 1948 in het dorp Tabati (Tabatidarat) rust en orde was: en dat sedert 1949
en nu in 1950 Tabatidarat een houding aanneemt die niet past tegenover het
Gouvernement; en ook vraag ik U nog: is het Gouvernement ondergeschikt aan
de bevoegdheden van de Ondowafi (= charsori Chamadi. G.). of is de Ondowafi
ondergeschikt aan de bevoegdheden van het Bestuur?