Untitled - Stichting Papua Erfgoed

48
Pui-mannen mochten huwen met Makanowé, Sibi, Soro (Chasor) ep Afár
(met de beide laatsten zou vrouwenruil hebben plaats gevonden) en Makanowémannen
huwden met Pui, Sibi en Chai (en Chamadi). Verder had Jouwé nog
huwelijksbanden met Chai (Kaju Indjau), Meraudje (Indjeros) en de Skoudorpen,
wat bevestigd wordt door de mededeling dat bij feesten te Kaju Indjau
Jouwe gasten uit Iréuw, Skou Mabo en Skou Jambé moest voeden, terwijl bij
zulke gelegenheden Sibi de Chamadi-gasten moest onthalen. Zo mochten Sibimannen
ook trouwen met Makanowé, Meraudje (Tabati) en Chai (Tabati).
Uit het handelsinstituut dat men chora noemt (zie hoofdstuk V, F ), blijkt
dat Jouwé relaties heeft met Skou Mabo, Skou Jambe en Leitero, terwijl Sibi
tot handels- en huwehijksgebied rekende Skou Sai, Waroma en Nachaiba.
Chanasbai (Indjeros) zocht vroeger vrouwen te Asé, Nafri (Auwi-clan), Kaju
Indjau of Skou. Opgemerkt zij, dat Sibi, Chai en Soro (Kaju Indjau) samen
één groep vormen, terwijl Asé en Nafri beide Sentanisch zijn en dus misschien
ook als één worden aangemerkt. Waardoor ook nu weer driehoeksverhoudingen
zijn aan te wijzen ?
Toch liggen de verhoudingen in laatstgenoemde gevallen anders dan bijv
bij de verhouding Jouwé—Iréuw. Dat is namelijk de ware, traditionele, huwelijksband,
het ideale patroon, terwijl die tussen Jouwé en bijv Malo (Skou
Mabo) e.a. meer economisch van aard zijn, en die tussen Jouwé en Meraudje
(Ind|eros) voornamelijk mythisch gegrond zijn (zie bijlage A, II). De termen
nách(á) en chata worden ook niet slechts gebruikt voor verhoudingen
tussen clans onderling, maar ook binnen een clan worden zij toegepast. Overgrootvader
en achterkleinzoon zijn namelijk eikaars chata, daar de overgroot
moeder-groep de nách(á) is voor deze — oudste — achterklein zoon; de
regeling bestaat namelijk slechts voor de oudste zoon van iedere generatie, hij
houdt dus het systeem in stand en zijn broers mogen elders een vrouw zoeken.
De tussenliggende generaties, grootvader en vader dus, leggen op hun beurt
weer een — andere — cbata- en nách(á)-band Anders gezegd, clanleden
mogen niet tezamen huwen, tenzij zij van de vierde generatie zijn (dit was
voorheen zelfs verplicht) drie generaties waren ten opzichte van elkaar exogaam
en woonden of wonen bijeen in één huis (zie hiervoor onder B, 1) Hetzelfde
schrijft Kamma van de Biakkers l ) „Drie generaties vormen een exogaam
geslacht en staan gelijk met huis. De vierde generatie is de herhaling van de
eerste en het begin van een nieuwe cyclus."
En Van der Leeden deelt mee 2 ) „Te Jamna beschreef men mij een circulatie
over vier generaties met de patrineale clans, alvorens een vrouwelijke verwant
in matrilineale afstamming weer in de oorspronkelijke groep van uitgang kon
worden ingehuwelijkt".
Hieruit blijkt dat het vorenstaande diagram slechts ten dele juist is, want bijv.
niet elke Jouwé man kreeg een Chamadi bruid, enz ; dit ging — theoretisch —
maar om de vier generaties, terwijl de oudste zoon van tweede en derde generatie
buiten de Chamadi-dan een vrouw moest zoeken. Schematisch kan dit als
volgt worden afgebeeld.
1 ) F.C. Kamma ,De Messiaanse Koreri-bewegingen in het Biaks Noemfoorse cultuurgebied'
1954, p 24
2 ) A.C. van der Leeden in een kantoornota nopens Sarmische verwantschapsterrninologie
1953.