Untitled - Stichting Papua Erfgoed

262
mensen mee. Door Soro was ook van de heuvel van Kaju Indjau met de schelphoorn
het gehucht Sorobibu (Serai-bibu) aan het Sentani-meer opgeroepen,
welks bewoners dan ook op het feest kwamen. De twee meisjes wilden met
mannen uit dit dorp trouwen. Eens namelijk, toen zij na Sibi's dood aan het
baden waren in de Nubai-rivier zagen zij in het water een man, d.w.z. het
spiegelbeeld van een man uit Serai (Asé-ketjil) die in een boom aan de rivieroever
was geklommen en zat toe te kijken. Tenslotte ontdekten Jamoin en
Lermoin hem en vroegen hem of hij mens of demon was. Hij deelde mee een
mens te zijn, waarna hij met Jamoin cohabiteerde.
Op het feest schonk Itar aan Jamoin en Lermoin oorhangers van hondenhoektanden;
dit werd van toen af een vast gebruik. Na het feest vertrok Itar
met vele klappers, terwijl andere Tabatiërs de nodige stalen. De dag daarop
vertrokken Jamoin en Lermoin als bruiden naar het Sentani-meer.
Voordien was echter het volgende geschied. Toen na het feest in de tempel
's nachts de mensen sliepen, kwam Sibi's ziel en begon op het strand op de
trom te slaan; iedereen werd wakker en ging zeer beangst zien wat er aan de
hand was. Sibi deelde daarop mede, dat de demon Sintjemonje hem had gedood,
en gaf toen aan de mensen de volgende adat-voorschriften: als mijn
zusters zoons baren, moeten die de naam Raro (soort zeevis) krijgen terwijl de
dochters Chabui (soort klapper) heten moeten. Men mag niet eten de chabuiklapper,
de sponzige inhoud (chonje-chonje) van klappers, weggeworpen
klappers (wel met de hand aangereikte), de serbacha-vis, alle roodkleurige
dingen (b.v. rood suikerriet, rode bajam, pisang, maanvisje, ráro-vis) aangezien
die doen denken aan brand en bloed, de hond, de rume-vogel, terwijl ook
regenwater niet gedronken mag worden, maar wel rivierwater. Als een klapper
al opengespleten is mag men de stukken niet meer sluiten, want daardoor is
het verboden ze te eten. Verder zei Sibi nóg, dat wanneer iemand stierf zijn lijk
gebaad moest worden, waarna hij, Sibi, de dode onder zijn hoede zou nemen;
echter zouden alle ouderen (acha) bij Sibi komen in diens „rode verblijfplaats"
doch alle jongeren (sesèch) zouden op aarde moeten blijven. Als
voorteken van iemands dood zou hij het laten regenen en onweren, ook op
klaarlichte dag; het geluid van de donder zou het slaan op Sibi's trom voorstellen.
Zou iemand de gegeven voorschriften overtreden dan zou hij verdwijnen
(sterven ?). Sibi deelde mee dat hij Táb zou worden (?) en daarop klom
hij in de eerst ontstane klapperboom die hoe langer hoe hoger werd en hem zo
in de hemel bracht. Nog altijd noemt men sedertdien het eerstgeboren kind en
de eerstgegroeide klapper Raro; slechts de kinderen van het adathoofd Sibi en
van het dorpshoofd Sibi krijgen andere namen, te weten respectievelijk Taba en
of Rachaija (of Larchaija).
De beide zusters die meegegaan waren met de Sentani-mannen naar de plek
waar de zon onderging, kwamen na enige tijd weer terug. Zij waren namelijk
op zoek naar hun broeder Sibi en hadden vergeefs westwaarts gezocht; nu wilden
zij het oostwaarts proberen. De mannen bleven achter het meer, Lermoin
en Jamoin — met haar zoontje Raro — keerden terug naar Kaju Indjau. Aangekomen
bij Usjerau (de huidige zagerij) maakten zij een prauw van een
ketapang-boom en begaven zich op weg. Raro echter, die op de linkerkant van
het prauwplatform zat, viel al direct te water en veranderde in een rotsblok,
tussen Usjerau en Missioditj, welke steen eveneens de naam Raro of Antararo
kreeg. Nadat de beide vrouwen Kaju Indjau bereikt hadden, beklommen zij de
eiland-heuvel waar zij hun eten kookten; men wijst de plek nog aan. De vol-